Vivenda que se comparte pero non se merca
Volver á casa da aldea, alugar un apartamento, reservar habitacións nun hotel ou instala-la tenda de campaña nun cámping son xeitos tradicionais de se aloxar nas vacacións. Mercar unha segunda residencia é tamén unha opción cada vez máis habitual, non en van España é o país de Europa coa maior proporción delas: o último censo do INE contabiliza máis de 2 millóns de vivendas estipuladas como patrimonio de segunda residencia. A todas estas opcións, nos anos 80, pero sobre todo nos 90, sumouse a fórmula de vivenda a tempo compartido, anteriormente coñecida como “multipropiedade”. Esta fórmula permítelles ós consumidores disporen dun inmoble durante un período determinado, a un prezo substancialmente máis reducido có importe dunha segunda residencia. Sen embargo, ó seu redor reinou certa confusión, sobre todo ata que en 1998 este sistema non foi regulado. Ata entón coñecíase baixo o termo “multipropiedade”, denominación que foi prohibida pola lei para evitar confusións, xa que en realidade mediante esta fórmula non se obtén a propiedade dun inmoble, senón que se merca a facultade de uso e aproveitamento. É dicir, o usuario ten dereito a vivir durante un período determinado ó ano nun aloxamento (apartamento, habitación de hotel, caravana e mesmo embarcacións), localizado en enclaves turísticos como zonas costeiras, estacións de montaña ou en grandes capitais. O aproveitamento do inmoble pode deixarse en herdanza, pero sabedores de que o inmoble ten un propietario único (o vendedor-promotor), de xeito que extinguido o tempo contratado de uso, os compradores ou posteriores titulares non teñen dereito a ningunha compensación. Así, o propietario do apartamento ou chalé é sempre o propietario do edificio sobre o que se constitúe o réxime (pode ser unha persoa física ou xurídica), e o vendedor pode ser outra persoa, física ou xurídica, que actúa en representación do propietario.
Prezos máis baratos
Os prezos que se barallan nas ofertas deste aproveitamento por quendas de bens inmobles son moi variados, pero vallan como exemplo os dunha das compañías máis fortes do mercado mundial, con máis de 300 inmobles no noso país: unha semana ó ano, en xullo, dun apartamento tipo para dúas persoas, máis sofá cama no salón comedor, con terraza, nun complexo con piscina, preto da praia na Costa do Sol, restaurantes e demais servicios, ofrécese por 15.025 euros (en concepto de entrada, que varía en función do lugar e as datas elixidas). A cota anual (actualizable segundo o IPC medio europeo) é de 300,50 euros. Este desembolso dá dereito a usar tódolos anos este apartamento durante a semana seleccionada, non hai que facer fronte a ningún outro tipo de gasto (luz, electricidade, gas…), garante o cambio de mobiliario cada dous anos e a posibilidade de intercambio dentro da rede mundial que posúen.
Vantaxes
Esta fórmula, herdada das sociedades nórdicas e canadenses, require un menor investimento, xa que non se adquire, e polo tanto non se paga, a enteira propiedade do inmoble, pero si se consegue un lugar estable e seguro para as vacacións anuais. Ofrece tamén a posibilidade de intercambio de destinos e mesmo de alugarlle o dereito a goza-lo período que se posúe a un terceiro. Por outra banda, e para a sociedade no seu conxunto, compartir recursos implica unha menor necesidade de construcción en beneficio do medio natural e da paisaxe.
Inconvenientes
Ata o ano 1998, debido ó baleiro legal existente en España, os métodos de venda foron moi agresivos, a publicidade enganosa e déronse múltiples fraudes que orixinaron moitas denuncias de consumidores, e isto desprestixiou esta fórmula de vacacións. Ata entón, comercializábase como “multipropiedade”, sen que en moitos casos implicase adquisición de cota ningunha de propiedade sobre un ben inmoble. Vendíase a idea de acceder ó status de copropietario dun inmoble, cando en realidade o pacto asinado entre as partes no contrato non sempre transmitía unha cota de propiedade. Outra tacha que manifestan os usuarios é que cando se quere cambiar de destino, os lugares especialmente atraentes adoitan ter listas de espera de meses e mesmo de anos.
Adquírese a facultade de gozar con carácter exclusivo dun aloxamento dotado de mobiliario axeitado, durante un período anual concreto nunca inferior ós sete días, con dereito á prestación de servicios complementarios (os dunha administración de fincas), e a posibilidade de intercambio. O contrato pódese asinar por un prazo mínimo de sete días ó ano durante tres anos e por cincuenta anos como máximo (por prazos de ata un mes).
consumidor ten dereito a ser informado a través dun documento da oferta. Neste documento, que ten que ser comprensible e estar acuñado no Rexistro da Propiedade, dáse fe da identidade e o domicilio do promotor. Débese detallar:
- A data límite de remate, se a vivenda está en construcción.
- A descrición do inmoble, os servicios comúns dos que se poderá gozar e as instalacións de uso común ás que se poderá ter acceso.
- A empresa de servicios que se fará cargo da administración, e os seus datos de inscrición no Rexistro Mercantil.
- O importe da primeira cota anual ou a súa estimación.
- O procedemento de cálculo de futuras cotas.
- Información sobre o número de aloxamentos e número de quendas por aloxamento.
- Información sobre o dereito de desistimento (explícase máis adiante).
- Se existe ou non a posibilidade de participar en sistemas de intercambio, con indicación dos datos do terceiro encargado deste servicio.
- A data estimada de extinción do réxime de aproveitamento.
O contrato debe conte-los seguintes datos:
- Os habituais de todo contrato que se formalice ante o rexistro da propiedade.
- Descrición do edificio, da súa situación e da vivenda.
- Referencia expresa da quenda que é obxecto do contrato, con indicación dos días e horas en que comeza e remata.
- Expresión de que a obra está concluída ou en construcción.
- O prezo e a cantidade anual de pagamento, que se actualizará consonte ó IPC, non sendo que as partes estableceran outra fórmula.
- Importe dos impostos que comporta a adquisición, así como unha breve indicación dos honorarios notariais e de rexistro para o caso de que o contrato se eleve a escritura pública e se inscriba no Rexistro da Propiedade.
- Servicios e instalacións comúns que o usuario ten dereito a usar.
- Se existe ou non a posibilidade de participar en servicios de intercambio en períodos de aproveitamento. Cando exista esta posibilidade, expresaranse as eventuais custas.
- Nome ou razón social, cos datos da inscrición no Rexistro Mercantil.
- O consumidor ten Dereito de Desistimento. É dicir, ten dereito a desistir da compra no prazo de dez días despois de asinar. Está prohibido aboar anticipos antes do transcurso do prazo de desistimento. Se, malia á prohibición de aboar anticipos, o consumidor anticipase unha entrega e de seguido exercese o desistimento, terá dereito á súa devolución.
- O consumidor pode ter dereito a resolve-lo contrato. Se o contrato non inclúe os datos que por lei debe conter ou o consumidor non foi debidamente informado, poderá resolve-lo contrato no prazo de tres meses sen que se lle poida esixir o pagamento de gasto ningún. Se falta veracidade na información poderase instar á nulidade do contrato (implica a devolución de todo o pagado e, de habelos, perdas e danos).
- Gastos iniciais: Terá que aboa-lo prezo dos dereitos que adquire, a cota anual correspondente, o que corresponda por acceso a intercambios, e, no seu caso, os honorarios notariais e do Rexistro da Propiedade e impostos (o IVE que se aplica é do 7%).