5 arrautzak / Ur mineralak / Ozpina / Gibela zaintzeko otordua / Karnitina
Datua: “5”
Ahotan dabilena
Ur guztiak ez dira berdinak: mineralen osaketaren arabera organismoan eginkizun desberdinak betetzen dituzte batzuek eta besteek. Uraren eduki minerala aldatu egiten da, haren jatorriaren eta, kanpora jalgi aurretik, lurpean eginiko ibilbidearen arabera, igarotzean hainbat mineral garraiatu eta disolbatzen baititu.
Osaketa mineralaren eta mineralizazio-graduaren (hau da, mineralen guztirako edukiaren) arabera, urak mesedegarriak dira osasunarentzat, hidrataziotik haratago ere, hara:
- Mineralizazio arineko (mineral hondakin lehorretik 500 mg-raino izan ditzaketenak) edo oso arineko urak (50 mg-raino). Diuretikoenak dira hauek, organismoa arazten hobekien laguntzen dutenak: uretan disolbatzen diren hondakin-substantziak gernuaren bitartez eliminatzen laguntzen dute baina gantzik galtzerik ez dute eragiten, gantza ez baita uretan disolbagarria. Gernu gehiago ekoiztean, likido hori argiago bihurtzen denez, infekzioak prebenitzen dira horrela. Honelako urak aholkatzen zaizkie dieta hiposodikoa egiten dutenei, baldin eta bihotzeko trastornorik, giltzurrunetako harririk, hipertentsioa edo likidoen atxikipena nozitzen badute. Haurrentzako biberoi eta jakiak prestatzeko egokienak dira.
- Kaltzio eta magnesio ugarikoak: hezur eta hortz-haginak mineralizatzen eta kariesa prebenitzen laguntzen dute. Magnesio gehien daukatenak laxante samar gerta daitezke.
- Ur bikarbonatatuak: ur gasdunak dira. Azidotasuna neutralizatzen eta digestioa errazten dutenez, oturuntza oparo baten aurrean aukera aproposak dira.
Jakitegia. Modenako ozpina
- Giovanne (3 urte). Entsaladak ontzeko egokia.
- Maturo (5 urte). Zapore leuna, ukitu gozokoa. Aroma sakoneko ozpina beharrezkoa duten jakiekin ondo konbinatzen du.
- Vecchio (10 urte). Aroma eta zapore intentsuak, ukitu gazi-gozoak dituztenak. Barazki, haragi eta arrainak apailatzeko baliatzen da.
- Italo (12 urte). Kolore ilun, sendoa, usain sarkorrekoa, berariazko zapore gazi-gozoa.
- Giuseppe (25 urte). Normala baino dentsitate handiagokoa. Aroma sinestezina, prestigio handieneko bat da hau.
- Césare (50 urte). Dentsitate handikoa, aroma eta zapore intentsuak dituena.
Gibela zaintzeko otordua
Esnea, laboreak eta kiwia.
Hamarretakoa
Jogurta eta ogitarteko txiki bat: urdaiazpiko egosia, olioa eta tomate naturala.
Bazkaria
Orburuak, urdaiazpiko eta baratxuri frijituekin.
Oilaskodun haragi-bolak, barazkitxoak eta tomatea.
Ogi integrala eta txirimoiadun irabiatua laranja-zukuarekin.
Askaria
Esnea eta gaileta soil integralak.
Afaria
Endibiak, soja-ernamuinak eta saltsa tartariarra.
Plantxan erretako legatza, piper-saltsarekin.
Ogi integrala eta anana naturala.
Trukua: printzipio mikatzak dauzkaten landarezko elikagaiek -txikoria, orburua, endibia, zitrikoak, etc.- behazun eta gibelaren funtzioak eragin eta digestioak hobetzen ditu.
Nutrizioaren alfabetoa
Gibelean eta giltzurrunetan ekoizten da, proteinen funtsezko osagai diren lisina eta metionina aminoazidoetatik abiatuta. Karnitina, batik bat, bihotzaren eta muskuluaren zeluletan datza eta gantzetatik energia erdiesteko prozesuetan esku hartzen du. Kirolariek osagarritzat hartzen dute, esfortzua egin ondoren errekuperazioa hobetzen eta nekearen etorrera atzeratzen duelako.