Cociñar con microondas

Un xeito saudable de cociñar

Serve para algo máis que para quentar ou desconxelar alimentos
1 Abril de 2003

Un xeito saudable de cociñar

O estilo de vida de milleiros de persoas cambiou radicalmente desde que se introduciu nas nosas cociñas o forno microondas, ata o extremo de que moitos coidamos xa impensable non dispor deste aparello na casa. As bondades do microondas baséanse, fundamentalmente, na súa rapidez para quentar alimentos e na comodidade e sinxeleza do seu uso, o que permitiu que este electrodoméstico se adaptase perfectamente ó actual modo de vida, pouco dado a alardes culinarios e máis orientados a requentar e desconxelar alimentos xa preparados.

Pero o forno microondas ofrece moitas máis posibilidades ca quece-los alimentos, e pódese empregar mesmo para elaborar sofritos e salsas.

Funcionamento das microondas

O forno microondas funciona de xeito totalmente distinto ó resto de fornos convencionais. Posúe unha fonte emisora de ondas electromagnéticas, as microondas, que provocan unha fricción entre as moléculas de auga do interior do alimento, o que produce calor que se transmite ó resto de moléculas por contacto. Así se quenta o alimento. As microondas penetran 1 ou 2 centímetros de profundidade e posteriormente a calor difúndese. A velocidade de quecemento é catro veces superior á dos fornos convencionais.

Os utensilios axeitados

Para que os alimentos quezan, as microondas deben atravesa-lo propio alimento e os recipientes que os conteñen. Son axeitadas as vasillas de vidro, porcelana, louza, cerámica e as de plástico que indican explicitamente a súa compatibilidade coas microondas. Demostrouse que algúns plásticos, ó quecer, poden desprender parte dos seus compoñentes e poden resultar tóxicos, polo que se deben utilizar só recipientes que foran fabricados especialmente para seren usados nos fornos microondas (levan unha etiqueta ou símbolo que o indica). Serven como materiais auxiliares o papel absorbente, o filme transparente, as bolsas de cocción para forno, o papel de envolver e os moldes de papel. Nunca se deben empregar metais, incluído o papel de aluminio e os cubertos, xa que reflicten as microondas contra as paredes do forno e este pódese avariar. Acontece o mesmo coas vaixelas de cerámica con debuxos ou adornos con algún elemento metálico. O papel ou o cartón pódense queimar.

Posibilidades do forno microondas

Rapidez na preparación das receitas
Os alimentos deshidratados ou con pouco contido en auga quentan antes cós máis líquidos, e pódense quentar excesivamente ou queimar se se cociñan a potencias moi altas. O microondas permite que os alimentos se desconxelen en poucos minutos á vez que as radiacións destrúen os xermes. Quenta directamente o alimento no seu propio recipiente ou cocíñao a unha velocidade incrible. Co fin de que a comida non arrefríe tan axiña, observación común entre moitos usuarios, os técnicos aseguran que se debe revolve-la comida unha ou dúas veces durante a cocción ou o cando se quenta, e deixala repousar uns 20 segundos unha vez que se apague o forno para que a temperatura se equilibre. O forno microondas fai posible a preparación de incontables pratos, de xeito perfecto e en tempos moi breves. É o caso de sofritos, prebes, salsas, primeiros pratos, sopas…

Comodidade
Pódese cociñar no mesmo recipiente que se usará despois para comer. Ademais, limpa-lo microondas só require pasarlles ás paredes un pano húmido con bicarbonato e limón.

Sabores máis naturais
Ó se coceren os alimentos no seu propio zume conservan os sales minerais e apréciase mellor o sabor real do alimento.

Influencia sobre o valor nutritivo

No tocante ó valor nutritivo dos alimentos, ata a data non se comprobou que as microondas provoquen maiores perdas nutritivas ca outros métodos de cocción tradicional. Mesmo no caso dos productos conxelados, ó se-la cocción máis rápida, redúcese a perda vitamínica. Ademais, os alimentos cócense no seu propio zume, de xeito que se reduce a perda de nutrientes que se produce cando se cociñan en medios líquidos.

Así e todo, debe manexarse con coidado á hora de cociñar distintos alimentos. O tempo de cocción no microondas calcúlase con relación ó volume de comida. Se se supera o tempo, os alimentos perden vitaminas e desnaturalízanse algúns dos seus compoñentes, como as proteínas. Comprobouse en moitos estudios que os alimentos cociñados con microondas teñen un aroma máis débil e menos agradable. E os alimentos non quedan nin torrados nin crocantes, agás que o aparello incorpore un torrador convencional.

En relación coa saúde

O risco principal dos microondas non deriva da natureza das ondas electromagnéticas, senón da súa superior eficacia e potencia para quenta-los alimentos, o que pode provocar sobrequentamentos nos pratos e queimaduras diversas. Para disipar toda dúbida, a Organización Mundial da Saúde (O.M.S.), asegurou xa en 1992 que non existe ningunha proba científica de que a saúde dos consumidores de alimentos preparados nos fornos microondas corra algún risco, sempre que se sigan as instruccións do fabricante.

Sofritos e salsas

  • Os sofritos esixen pouco condimento, xa que este non se absorbe a causa da rapidez da cocción, de xeito que resultan saborosos, lixeiros e moi dixestivos.
  • As salsas cocerán preferiblemente en recipientes anchos e baixos para favorece-la rapidez e a evaporación, coa vantaxe de que non se pegan no recipiente.

Primeiros pratos: pasta, arroz, sopas e verduras

  • A cocción da pasta e do arroz no microondas faise practicamente do mesmo xeito ca na cocción tradicional: triple volume de auga ca de alimento.
  • A sopa é preferible cocela destapada, directamente no recipiente de servicio ou en cuncas individuais. Tápanse exclusivamente as máis caldosas para evitar que zarrapiquen.
  • Os líquidos están moi quentes aínda que o recipiente no que se quentan está frío. Os líquidos quentados poden non xerar vapor, incluso cando superaron o punto de ebulición, e isto é o que provoca máis dunha queimadura.
  • As verduras colócanse nun recipiente molladas coa auga do lavado, cóbrense e á metade da cocción reméxense. Pódense cociñar enteiras e con casca (cabaciña, pataca, berenxena, tomate…), previamente pinchadas cun garfo ou con pequenos cortes para evitar que o aumento da presión as faga estoupar.

Segundos pratos: carnes, peixes…

  • Os anacos grandes de carne desósanse e cocíñanse ó 50% de potencia durante máis tempo, de xeito que a calor chega ó interior sen sobrequenta-la superficie.
  • Os ovos non se deben cociñar nunca con casca, xa que estouran.
  • Os peixes admiten moi ben o microondas: sos cunhas pingas de auga, sal, aceite e limón, ou combinados con verduras cortadas en cachos pequenos para que a cocción sexa homoxénea.
Trucos para cocinar diversos alimentos
  • Ordene a comida de xeito uniforme no recipiente, cúbrao cun filme ou cunha tapa, sen que estes toquen a comida.
  • Se quenta máis dun prato á vez, procure que as racións sexan semellantes para que estean a punto ó mesmo tempo.
  • Se é preciso, remexa a comida dentro do recipiente varias veces durante a cocción ou o quentamento.
  • Para coce-la maioría dos alimentos case non se precisa auga porque aproveitan o contido acuoso do propio alimento.
  • Os moldes énchense ata a metade, porque este tipo de cocción tende a expandir máis os batidos có forno convencional.
  • Teña precaución cando quente os biberóns ou as comidas dos bebés.