Kortisona / Larruazalean ere eragin kaltegarriak ditu tabakoak / Tai Chi / Haurretan alergiak tratatzeko eraginkorrak dira txakurrak / Uteroaren lehen transplantea, gertakizun / Elkarrizketa: Luis Pulpón
Hitz bitan
Gaztigatzean kalterik ez?
Erretzea ez da osasuntsua, hamaika gaitzen eragile da eta, gainera, gure itxura ikaragarri hondatzen du. British Journal of Dermatology aldizkariak joan den urtarrilean, tabakoaren ondorio kaltegarriez espainiar ikerlari batzuek eginiko lana argitara eman du. Zientzialariek 69 boluntario aztertu zituzten: erretzaile zirenek eta izandakoek, behin ere erre ez dutenek baino, azterturiko larru-azalera berdinean, zuntz elastiko gehiago zeuzkaten baina, hori bai, kaotikoki antolatuak: horrek indar elastiko ahulagoa eta zahartze goiztiarra eragiten du. Autoreek ondorioztatu dutenez, tabakoa erre duten pertsonetan hautemaniko zuntz elastikoen alterazio kualitatibo eta kuantitatiboak eguzki-izpietan larruazala gehiegi edukitzeak probokatzen dituenen parekoak dira.
Albisteak
Oso litekeena da txakurrak diren etxeetan bizi diren haur txikiek alergiak garatzeko aukera gutxiago izatea: horixe ondorioztatu du Cincinattiko Unibertsitateko ikerlari talde batek, Journal of Allergy and Clinical Immunology aldizkarian plazaratu bezala. Zientzialariek egiaztatu zutenez, bi txakur edo gehiagorekin bizi ziren haurrek gainerakoek baino arnasketa-krisi alergikoak garatzeko aukera gutxiago zituzten, horien etxeetan giroko hautsetan endotoxina (bakterioek ekoitzitako osagai naturalak) maila handia dagoelako: horrek, argi eta garbi, txikien sistema immunitarioa estimulatzen du.
Katarroa ez da listu bidez transmititzen eta, hortaz, ezin transmiti daiteke musu bitartez. Espainiako Neumologia eta Kirurgia Torazikoaren Elkarte espainiarreko (SEPAR) espezialistek determinatu dutenez, katarroa 200 birus desberdinek kutsa dezakete baina ez listu bidez. Baliteke pertsona kutsatzea, ordea, kutsaturiko objektu bat ukitu ondoren, hatza sudurrean sartzen badu.
New York Downtown Hospital-eko sendagile talde bat estreinako utero transplantea egiteko teknika garatzen ari da; horrelako kirurgiak, gaixotasun edo istripuaren ondorioz antzu geratu diren emakumeentzat mesedegarria izan liteke. Transplantea egiteko, hildako emakumeen uteroak baliatuko lirateke, beste hainbat transplantetan egin ohi den modura. Dagoeneko arratoi, txerri, untxi eta tximinoetan egin dira probak eta, arbuiorik gerta ez dadin, uteroaren ondoan arteria zabalagoak ezartzea planteatu dute adituek; umea ernaldu eta erditu ondoren, emakumeari organoa kendu egingo litzaioke, bizitza osoan botikak hartzeko beharrik ez izateko.
Elkarrizketa
Den-denok ondo jan eta ariketa egingo bagenu, infartua desagertuko ote litzateke?
– Askoz ere gutxiago, baina infartuak izango lirateke. Arrisku faktore behienenetako bat, ez ahaztu, zahartzea da eta 2011 urtean egunero-egunero 200.000 pertsonak 65 urte beteko dituzte.
Zahartzeari ezin zaio saihets egin baina bai, ordea, gizen egoteari edo bizimodu sedentarioa egiteari. Zergatik ez goaz hortik?
Azken berrogei urteotan hilkortasun tasa seko jaitsi denez, infartuagatik inor hiltzen ez dela eta medizinak ia-ia denarentzako konponbidea duela sinesten du askok. Mezu horrek ez du adierazten infartua nozituz gero bizirik irautea garesti-garestia dela eta, halako batean, gizarte segurantzak ezingo du besterik ordaindu. Baliteke, obesitatearen edo sedentarismoaren ondorioak geure patrikatik ordaindu beharko bagenitu, arduratsuago izatea.
Gaizki uztarturiko balioa, hortaz, gure balio-sisteman?
Gabezia kulturala, osasun kardiobaskularrari dagokionez. Infartua nozitu duten pazienteen %20k bakarrik ezagutzen ditu sintomak eta, ondorioz, sendagilearekin kontaktuan jartzen da berehala. Erdiek ez dute ospitalera jotzen eta %40 lehendabiziko ordu horretan hiltzen da… Kontu larria da, beraz, infartua, gaur ere.
Hezkuntza, beraz, premiazkoa dugu.
Emakume askok uste du oraino ere infartua gizasemeen kontua dela eta, hortaz, prebentzio neurririk ez du hartzen. Tabakoa bularreko minbizia nozitzeko balizko arriskuarekin lotzen dute baina ez, aitzitik, gaitz kardiobaskularrarekin: hauxe da, ordea, emakume gehien hiltzen dituena.
Zorionez, esnea eta ogia bera ere birformulatu egin dira, gehiegizko kolesterolari aurre egiteko?
Heziketarik gabe, alferrikako neurria da hori. Arestian eginiko ikerketek frogatu dutenez, omega-3 gantz azidoak, azido folikoa edota bitaminak bizimodu osasuntsuan bakar-bakarrik dira mesedegarriak… Alferrik ari gara egunero txerrikumea bazkaltzen eta, gosaltzeko garaian, omega-3 daukan esnea hartzen, zuntz asko eta bitamina ugari hartzen ditugun aitzakiaz, ariketa fisikorik egin nahi ez badugu.