Hernias discais, entre o tratamento conservador e as cirurxías emerxentes

Hernias discais, entre o tratamento conservador e as cirurxías emerxentes

As engurras non son as únicas pegadas que testemuñan o paso dos anos. O organismo humano agacha outras, imperceptibles á primeira vista, que non sempre se manifestan a través das dobras da pel ou da perda do pelo. A enfermidade dexenerativa do disco é unha delas, xa sexa a xeito de protusións (dexeneración do disco anterior a unha hernia) ou de hernias discais e ciática. Este tipo de desgaste afecta a boa parte da poboación, a home e mulleres por igual, e é a causa máis frecuente de incapacidade laboral por debaixo dos 45 anos. Os expertos advirten de que moitos adultos sans maiores de 30 anos poden sufrir protusións de disco (ata tres) sen seren conscientes diso. Trátase, xa que logo, dun problema de saúde cada vez máis frecuente, e o seu tratamento non ten por que acabar sempre na mesa dun quirófano.

Esta decisión dependerá, en primeiro lugar, do tipo de afección: non é o mesmo ter unha hernia que padecer unha dor lumbar. Por este motivo, no canto de falar de hernia dise que un paciente sofre unha dexeneración discal, que pode estar asociada a unha hernia ou non, igual ca a dor.

Aparición e prevención

As protusións e hernias discais non só se deben ao proceso de avellentamento do disco. Tamén poden aparecer de súpeto, motivadas por un forte traumatismo. Por iso, as persoas que nos seus traballos erguen pesos son máis propensas a sufriren a rotura dun disco intervertebral e unha hernia de xeito agudo, ao igual ca os atletas, por mor dun xesto súbito.

O principal sistema de protección é o uso de faixas especiais. Pero non é o único método. Como noutros problemas relacionados coas costas, é fundamental manter un bo estado de saúde, unha coidada hixiene postural e practicar exercicio con regularidade. A boa musculatura abdominal e do tronco reduce a probabilidade de desenvolver unha protusión ou hernia discal. Pola contra, o sobrepeso, sedentarismo, ausencia de exercicio físico e as malas posturas incrementan o risco de sufrir unha hernia discal. O tabaquismo tamén é un factor que favorece a enfermidade dexenerativa do disco.

Tres tratamentos para un mesmo problema

Padecer unha hernia non é sinónimo, nin moito menos, de visitar a sala de operacións. Estímase que o 80% dos adultos sofre algunha dor lumbar ao longo da súa vida, pero só entre o 1% e o 2% precisan cirurxía. Principais tratamentos

1. TRATAMENTO CONSERVADOR: O tratamento conservador ou clásico baséase en repousar e quedar deitado na cama durante uns días, evitar os xestos bruscos, utilizar unha faixa preventiva e tomar antiinflamatorios. O obxectivo fundamental é aliviar a dor. Agora ben, se a hernia discal é de gran tamaño e comprime as raíces do nervio ciático, as posibilidades de mellora redúcense. Como parte deste tratamento utilízanse os exercicios terapéuticos (estiramentos, flexión, extensión e exercicios aeróbicos de baixo impacto), en ocasións combinados coa acupuntura -que estimula a produción de substancias endóxenas do organismo como as endorfinas, a acetilcolina e a serotonina-. A osixenoterapia ou ozonoterapia, baseada nunha inxección de ozono na zona afectada con efecto inmunomodulador e antiinflamatorio tamén se usa para aliviar a dor en procesos crónicos
2. TRATAMENTO INTERVENCIONISTA: Na metade do camiño entre os tratamentos conservadores e os cirúrxicos sitúase o bautizado como tratamento intervencionista. Baséase nas infiltracións de fármacos antiinflamatorios na canle epidural en lugar da administración mediante comprimidos. Os responsables da súa aplicación son os especialistas clínicos da dor ou anestesistas. En ocasións, abonda unha sesión para que os pacientes melloren, aínda que é habitual que precisen máis dunha. Estes antiinflamatorios desinflaman a raíz que comprime a herniación discal. Entre os tratamentos máis novos neste eido destacan os utilizados pola Fundación Kovacs a partir do tratamento das dores lumbares debidas a hernias discais mediante o uso de material cirúrxico -grampas- nas terminacións nerviosas da pel para aliviar a dor. Un procedemento denominado neurorreflexoterapia.
3. OPERAR OU NON OPERAR…: A medicina científica defende que se recorra á cirurxía se, transcorrido un período prudencial de tres a seis meses, o paciente non mellorou. Estímase que arredor do 75% dos afectados se recuperan co tratamento conservador, mentres que o 25% precisan unha intervención.

As máis frecuentes son:

EXTRAER O DISCO OU DISCECTOMÍA. Esta operación consiste en retirar a hernia e a dor do nervio ciático. O problema é que, unha vez practicada, entre vértebra e vértebra xa non hai un disco e, polo tanto, cos anos, o paciente podería ter problemas. Ata os 50 anos, cunha hernia discal pura, sen artrose ou outras doenzas engadidas, a discectomía é a técnica máis utilizada. Unha variante desta técnica é a microdiscectomía lumbar, a discectomía que se practica a través dunha incisión milimétrica no raque (a columna vertebral) coas técnicas da cirurxía minimamente invasiva -menos agresivas-. Con ela redúcense as complicacións no postoperatorio, permítese acurtar a hospitalización e o tratamento é menos custoso para o sistema sanitario. Pero aínda non está moi espallada.

Cos métodos tradicionais, o éxito da cirurxía é do 85%, o que significa que a dor radicular desaparece. Así e todo, o 5% de pacientes poden sufrir unha nova hernia discal e, entre o 10% e o 15%, dor lumbar residual. Como parte das técnicas de cirurxía mínima invasiva xurdiron varias, como a discectomía percutánea por aspiración do disco e a discectomía percutánea por láser, pero en ningún dos dous casos se achegan aos niveis de éxito da discectomía clásica. En cambio, a microdiscectomía endoscópica, que permite visualizar as estruturas que se están a operar cun endoscopio, rexistra unha taxa de resultados do 90%.

SUBSTITUÍR O DISCO. O disco soporta as presións que se exercen sobre a columna, actúa como amortecedor e distribúe as cargas. Por estas razóns investíganse distintas posibilidades para a súa substitución. Velaquí as que se utilizan na actualidade:

• Prótese de xelatina. Está formada por un contido xelatinoso cuadrangular e unha envoltura suxeita ao núcleo xelatinoso. A prótese de xelatina non é a mellor opción pero si resulta máis beneficiosa que sacar o disco e non colocar nada no seu lugar. Deste xeito, evítase que co paso dos anos apareza de novo a dor lumbar pola unión das vértebras.
• Prótese de metal e polietileno. Equivalente a unha prótese de cadeira ou de xeonllo. A prótese de metal é unha plataforma metálica que se coloca entre unha vértebra e a seguinte como unha “bóla” ou esfera de polietileno. A vantaxe, tanto desta prótese metálica coma da de xelatina, é que preserva a mobilidade entre as vértebras.

TÉCNICA DE FUSIÓN: É a máis frecuente e segura para os pacientes que, amais do disco herniado, sofren de artrose ou desgaste do segmento enfermo. Consiste en colocar, no lugar do disco, unha especie de caixa do disco e un enxerto do óso, o que faría desaparecer o movemento entre as dúas vértebras. Esta técnica coñécese como fusión vertebral e elimina a función do disco enfermo. A súa vantaxe é que conserva o espazo e a altura, pero exclúe a mobilidade entre os segmentos das vértebras para evitar a lumbalxia. Suprime a dor, pero tamén a mobilidade.