Prebentzioa, detektagailurik hoberena

Prebentzioa, detektagailurik hoberena

/imgs/20070301/img.consejos.01.jpg Hirietan, eraikinean eta garraio-sareetan segurantzia geroz eta gehiago lehenesten duen herrialde honetako etxeetan urtean 800.000 ezbehar jazotzen dira: datu horrek adierazten duenez, etxebizitza da istripuak gertatzeko eskenatoki behinen eta arriskutsuenetako bat: pindar batek, gaizki itzalitako zigarroak, zirkuitulaburrak edo su gainean ahantzitako paderak sutea eragin dezakete zeinahi etxebizitzatan. Horrelako suteen ondorioz Europan urtero 4.000 pertsona hiltzen dira; Espainian hildakoak 150 inguru dira. Egunero gure etxeetan 50 – 80 ezbehar gertatzen dira, kasuen %90etan biktimarik suertatzeke. Horrelako batean nola erreakzionatu behar den ez jakitearen ondorez, sute txiki baten amaiera tragikoa izan daiteke.

Hobe prebenitzea

• /imgs/20070301/img.consejos.02.jpgIpini etxean ke-detektagailua: sute-alarma behar bezain garaiz piztuko du, etxekoak esnatu eta bertatik alde egin ahal izan dezaten, berantegi izan aurretik. Instalazioa soil-soila da eta, gainera, ez du ia mantenurik eskatzen. Bera ezartzeko tokirik egokiena korridorea da, bertatik etxebizitza osoan adi daitekeelako. Merkatuan gama zabala izango duzu: ikonikoak -ke ikusezinak atzematen dituztenak-, termobelozimetroak -tenperatura-aldaketak hautematen ditu-, optikoak -ke ikusgarriak atzematen ditu- eta garren aurrean erreakzionatzen duten detektagailuak dituzu salgai. Aurretiaz finkaturiko gehieneko tenperaturara iristean abisatzen duten detektagailu termikoak ere baliagarriak dira. Detektagailuek oro alarma-argi edo sirena izan behar dute ezinbesteko osagaia.
• Eduki etxean itzalgailu eramankorra eta ikas ezazu hura erabiltzen: horri esker, su txiki bat sute tragikoa bihurtzea saihestuko duzu horrela. Ipin ezazu toki ikusgarrian, erraz hartzeko modukoan. Segurta ezazu ongi funtzionatzen duela eta kargatua dagoela.
• Haur txikien ikusmira pizten du suak, besteak beste. Arakatze natural gisa hasi den hori tragedia amai daiteke. Estatu Batuetako Suteetarako Erakundearen arabera, haurren heriotzarik eragiten duten etxeetako suteen herenak metxeroekin edo gai suharberekin jolasean dabiltzan umeek eragiten dituzte. Garrantzi handia du haurrak etxean bakarrik ez uzteak, ezta tarte txiki batez ere.

Instalazio elektrikoa. Zirkuitulaburren arriskua

• Aztertu instalazioa, alda itzazu hondatuta dauden kableak. Ez egin behin-behineko konexiorik.
• Ez jarri gehiegizko karga entxufeetan, horrelako bakar batean etxetresna asko konektatuz. Korronteak, pasatzean, berotasuna sortzen duenez, tenperatura gehiegi berotzeak entxufea (dela hormakoa, dela mangera pusketa bati erantsita doazen horietako bat) biltzen duen plastikoa erre eta honek sutea eragin dezake.
• Ez jarri bonbilla edo lanpara gainean zapi bat, argitasuna leuntzeko: oihala erre egin daiteke.
• Xigortze-usaina aditzen baduzu, aztertu eta identifikatu jatorria: baliteke instalazio elektrikoa gehiegi berotu izanaren ondorio izatea eta horrek, jakina, zirkuitulaburra edo, areago, sutea piztu dezake.
• Erradiadore elektrikoa baduzu, ahalegin zaitez kable luzagarriak ez erabiltzen. Ez baliatu aparatu horiek arropa edo oinetakoak lehortzeko. Ez utzi gortina, altzari edo erre daitekeen bestelako materialetik gertu.

Sukaldean, neurri guztiak gutxi

• Sutondo gainean zabiltzala, ez jantzi mahuka luzeko arroparik, ezta janzkera zabalik ere: beraiek erre edota ontziak iraul ditzakete, erredurak eraginez.
• Eduki sukaldeko erauzgailua garbi: iragazkietan metatzen diren hautsa eta koipea suharberak dira, garrik gerturatzekotan.
• Padera suhartzen bada, itzali kanpaia, estali oihal heze batekin edo estali batekin. Oxigenorik ezak itzaliko du ontzia. Ez bota urik, inola ere.
• Likido suharberarik (gasolina, azetona, bentzeno, thinner -ikuzteko disolbagarria-, alkohola, trementina-esentzia, ukipen-zimendua edo kerosenoa, adibidez) baduzu: likido horien lurrunak ikusezin baina lehergarriak dira eta beren ontzitik urrutian pindar batek piztu dezake sutea. Etxetik kanpo gorde behar dira, errekuntza-iturrietatik eta haurretatik urrun, ongi itxi eta zehazki identifikatutako ontzietan (beirazkoek ez dute balio, hauskorrak direlako).
• Eduki ke-irteerak eta aire-sarrerak garbi-garbi, koiperik gabe.

Ez ibili jolasean

ez gasarekin…

• Butano gasak eta eguratseko aireak eraginiko errekuntza bidez funtzionatzen duen estufa katalitikoa baldin badaukazu oraino ederki jakingo duzu, aparatua dabilen bitartean, oxigenoa murriztu egiten dela: horrek, muturrera eramanik, asfixia proboka dezake, estufa gau osoan pizturik uzten baduzu edo bera dagoen tokia behar bezala aireztatzen ez baduzu.
• Gas-ihesik gertatzen bada, ez itzali eta ez piztu argirik, ireki leihoak eta egurastu gelak, gas-iturria itxita (butano bonbona edo pasabide-giltza). Hori ezinezkoa balitz (hodiak lehertu direlako edo auzokideek etxetik irten behar izan dutelako, adibidez) deitu suhiltzaileei.

…ezta tabakoarekin ere

• Erretzen ari bazara (berehalako erreakzioa zigarroa lurrera jaurtitzea izan daiteke) eduki zigarroa goian eta zoaz beste gela batera, hura itzaltzera. Ez bota lurrera inola ere: gas-kontzentrazio handiena behealdean dago, butanoa airea baino astunagoa baita. Ahalegin zaitez sukaldean gasa itzal dezakeen aire-korronterik ez izatea.
• Erretzen baduzu, erabili hautsontzi zabal sakonak (hobe, ura daukatenak) eta busti zigarrokinak zakarrontzian utzi aurretik. Saia zaitez ohean edo besaulkian ez erretzen.