Uns teñen microorganismos vivos e os outros non
Analizáronse 7 iogures sabor amorodo: os de Kaiku, Nestlé, Clesa e Danone son iogures, mentres que os de Kaigur, PMI e Pascual son “iogures pasteurizados despois da fermentación”. Estes últimos, que ata hai poucos meses se comercializaban como “sobremesas lácteas termizadas” e non se podían denominar iogur, sofren un proceso térmico (a pasteurización) que destrúe as bacterias lácticas responsables da fermentación, mentres que no iogur teñen que atoparse viables, vivas, nunha determinada cantidade. Presúmese que os microorganismos vivos do iogur “de toda a vida” benefician a saúde do consumidor máis alá do estrictamente nutricional, pero non hai certeza científica ó respecto. As análises ás que foron sometidos demostran que desde un punto de vista nutricional estes dous tipos de iogur son semellantes e que ámbolos dous resultan saudables e dixestivos.
O iogur pasteurizado despois da fermentación presenta unha maior estabilidade có iogur, o que fai que a súa vida útil sexa superior e que -a diferencia do iogur- non requira frío para a súa conservación.
Por outra banda, as sete mostras usan colorante, pero Kaiku, Clesa e Kaigur utilizan Vermello Allura (E-129), artificial e azoico, con maior probabilidade de provocar alerxias có Cochinilla (colorante natural) das outras mostras.
A mellor relación calidade-prezo é o iogur Nestlé. Podería selo Kaiku (o mellor na cata), pero a súa etiquetaxe incorrecta e o uso do colorante artificial relégano a “opción interesante”. Ningún dos tres mellores na cata foi un iogur pasteurizado, mentres que si o eran os dous peores: Kaigur e Pascual.
Todos eles, moi recomendables
A compoñente maioritaria nun iogur é a auga (supón, de media, o 80% do producto). Os hidratos de carbono (desde o 12,5% ata o 17%, segundo as mostras) son o nutriente maioritario e proceden do azucre engadido (sacarosa), do azucre do leite (lactosa) e, só nos iogures pasteurizados, do amidón engadido para aumenta-la viscosidade do producto. A cantidade de proteína non variou moito: desde o 3% ata o 3,7%. A graxa representa desde o 2% de Clesa (iogur) e PMI (iogur pasteurizado) ata o 0% en Pascual (iogur pasteurizado elaborado con leite desnatado).
E ningún é moi enerxético, achegan entre 76 e 90 calorías cada cen gramos. O calcio destes iogures, mineral imprescindible para diversas funcións do noso organismo, é moi significativo en cantidade e calidade (por ser de doada asimilación) e bastante semellante nas sete mostras: representa desde 112 miligramos cada cen gramos en Nestlé e Kaiku (iogures) ata 99,4 mg/100 g en PMI (iogur pasteurizado). O consumo dun só iogur dos analizados proporciona o 15% da cantidade diaria de calcio recomendada para un adulto.
Os iogures proporcionan vitaminas do grupo B e as liposolubles A e D. As que se atopan na parte graxa (liposolubles) pérdense en parte cando se utiliza leite desnatado ou semidesnatado. De aí que algúns fabricantes ofrezan iogures “enriquecidos”, con vitaminas engadidas. No tocante ós minerais, potasio e fósforo aparecen en cantidades significativas. Tanto o contido graxo coma de vitaminas liposolubles A e D varía segundo se trate dun iogur con leite enteiro, semidesnatado ou desnatado ou enriquecido. Os sete analizados son pouco graxos: os dous máis graxos teñen o 2% de graxa, principalmente saturada.
Os hidratos de carbono son fundamentalmente azucres simples. A sacarosa procede do azucre engadido e é o maioritario, máis do 9% de media cando a presencia media de carbohidratos é menos do 14%. Trátase dunha importante adición de azucre, algo maior nos pasteurizados. O outro azucre simple (arredor dun 4%) é a lactosa, que procede do propio leite. O amidón atopouse unicamente nos pasteurizados despois da fermentación. Este carbohidrato aumenta a viscosidade e favorece unha adecuada textura do producto, que se ve alterada pola pasteurización. O amidón engadido representa o 1,9% do producto en PMI e o 2,8% en Kaigur e Pascual.
En qué se diferencian
Os iogures obtéñense a partir de diferentes clases de leite (enteiro, desnatado, concentrado, parcialmente desnatado, etc.) previamente pasteurizado e homoxeneizado, ó que se engaden microorganismos específicos (Streptococcus thermophilus e Lactobacillus bulgaricus; aínda que se empregan outros como Lactobacillus acidophillus) a unha temperatura de 40ºC – 45ºC. O fenómeno máis importante é a transformación da lactosa en ácido láctico e outros compoñentes. A formación de ácido láctico produce unha acidificación que fai que proteínas e graxas sufran unha predixestión, transformándose en substancias máis facilmente dixeribles polo noso organismo, e que o leite calle, o que lles confire as súas características nutricionais e determina o seu aroma, sabor e consistencia.
Os iogures pasteurizados, pola súa banda, foron sometidos despois da fermentación a un tratamento de calor que inactiva os fermentos lácticos vivos. Antes da aprobación da nova norma, era “iogur” só o producto no que as bacterias lácticas se atopaban vivas e en abundante cantidade (mínimo: 107 colonias por gramo) no momento do seu consumo. Pero desde febreiro do 2003, as anteriormente denominadas “sobremesas lácteas” pódense chamar “iogures pasteurizados despois da fermentación” e regúlanse baixo a mesma norma cós iogures. As asociacións de consumidores criticaron este cambio na lexislación porque confunde o consumidor, xa que, aseguran, os “iogures pasteurizados despois da fermentación” non se poden denominar iogures por careceren de microorganismos vivos, a característica máis diferencial do iogur.
¿Son ou non especialmente saudables?
Tradicionalmente, mesmo desde posturas científicas, pensouse que os microorganismos vivos do iogur exercen un efecto positivo na saúde de quen o consume, máis alá do estrictamente nutricional. O iogur pasteurizado carece destes microorganismos. Pero algúns científicos din que os microorganismos vivos do iogur non poden atura-las condicións extremadamente acedas do estómago, polo que non chegarían viables ó intestino nin aniñarían nel. Se isto fose o que realmente acontece, os iogures non exercerían ese efecto beneficioso extra-nutricional que durante anos se lles atribuíu. A análise microbiolóxica confirmou que os catro iogures superaban folgadamente a cantidade de 107colonias por gramo de microorganismos fermentativos viables que establece a norma. E, como era de prever, comprobouse que os tres iogures pasteurizados carecían de microorganismos vivos.
Os nutrientes de calquera destes iogures asimílanse e aprovéitanse mellor cós do leite, gracias á fermentación producida polas bacterias e fermentos lácticos. Este alimento é esencial na dieta de quen presenta intolerancia á lactosa, xa que a maior parte deste azucre se converte en ácido láctico e noutros compoñentes de doada asimilación. O contido en calcio de cada iogur supón entre un 16% e un 22% da cantidade diaria recomendada (CDR) para un adulto. Estes iogures están recomendados para persoas con dificultades na dixestión e non debe tomalos quen amose alerxia á proteína do leite de vaca.
A análise microbiolóxica estudiou tamén o estado hixiénico-sanitario das sete mostras. Os resultados foron satisfactorios en tódolos casos.
Tamén se realizou unha proba de detección de ingredientes de orixe transxénica e comprobouse que ningún destes iogures emprega ingredientes xeneticamente modificados.
Colorantes naturais e artificiais
Os iogures sabor a amorodo empregan colorantes para acada-la cor rosa pálida que os caracteriza. A análise identificou dous destes aditivos: Cochinilla (E-120) e Vermello Allura (E-129). O primeiro é un colorante natural e utilízano as mostras de Nestlé, Danone, PMI e Pascual, mentres que o Vermello Allura (E-129) é artificial e, ademais, azoico (teñen maior posibilidade de provocar alerxias ca outros colorantes artificiais) e emprégano Kaiku, Clesa e Kaigur (pasteurizado).
O uso de colorantes é prescindible na industria alimentaria, e estímanse máis saudables os de orixe natural.
Irregularidades na etiquetaxe
As sete mostras levan a información obrigatoria, pero detectáronse irregularidades. Kaiku, Kaigur, PMI e Pascual indican “Sen conservantes”, cando os iogures teñen prohibido usar este aditivo. Kaigur, ademais, informa do uso do colorante E-120, natural, cando segundo a análise emprega Vermello Allura E-129 (artificial e azoico). Kaiku e Pascual, pola súa banda, salientan a lenda “Rico en calcio”. A lexislación non regula estas afirmacións, pero segundo o Codex Alimentarius esta frase só se debería empregar cando o contido en calcio alcance o 30% da cantidade diaria recomendada. A CDR para o calcio é de 800 mg/100g e estes iogures achegan entre 99 mg/100g e 112 mg/100g de calcio, polo que a afirmación axeitada sería “Fonte de calcio”, a correcta para os productos con polo menos un 15% da CDR.
En tódalas mostras se indica o modo de conservación de cada tipo de iogur, que é de frigorífico (entre 1 e 8 ºC) para os iogures e de non necesidade de frío (pódense conservar a temperatura ambiente) para os iogures pasteurizados. En conclusión, as únicas etiquetaxes correctas foron as de Nestlé, Danone e Clesa. E, entre as incorrectas, a de Kaigur (pasteurizado) foi a peor.
En síntese e táboa comparativa
En síntese
- Analizáronse 7 iogures sabor amorodo: Kaiku, Nestlé, Clesa e Danone son iogures e os de Kaigur, PMI e Pascual son “iogures pasteurizados despois da fermentación”.
- Os “iogures pasteurizados” (que ata hai poucos meses non se podían denominar iogures) sofren un proceso térmico que destrúe as bacterias lácticas responsables da fermentación, mentres que no iogur teñen que atoparse nunha determinada cantidade. Este producto termizado ten unha maior estabilidade có iogur, polo que a súa vida útil é superior e non require frío para a súa conservación.
- Presúmese que os microorganismos vivos do iogur (o “pasteurizado” carece deles) benefician a saúde do consumidor máis alá do nutricional, pero non hai certeza científica ó respecto.
- Desde un punto de vista nutricional, estes dous tipos de iogur son moi semellantes.
- Todos usan colorante, pero Kaiku, Clesa e Kaigur utilizan Vermello Allura (E-129), artificial e azoico, que presenta maior probabilidade de producir alerxias có colorante natural Cochinilla das outras mostras.
- A mellor relación calidade-prezo é Nestlé. Podería selo Kaiku (o mellor na cata), pero a súa etiquetaxe incorrecta e o uso do colorante artificial relégano a “opción interesante”.
| Marca | NESTLÉ | KAIKU | DANONE | PMI |
|---|---|---|---|---|
| Denominación | “Iogur semidesnatado sabor a amorodo” | “Iogur sabor a amorodo” | “Iogur sabor a amorodo” | “Iogur pasteurizado despois da fermentación sabor a amorodo” |
| Prezo (euros / unidade) |
0,20 | 0,20 | 0,23 | 0,19 |
| Etiquetaxe | Correcta | Incorrecta | Correcta | Incorrecta |
| Extracto seco (%) | 17,9 | 20,1 | 18,8 | 20,1 |
| Hidratos de carbono (%) | 12,5 | 14,5 | 13,3 | 14,3 |
| Proteína (%) | 3,4 | 3,2 | 3,0 | 3,3 |
| Graxa (%) | 1,4 | 1,8 | 1,9 | 2,0 |
| Cinzas (%) | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,5 |
| Valor calórico (kcal/100 g) | 76,2 | 87 | 82,3 | 88,4 |
| Almidón1 (%) | 0 | 0 | 0 | 1,9 |
| Lactosa2 (%) | 3,8 | 4,9 | 3,4 | 4,0 |
| Sacarosa3 (%) | 8,3 | 9,6 | 9,3 | 10,2 |
| Calcio (mg/100 g) | 111,8 | 111,7 | 106,2 | 99,4 |
| Cochinilla4 (E-120) (ppm) | 2,2 | ND | 2,0 | 1,1 |
| Vermello Allura AC5 (E-129) (ppm) |
ND | 0,8 | ND | ND |
| OGM | Ausencia | Ausencia | Ausencia | Ausencia |
| Estado microbio- lóxico | Correcto | Correcto | Correcto | Correcto |
| Cata (1 a 9) | 6,4 | 7,4 | 7,1 | 6,0 |
| Marca | CLESA | KAIGUR | PASCUAL |
|---|---|---|---|
| Denominación | “Iogur sabor a amorodo” | “Sobremesa láctea pasteurizada” | “Preparado lácteo desnatado pasteurizado” |
| Prezo (euros / unidade) |
0,20 | 0,18 | 0,22 |
| Etiquetaxe | Correcta | Incorrecta | Incorrecta |
| Extracto seco (%) | 18,7 | 21,1 | 21,1 |
| Hidratos de carbono (%) | 12,4 | 15,9 | 17,0 |
| Proteína (%) | 3,7 | 3,2 | 3,5 |
| Graxa (%) | 2,0 | 1,5 | 0,0 |
| Cinzas (%) | 0,6 | 0,6 | 0,6 |
| Valor calórico (kcal/100 g) | 82,4 | 89,9 | 82 |
| Almidón1 (%) | 0 | 2,8 | 2,8 |
| Lactosa2 (%) | 3,7 | 3,8 | 3,7 |
| Sacarosa3 (%) | 8,6 | 9,9 | 9,5 |
| Calcio (mg/100 g) | 108,5 | 107,2 | 109,4 |
| Cochinilla4 (E-120) (ppm) | ND | ND | 3,0 |
| Vermello Allura AC5 (E-129) (ppm) |
2,0 | 1,1 | ND |
| OGM | Ausencia | Ausencia | Ausencia |
| Estado microbio- lóxico | Correcto | Correcto | Correcto |
| Cata (1 a 9) | 5,5 | 4,8 | 4,8 |
(1). Amidón: a súa función é espesante.
(2). Lactosa: azucre natural do leite.
(3). Sacarosa: azucre común. Engadido externamente ó producto.
(4). Cochinilla E-120: colorante natural.
(5). Vermello allura AC: colorante artificial e azoico.
ND: Substancia No Detectada
Un a un
Un por un, sete iogures sabor amorodo
NESTLÉ
- “Iogur semidesnatado sabor a amorodo”, 0,20 euros/unidade.
- A mellor relación calidade-prezo. O menos calórico (76 calorías cada cen gramos). O que menos azucre engade (8,3%). Xunto a outro, o de máis calcio (112 mg/100g). Colorante natural.
- Na cata, 6,4 puntos: a mellor valoración na cor. Gabouse a súa cremosidade.
KAIKU
- “Iogur sabor a amorodo”, 0,20 euros/unidade.
- Opción interesante. Etiquetaxe incorrecta: indica “Sen conservantes” cando non poden utilizalos. Xunto a outro, o de máis calcio (112 mg/100 g.), pero dise “Rico en calcio”, afirmación pouco axeitada para a súa cantidade de calcio. O de máis lactosa (4,9%), azucre do leite. O seu colorante é artificial e azoico, que presenta maior posibilidade de producir alerxias ca outros.
- Na cata, o mellor: 7,4 puntos. O mellor en tódalas características avaliadas; moi eloxiados o seu sabor e cremosidade.
DANONE
- “Iogur sabor a amorodo”, 0,23 euros/unidade, o máis caro.
- O de menos proteínas (3%) e lactosa (3,4%).
- Na cata, o segundo mellor, 7,1 puntos: o segundo posto en tódolos aspectos valorados. Comentarios positivos ó sabor.
PMI
- “Iogur pasteurizado despois da fermentación sabor a amorodo”, 0,19 euros/unidade, barato.
- Etiquetaxe incorrecta: indica “Sen conservantes” cando non pode utilizalos. Contido en graxa (2%), un dos maiores.
- Dos tres pasteurizados, o de menos amidón (1,9%). O que engade máis azucre (10,2%).
- Na cata, 6 puntos: gustou moito a súa cor.
CLESA
- “Iogur sabor a amorodo”, 0,20 euros/unidade.
- O de máis proteína (3,7%) e graxa (2%). Colorante artificial e azoico, que presenta maior posibilidade de producir alerxias ca outros.
- Na cata, 5,5 puntos: salientou a súa cremosidade, pero non gustou o seu sabor “acedo e pouco intenso”.
KAIGUR
- “Sobremesa láctea pasteurizada”, 0,18 euros/unidade, o máis barato.
- O peor etiquetado: indica “Sen conservantes” cando non pode utilizalos, e cita como ingrediente un colorante natural cando en realidade emprega un artificial e azoico, que presenta maior posibilidade de producir alerxias ca outros.
- Un dos dous con maior extracto seco (21,1%), achega calórica (90 calorías/100 g) e contido en amidón (2,8%).
- Na cata, un dos peores, 4,8 puntos: cualificouse negativamente o seu cheiro.
PASCUAL
- “Preparado lácteo desnatado pasteurizado”, 0,22 euros/unidade.
- Etiquetaxe incorrecta: indica “Sen conservantes” cando non os pode utilizar. E dise “Rico en calcio”, afirmación pouco axeitada para a súa cantidade de calcio. Un dos dous con maior extracto seco (21,1%). O único co 0% de graxa (usa leite desnatado). O de máis amidón (2,8%).
- Na cata, un dos peores, 4,8 puntos: criticouse por espeso, pola súa pouca cremosidade e pola súa cor.