Erosteko irizpideetako bat, kutsadura gutxiago eragitea

Erosteko irizpideetako bat, kutsadura gutxiago eragitea

/imgs/20051201/medio.jpg Automobilen trafikoak, hiri bideetan barrena doanak batik bat, hiritarren osasuna zein ingurugiroa hondatzen dituzten eragin kaltegarriak: planeta berotzearen errudun nagusietako bat den karbono dioxidoa (CO2), besteak beste, emititzen dute, adibidez. Era berean, ibilgailuek igorri eta airean suspentsioan geratzen diren partikulak dira atmosfera kutsatzen duten elementu behinenetako bat eta populazioaren osasunean berebiziko eragina dute. Areago, hilgarritasunak gora egitea eta horrelako partikulen ugaltzea lotzen dituzte hainbat ikerlanek.

Automobil guztiek, dena den, ez dute hein berean kutsatzen; areago, gutxien poluitzen eta, era berean, gutxien kontsumitzen duten modeloak zein diren jakiteko aukera badugunez, ibilgailua erosteko unean orain arte baino erabaki ekologikoagoa hartu ahal izango dugu. Espainian saltzen diren automobil berriek, 2002 urteaz geroztik energiari buruzko etiketaren gaineko europar arteztaraua aintzat hartu duen Errege Dekretua aplikatzeari esker, kontsumoaz eta CO2-ren igorpenaz informazioa eskaintzen dute, Kyotoko Protokoloa betetzeko bidean. Izan ere, aipatu protokolo horretan Europar Batasunak 1990 eta 2010 urteen artean CO2 gasaren emisioak %8n murrizteko konpromisoa bereganatu zuen. Beste aldetik, 2008 urtearen erdialdera indarrean sartuko omen den arautegia xedatzeko aukera aztertzen ari da Europar Batzordea, helburu berberarekin: automobil berrien gasen emisioak harik eta zorrotzago kontrolatzeko.

Borondatezko etiketa

2003 urtearen hastapenetik autoek dauzkaten etiketa ugarietako batek ibilgailu horrek, tamaina bereko beste batzuen aldean, egiten duen kontsumoan oinarrituriko sailkapena agertzen du. Asociación Española de Fabricantes de Automóviles y Camiones (ANFAC), Asociación de Importadores (ANIACAM) elkarteek eta Espainiako Energiaren Anizte eta Aurrezkiaren Institutuak (IDAE) borondatezko etiketa hori ipintzeko erabakia adostu zuten. EB-ko beste hainbat produkturekin -etxetresna elektrikoekin, adibidez- bezalaxe, letra eta koloreen arabera ordenaturiko zerrendan agertzen dira “eko-etiketa” horiek: berde koloreak eta A letrak, esate baterako, automobil ekologikoena dela adierazten dute, erregai gutxien kontsumitzen eta, hortaz, aurrezki handiena bideratzen duena. Beste muturrean kolore gorria eta G letra daude: hortxe da gehien kontsumitzen duen autoa, gutxien aurrezten duena eta ingurugiroan kalte gehien egiten duena.

Aipatu dugun Errege Dekretu horri jarraiki, ibilgailu marka eta modeloen gasolina zein gasolio-kontsumoa ez ezik, gas-emisioak ere adierazten dituen gida argitaratzen da urtero. Kategoria eta erregai-mota bakoitzean eraginkortasun energetiko handieneko modeloak erakusten dituelarik, dokumentu hau doan kontsulta daiteke saltokietan eta aipatu berri dugun institutu espainol horren webean (http://www.idae.es/coches/index1.asp), bera baita gida osatzeko erakunde arduraduna, auto fabrikatzaileekin batera. Sailkapena modeloaren eta erregaiaren arabera aldatzen da; karbono partikulez ari garela, adibidez, dieselezko motorrek (energetikoki eraginkorrago gertatzen badira ere) gasolinazkoek baino lau aldiz gehiago emiti ditzaketela kontuan izanik. Baina dieselezko motorrak horrelako partikulen %90raino atzitzen dituzten iragazkiez horni daitezke. Europa eta AEB-etako hiri askotan ikusten dira horrelako ibilgailuak, garraio publikoetan batik bat, baina erabilera pribatuan oraino ez dira hedatzen hasi.

Garestiagoak ote dira?

Ibilgailu “ekologikoak”, oro har, 3.000 euro gehiago kostatzen diren arren, prezioek behera egingo dutela espero da, salmenta eta fabrikazioa ugaldu ahala. Nolanahi ere, ibilgailuaren kontsumoa ere txikiagoa denez, epe luzera erostunak erabilera-kostu apalagoari etekinak aterako dizkionez, azkenean ibilgailu hauek merkeago jazotzen dira eta, esan gabe doa, errespetu handiagoa agertzen dute ingurugiroaren aurrean. Toyota Prius automobila, adibidez, motor hibridoduna da (erdia gasolinazkoa, erdia elektrikoa); ibilgailu konbentzionalak baino %40 gutxiago kontsumitzen duenez, inbertsioa, batez beste, 70.000 kilometro eginikoan hasten da bere burua ordaintzen, Toyotak adierazi duen modura. Europar Batasuneko herrialde gehienetan eta AEB-etako estatu askotan, gainera, ibilgailu horiek erostearren laguntzak eman edota zergen murriztapenak egiten zaizkio arduradunari. Espainian, Gaztela Leongo Juntak, adibidez, enpresek, partikularrek, irabazi asmorik gabeko elkarteek eta tokiko erakundeek propultsio hibridoko automobil, furgoneta eta motoen erosketa prezioan dagoen aldea ordaintzen du, 2005 urtean gehienez ere honelako diru-laguntzak eman dituelarik: autoa edo furgoneta erostearren, 4.800 euro eta motoagatik, 1.050 euro. IDAE erakundeak, bere aldetik, herri administrazioentzat edo zerbitzu publikoan erabiltzekoak diren ibilgailu garbi edo alternatibazkoak eskuratzeko laguntzak ematen ditu.

/imgs/20051201/medio2.jpg Eraginkortasun energetiko handiagoko ibilgailuak egitea bideratuko duten teknologia berrietan inbertitzeko garrantziaz geroz eta jabetuago daude fabrikatzaileak, erabiltzaileari aurrezkia ekartzeaz gainera, ingurugiroan kutsadura gutxiago eragingo dutelako ibilgailu horiek. Automobilgintzako aditu gehienen arreta bildu duen teknologietako bat motor hibridoa da: honek bi motor mota (bata, eztanda motorra eta elektrikoa, bestea) konbinatzen ditu bere baitan eta oso-oso baliagarria da hiriguneetako kutsadura ez areagotzeko, oraingoz eskaintzen dituen prestazioak direla medio, masiboki erabiltzea gaurkoz posible ez bada ere. Panorama polita omen duen beste teknologia bat hidrogenozko pilena da: honek, produktu naturaletatik erdietsitako bio-erregaian, bio-dieselean edo gas naturalean oin harturik, korronte elektrikoa era garbian sortarazten du.