Ikastetxeko cateringa
Ikasturte honetan ehun milaka haurrek bazkalduko dute eskolako jantokian. Ikastegien %70ek zerbitzu hori catering enpresei kontratatzen die. Ikastetxeez kanpoko konpainiei aplikatzen zaizkien segurtasun neurri zorrotz-zorrotzek elikagaien manipulazioa higiene-praktika zuzenak ez ezik, ekipoak garbitu eta desinfektatzeko planak ere bermatzen dituzte. Prozesu osoari -hornitzaile, maneiatzaile eta kudeatzaileen lana barne- APPCC (espainieraz, “arrisku eta kontrol gune kritikoen azterketa” esakunearen akronimoa) kalitate sistema aplikatzen zaio. Elikagai guzti-guztiak, jaso direnetik kanpo-sukaldeetan zerbitzatu arte, aurreraka doa atzera behin ere egin gabe. Horrela, elikagai gordinak eta gisatutakoak nahastea edo elikagaiek tresneria zikina ukitzea saihesten da.
Lehengaien harrera
Produktuei sukaldera iristean kalitate kontrola egiten zaie, lau parametroren arabera: lehengaiaren itxura, iraungitze-data egokia, bilgarrien inspekzioa eta garraio eta harrerako tenperatura.
Lehengaia metatzea
Produktuak hainbat biltegi, hozkailu eta izozkailutan metatzen dira, beren izaeraren (landarezkoak, haragia, arraina, esnekiak, fruta) eta kontserbatzeko tenperatura egokiaren arabera: parametro hau, izan ere, egunero-egunero kontrolatu eta apuntatzen da. Produktuak ate batetik sartzen dira eta bestetik irteten dira. Sarrerako adostasuna hartzen duen guztiak ezarritako bidetik segituko du (trazabilitatea). Sartutako gauza bakar batez ere ez du atzera egingo. Erabili egingo da edo, bestela, ibilbidearen amaieran baztertu egingo da.
Gordineko sukaldea
Elikagaiak ez dira behin ere gurutzatzen. Gordinik edo hotz zerbitzatuko diren entsaladak eta bestelako produktu zenbait berariazko sukaldean prestatzen dira, 8º C baino tenperatura hotzagoan. Elikagai horiek prest daudela, prezintatu eta berariazko korridorean barrena eroango dira banaketa-gelara.
Errezeta beroak
Gerora egosi, frijitu edo erreko den elikagaiak bere zentroan 65º C baino tenperatura handiagoa hartu behar du. Bero horrek balizko bakterio patogenoen suntsipena bermatzen du. Hainbat zonatan banatua dago sukaldea: labeak, frijigailuak, saltsa-galdara eta sutondoak.
Ontziratzea
Araua betetzeko, otordu osoaren lagin bat zorro esteriletan sartu eta izozkailuan edukiko da hiru egunez. Helburua argi dago: janari hori kontserbatzea, elikadura bidezko toxiinfekziorik gertatzekotan, azterketa egin behar izatea gerta bailiteke.
Igortzekoa, prest
Elikagaiak erretilu metalikoetan ontziratu eta prezintatuz gero, termo eta maleta isotermiko hermetikoetan sartuko dira. Horri esker, sukaldean erdietsitako 65º C-ko tenperaturari eutsiko zaio eta, bestetik, gordinik edo hotz zerbitzatuko diren elikagaiak kontserbatzeko 8º C hori ere mantenduko da.
Garraioa
Otordua osatzeko ogia eta postreak, esnekiak edo frutak berariazko gelan daude, katearen amaieran, kamioian sartzeko atetik gertu. Egokituriko ibilgailuak eguneko janaria eskolako jantokira ahalik eta lasterren (tenperatura-aldaketarik ez gertatzeko) eramango du.
Ikastetxera iristea
Janaria ikastegiko instalazioetan antolatzen denean, ikuspen-kontrola eta tenperatura-azterketa egiten zaizkio: parametro horiek jeneroaren onarpena eta osoko kalitatea determinatuko dituzte. Pertsona arduradunak sinatu duen agiriak sarrera egiaztatu du. Jantokietan zerbitzua amaitu denean, banatzaileek ikastegietako termoak jaso eta ikuzketa-tunelean sartuko dituzte, 80º C-ko tenperaturan behar diren produktuekin, erabat desinfektaturik ateratzeko.
Janarian
Otordua osatzeak orain berebiziko garrantzia du. Aspaldi, ordea, eskolaumeen elikabidea moldatzeko orduan errezeta erakargarriak diseinatzen ziren baina, hori bai, nutrizio eta osasun kontzeptuetara bat ere hurreratu gabe. Zorroko patata frijitu industrialak eta elikagai frijitu gehiegi ere ematen ziren, tarteka. Egun, aldiz, otorduak osasunarekin eta elikatze-heziketarekin loturiko baldintzak bete behar dituzte. Horrek, aurretiaz, elikagai horiek irenstea zaildu egiten badu ere (baliteke haurrak pizzari baino lehenago, berdurari muzin egitea) baina, inondik ere, osasuntsuagoak dira gaurkoak. Premia berezietara (arrainaren aurkako alergia, glutena ez toleratzea, diabetesa, etc.) egokituriko otorduak aintzat hartu eta diseinatze kontuetan ere aurrera egin da, dudarik gabe.