Manter a liña en Nadal

Manter a liña en Nadal

Quen seguira algunha dieta ou o estea a facer neste intre polo motivo que sexa -adelgazar, engordar, controlar a tensión, o colesterol, a diabete… – é probable que sentise nalgunha ocasión a tentación de comer o que menos lle convén. Para comprendermos por que nos tentan de xeito particular certos alimentos cando nos poñemos a dieta, cómpre entender que estes van cargados de valor simbólico e emocional, que están compostos de algo máis ca de nutrientes (hidratos de carbono, proteínas, vitaminas…). Non en van se tende a asociar algúns alimentos a emocións e sentimentos, a determinadas persoas ou situacións da nosa vida, a boas ou malas lembranzas, etc. E moitas destas asociacións son necesarias para a nosa estabilidade emocional.

Os expertos en psicoloxía advirten sobre como reaccionar fronte a alimentos cargados dun gran valor simbólico e emocional se estamos a dieta ou se desexamos coidar ao máximo a alimentación en circunstancias concretas, como pode ser o Nadal. O consello no que todos coinciden é que non se debe prescindir deles. Simplemente hai que ser conscientes de que son necesarios de cando en vez para sentirse ben, sen que iso xere ningún tipo de trauma e inseguridade. Gozar con gusto dun doce e saborealo de vez en cando e en pequenas doses resulta unha boa terapia para sentirse mellor de ánimo e, segundo o caso, para continuar con éxito a dieta. É a maneira de que as necesidades psicolóxicas que se agachan detrás do valor dese alimento (sentirse querido, acompañado, elixido…) queden satisfeitas.

Comida e emocións

O estreito vínculo entre a comida e as emocións é evidente. Por iso, seguir dietas moi estritas, sen concesións esporádicas con mesura e sentido común, como inxerir un anaco pequeno de turrón ou un canapé, xera tal ansiedade que fai que esa persoa coma máis para acougala. A estas situacións únese o feito de que moita xente complica o seguimento dunha dieta ao marcarse obxectivos a moi curto prazo ou metas inalcanzables, como pode ser pórse a dieta no Nadal, crendo que é a solución para non caer na tentación de comer turrón, ou chegar a obsesionarse cos alimentos e as súas calorías ante a posibilidade de engordar 2 ou 3 quilos nestas datas.

A ansiedade maniféstase fisicamente no organismo e a maior necesidade de comer é unha das súas mostras. Coa ansiedade medran os niveis de adrenalina e redúcese a capacidade para o autocontrol. O individuo vólvese máis susceptible de seguir comportamentos malsáns, como fumar máis ou comer demasiado. A serotonina, un neurotransmisor cerebral relacionado co ánimo, participa no control do apetito. En baixos niveis relaciónase cunha maior ansiedade por comer, sobre todo doces.

Por outra banda, o control das situacións emocionais que poden xerar ansiedade, e que tamén inflúen ao inxerir alimentos, é unha axuda para discernir se se come con ansiedade, se é a propia ansiedade a que nos leva a comer ou se se sofren as dúas sensacións. Levado á práctica, ese control materialízase nun rexistro diario do que se come. É moi importante prestar especial atención ao medio e observar se a persoa come soa ou acompañada, como é o seu estado de ánimo (triste, leda, aburrida…) e os alimentos que máis consume en momentos de ansiedade ou nervios.

Pequenas concesións

A renuncia absoluta a calquera cousa por non poder acadar todo o que se desexa, o que en psicoloxía se denomina mecanismo de “todo ou nada”, explica a frustración e o desánimo de numerosas persoas que ven máis obstáculos ca facilidades para acadaren o seu obxectivo: perder peso ou manterse nun peso saudable. Esta actitude aflora máis a miúdo en épocas concretas, como os meses previos ao verán ou ao Nadal, nas que espera ver con ansia os resultados da dieta. Cada persoa debe asumir que ten as súas limitacións e que pode gozar co que deu acadado ata ese momento. É máis san e equilibrado para a saúde emocional gozar dun pequeno capricho coa tranquilidade de ser moderado o resto do día e a semana que decidir saltar a dieta todo o día.

O mantemento dun peso saudable ou o tratamento dunha enfermidade a través da dieta máis axeitada esixe saber planificar a alimentación no tempo, máis alá dos días inmediatos. Iso si, sen renunciar para sempre ao pracer que proporcionan algúns alimentos tomados na súa xusta medida e en momentos concretos. Por iso non se debe prohibir o consumo de ningún alimento (sempre que a persoa estea sa), nin sequera os máis caloríficos. Si se lle debe explicar ao paciente que o seu consumo é superfluo e innecesario e que o beneficio non vai alén do gusto momentáneo e pasaxeiro.

A clave atópase na diferenza entre privación total e moderación no consumo, e en dar alternativas e suxestións para alixeirar en azucres, graxas e calorías os alimentos, as receitas e os pratos que máis gustan.

• Doce, pero non azucrado. Se a unha persoa lle tentan os doces, é posible buscar receitas de sobremesas doces nas que o azucre é prescindible para a súa elaboración. O uso de especias que emulan ese sabor e que lle achegan un gusto agradable á receita, como o cravo, o cardamomo, a canela, a noz moscada, o anís e a vainilla, non ten por que ser exclusivo da repostería e pastelería. A adición de canela dálles un sabor delicioso aos pratos de arroz, polo, carne estufada, peixe. A noz moscada proporciónalles un toque exótico ás ensaladas. As froitas desecadas -como as pasas, as ameixas secas e as pelas secas-, xa sexa enteiras ou trituradas, a xeito de cremas suaves ou en distintos pratos (año, coello, arroces ou ensaladas), confírenlles o contrapunto de sabor a unhas preparacións salgadas de seu. O seu sabor doce natural reduce a tentación de precisar rematar a comida cunha sobremesa doce, polo xeral, demasiado azucrada.
• Formas de alixeirar os pratos. Pódese optar polo spray de aceite para aliñar a ensalada, elaborar salsas lixeiras con iogur batido ou queixos suaves, macerar as carnes e os peixes con herbas aromáticas para que resulten substanciosos e saborosos á prancha, ou cociñar os alimentos en papillote, no seu propio zume.