Non hai fórmulas máxicas para perder peso

Non hai fórmulas máxicas para perder peso

/imgs/20050501/alimentacion01.jpg
O mellor consello que se pode dar sobre as chamadas dietas milagre é que fuxamos delas. Así o defenden diversas asociacións de dietistas, endocrinos e consumidores. Todas elas se mobilizan cada ano por estas datas para concienciar as autoridades sanitarias e a opinión pública sobre a gran cantidade de información tendenciosa sobre estes réximes supostamente ‘máxicos’. Fan fincapé nos perigos que comportan os métodos que prometen perder peso axiña, sen esforzo e que carecen do menor fundamento nutricional e científico. Non se coñece con exactitude o número de dietas que se difunden a través de diversos medios de comunicación. Con todo, moitas modalidades dietéticas publicadas levan o mesmo nome e anuncian pautas de alimentación distintas, o que resulta confuso para a xente. Velaquí dúas pistas que nos axudarán a identificar as dietas correctas: non prohiben a inxestión de ningún grupo de alimentos, máis ben todo o contrario, e permiten unha perda de peso gradual, que non debería superar o quilo ou o quilo e medio por semana.

Tipos de dietas milagre

Non hai unha clasificación universal e definida que englobe as dietas milagre, polo que se poden agrupar segundo diferentes puntos de vista. Desde a óptica nutricional, unha clasificación pode ser a que fai referencia á composición enerxética e nutritiva de cada dieta.

Dietas de baixo valor enerxético (entre 400 e 1000 Kcal/día)

/imgs/20050501/alimentacion.02.jpgNon todas informan sobre o seu valor enerxético, o que supón un risco engadido. Hai dietas que non proporcionan enerxía abonda para levar a cabo as funcións vitais de cada día e isto ten repercusións no organismo que se manifestan a curto e medio prazo -segundo o estado de saúde inicial da persoa e o tempo que se seguiu a dieta- con trastornos orgánicos, como alteracións gastrointestinais, malestar xeral, mareos, intolerancia ao frío, sequidade da pel, fraxilidade das unllas, perda do cabelo, contracturas musculares, amenorrea, insomnio, ansiedade, irritabilidade e mesmo depresión.

Este tipo de dietas baséase no consumo case exclusivo de vexetais, con cantidades, en ocasións ridículas, de alimentos proteicos (carnes, peixes e ovos) e de aceite. Por exemplo, 40 gramos de carne na comida e 1 ou 2 culleres sopeiras de aceite para todo o día. Practicamente non están presentes os alimentos ricos en hidratos de carbono (pan, arroz, pasta, patacas, legumes, cereais…), que deben supor a base dunha dieta equilibrada, mesmo cando se trata dunha dieta hipocalórica. Cunha dieta que achegue menos de 1200 calorías ao día resulta difícil cubrir só con alimentos comúns a cantidade precisa de micronutrientes (vitaminas e sales minerais).

Dietas pobres en hidratos de carbono e ricas en graxas

Son dietas que suxiren comer carne, embutidos, queixos, ovos, manteiga e demais alimentos proteicos e graxos, pero que limitan a inxestión de pastas e arroces. Este tipo de alimentación aparece en numerosas dietas, algunhas delas moi coñecidas, como a Dieta de Atkins, Scardale ou a da Clínica Mayo. Prometen resultados rápidos só se se comen alimentos graxos e calóricos, que á luz de numerosos estudos científicos son os que cómpre moderar para compensar o exceso de proteínas, graxas e calorías da dieta habitual e para previr trastornos asociados a estes excesos, como as afeccións cardiovasculares.

Este tipo de alimentación tamén pode producir mareos e fatiga, risco de deshidratación, taxas elevadas de colesterol, triglicéridos e ácido úrico. Ademais, a escasa achega de alimentos ricos en fibra (verdura e hortalizas, froitas, cereais integrais) destas dietas favorece o estrinximento.

Dietas ricas en hidratos de carbono

Estas modalidades caracterízanse por un consumo abundante de alimentos ricos en hidratos de carbono e limitan os alimentos proteicos e graxos. Con estas dietas a persoa corre o risco dunha achega insuficiente de ácidos graxos esenciais, vitaminas liposolubles e proteínas. Ademais, un exceso de fibra afecta á absorción de sales minerais (ferro, cinc) e pode provocar trastornos intestinais como diarreas, cólicos abdominais e flatulencia.

Monodietas e dietas “choqueiras”

As primeiras denomínanse así porque fomentan o consumo dun alimento concreto, que en xeral é o que lle dá o nome á dieta (dieta da alcachofa, da piña…), ao que se lle atribúen propiedades excepcionais sobre o resto de alimentos, iso si, sen base científica. O seguimento destas dietas pode resultar aburrido e producir trastornos dixestivos e psíquicos, xa que rompen o ritmo alimentario normal. Tamén podemos atopar dietas que teñen como “base científica e nutricional” utilizar como reclamo o nome ou a experiencia de personaxes famosos ou incluír alimentos exóticos ou mensaxes orixinais, do tipo “a dieta do bo humor”.

Piares do tratamento do exceso de peso

Son tan diversos os factores que desencadean e afectan ao exceso de peso que resulta imprescindible realizar un enfoque multidisciplinar no seu tratamento.

• Médico: identificar a causa e valorar un posible tratamento farmacolóxico ou cirúrxico, segundo o caso.
• Dietético: reducir as calorías da dieta cotiá da persoa e modificar os hábitos alimenticios erróneos mediante educación dietética. Unha dieta de 1.800 Kcal/día pode ser apropiada para adelgazar para unha persoa, e se cadra 1300 Kcal/día poden ser abondas para outra. Será o nutricionista quen, en función das características de cada paciente, estableza o tipo máis apropiado.
• Psicolóxico: analizar o comportamento da persoa ante a comida.
• Físico: practicar exercicio físico, adaptado ás capacidades individuais, para aumentar o gasto enerxético.