Bi kopatik gorakoan, aje segurua

Bi kopatik gorakoan, aje segurua

/imgs/20051201/consejo.jpg Eguberri egunez hasten den ospakizun ziklo horretan gehiegi jan-edatea ohiko kontua da, alkoholari dagokion alderditik, batik bat. Aperitifan garagardoa, bazkari edo afarian ardoa, postrean cava, gero likorea… Alkohola gure ospakizunetako protagonista bihurtzen da, alegia, neurri gabeko kontsumo etilikoak biharamun latza baino dezente arrisku larriagoak dakartzan arren: pankreasaren hantura, zefalea, trastorno hepatiko eta gastrikoez gainera, trafiko istripuak ere izaten dira ondore tamalgarrietako batzuk. Arazorik ez izateko neurri egokiena ez edatea da, jakina; dena den, edan egiten baduzu, bete itzazu ondorengo aholku soil eta osasuntsuak.

Zentzuzko edatunaren klabeak

• Gogoan izan edaria janaria laguntzekoa dela, ez alderantziz.
• /imgs/20051201/consejo2.jpgEz nahasi alkoholdun eta kafeinadun edariak: hauen eragin bizigarriek alkoholaren efektu lasaigarria indargabetzen dute eta, gainera, alkoholaren eragin kaltegarriak indartzen dituztelako, hasieran kontrakoa badirudi ere.
• Ez hartu edari gasdunez osaturiko konbinatu alkoholiko gehiegi: burbuiladun freskagarrien karbonozko erradikalei esker, alkoholak langa hematoentzefalikoa harik eta errazkiago zeharkatzen duenez, edariaren eragin toxikoa azkarrago eta biziagoa gertatzen da horrela.
• Kontuz “alkoholik gabeko” garagardoekin. Gehientsuenen izendapenak “alkohol gutxidun” izan beharko luke: tradizionalek %4 – %5 daukaten bitartean, “gabeko” gehienek %1 ere izaten dute.
• Gogoan izan: azken kopa hartu denetik ordu betera iristen da alkoholemia goreneko gunera.

Alkohola eta osasuna, elkarren kontrako

• Ez hartu alkoholik gibeleko, nerbio-sistemako, pankreaseko gaixotasunik edo gaitz psikiatrikorik nozitzen baduzu.
• Ez hartu edari alkoholdunik botikarik hartzen ari baldin bazara, ezta gidatu behar duzunean, batez ere.
• Gorputzak onartzen duen dosia elementu askoren arabera aldatzen da: sexuaren, adinaren, pisuaren, faktore genetikoen, gorpuzkeraren eta osasunaren arabera, gutxienez.
• Emakumeak kontu handiagoz ibili behar du alkohol kontuetan: gorputzean gizonezkoak baino ur gutxiago daukanez, odoletan kontzentrazio handiagoa gertatzen da; bestetik, emaztearen gibelak gizasemearenak baino metabolizatzeko ahalmen urriagoa dauka.

Aje garaietan

• Egin lo ongi, deskantsatu. Jaiki bezain laster hartu dutxa, odol zirkulazioa suspertzeko.
• Ez gelditu etxe zuloan egun osoan, horrela burukomina areagotu egiten da eta. Hartu atseden, irten kalera eta egin bertan ariketa arinak: ibili oinez, adibidez, paseotxo bat eginez.
• Hartu elikagai arinak, urdaileko mukosa narritatzen ez dutenak: jogurta edo kafesnea (ez kargatu larregi). Zorioneko biharamun horretan hartu lekaleak, laboreak, fruitu lehorrak, esnea eta haragia.
• Orekatu bitaminen galera: hartu laranja edo bestelako fruta freskoen zukua.
• Ez hartu aspirina gehiegi: horrek urdaila harik eta gehiago narrita diezazuke. Horren ordez, hartu ibuprofenoa.
• Alkoholak ajea hobetzen duela dio mitoak baina… argi ibili. Hobetu partez okertu egiten du, eragin horiek sortarazi dituen gai toxiko berbera baita.
• Ez da egia, era berean, ur ugari edateak ajea arintzen duela, alkoholaren kanporatzen laguntzen duelako. Alkoholaren eliminazioaren abiadura orduko zazpi gramo da eta erritmo hori ezin da bizkortu.
• Hona beste mito bat: edaten hasi aurretik edo amaitu ondoren B6 bitaminadun pilulak hartzeak ajea indargabetzen duela; bitamina horren baliagarritasun bakarra, ostera, kasu larrietan eta muskulu barneko injekzio bidez, toxikazio etilikoaren alboko ondorioak arintzea -ez, ordea, suntsitzea- da.

Kontuan hartu beharrekoa

Kontrola ezazu zenbat alkohol gramo hartzen duzun. Horretarako, biderkatu kalkulatu edari horren graduak -hots, alkohol gramoak 100 cc bakoitzeko- bider edari kopurua.

Adibidez: %5 alkohola duen garagardotik 250 cc-ko lau kañak 4 x 250 x 5 / 100 = 50 gramo alkohol dute. Gibelak orduko 25 gramo alkohol metabolizatzen duenez, alkohola bi orduz ibiliko zaizu odoletan.