Chucherías: un cero en nutrición

Chucherías: un cero en nutrición

As chucherías son se cadra as larpeiradas por antonomasia. Trátase de produtos de confeitería formados por unha pasta maciza elaborada fundamentalmente con azucre e que foi aromatizada e coloreada mediante o uso de numerosos aditivos. Comercialízanse con formas, tamaños e envases moi diversos. O máis característico das chucherías é o seu ínfimo valor nutricional. Compóñense maioritariamente (representan de media o 82% do produto) de hidratos de carbono e, dentro destes, a maior presenza osténtana os azucres sinxelos (sacarosa, frutosa, glicosa, maltosa), os menos interesantes dende un punto de vista nutricional; o resto dos hidratos desempeñan unha función xelificante, como pectinas, xelatinas, amidóns e goma arábica. O contido no resto de nutrientes, graxas e proteína, é pouco relevante; e outro tanto acontece cos micronutrientes: as vitaminas e os minerais. A súa elaboración é simple. A mestura conséguese con grandes doses de azucres -azucre, xarope de glicosa, glicosa, dextrosa, xarope de caramelo e outros-, que supoñen máis do 50% do peso das chucherías. Engádense os aditivos -aromas, acidulantes, xelificantes e colorantes- e xa está. As chucherías tipo “nube”, ademais, conteñen proteínas lácteas que garanten a textura esponxosa. Se en lugar de estaren cubertas de azucre, son brillantes, como as regalicias ou os amorodos, empréganse aceites e ceras que lles dan ese brillo. Toda esta masa dilúese nunha cantidade determinada de auga que lle proporcionará a densidade desexada ao produto.

Os aromas proporcionan arrecendo e sabor, os acidulantes potencian o sabor e serven como conservantes, os xelificantes permiten as curiosas formas, os colorantes fan o seu coñecido labor e a xelatina, os aceites e as ceras danlle consistencia ao produto e fano máis atraente á vista. A mestura introdúcese nos moldes e déixase repousar ata que a xelatina arrefríe e se obteña este produto doce, coa forma desexada, de textura gomosa e pegañenta.

Un consumo nada banal

Non se trata dun produto banal no nutricional. O consumo frecuente de chucherías pode propiciar carie e obesidade, amais de malos hábitos alimentarios. Porque teñen moito azucre (de media, éo o 54% de produto, pero nalgunhas chucherías o azucre chega a representar máis do 70%) e porque teñen un gran poder enerxético: proporcionan dende 335 ata 380 calorías cada cen gramos. Se a todo isto se engade que é un produto que contén innumerables aditivos (aromas, colorantes, acidulantes, xelificantes, humectante, conservante…), os máis deles artificiais, e que a maioría dos fabricantes seguen a usar colorantes azoicos, pouco convenientes para os nenos (poden afectar á súa actividade e atención), a conclusión só pode ser unha: as chucherías non lle achegan nada bo á nosa dieta e poden convertela en peor e en menos saudable, polo que non se deben converter en produto habitual de consumo.

CONSUMER EROSKI analizou 12 mostras de chucherías con formas e tamaños variados (xeles de goma: osiños, amoras, chucherías recheas, botellas cola, bágoas, framboesas, caramelos de goma; regalicias: docepicas e discos de regalicia e escumas doces: ás que se chaman “nubes” ou “xamóns”) de Damel, Mauri, Haribo, Miguelañez, Vidal, Dulciora, Virginias e Natursoy. Nove das mostras comercialízanse en bolsas de plástico que pesan entre 75 e 175 gramos, e as outras tres véndense en tarriños de plástico, dous deles de 200 gramos e un, de 700 gramos (as botellas de coca cola de Miguelañez).

En contra do que ás veces se pensa, as chucherías non son baratas: custan dende pouco máis de 7 ata 11 euros o quilo, e ata hai unha, a que se reclama ecolóxica, que sae a case 29 euros o quilo. A maioría das verduras e froitas e mesmo moitos peixes e produtos cárnicos custan menos ca a máis barata destas larpeiradas.

En síntesi e táboa comparativa

En síntesi

Unha das comprobacións máis relevantes da análise é que a 10 das 12 mostras analizadas lles quedan só 6 meses para se adaptaren a un novo Regulamento que regula o uso de colorantes azoicos: ou os substitúen ou advirten (ningunha o fai hoxe) na etiquetaxe dos riscos que o seu consumo supón para os nenos: pode afectar negativamente á súa actividade e á súa atención. Continuando coas irregularidades, catro das 12 mostras amosaban incorreccións na súa etiquetaxe.

Neste comparativo non hai mellor relación calidade-prezo, xa que se trata de produtos de nulo interese nutricional para a dieta, completamente prescindibles polo tanto, e o seu consumo frecuente é desaconsellable xa que fomenta a obesidade e mais a carie e malos hábitos alimentarios. Se ben por razóns distintas (trátase de produtos moi distintos no organoléptico: sabor, textura, cor, olor) tampouco se fixo análise sensorial, a tradicional cata de consumidores.

Marca	Ioguriño con leite +calcio+ fósforo (Damel )	Discos regalicia (Mauri)	Osiños de ouro (Haribo)	Botella cola (Miguelañez)	Doce pica (Vidal)	Rellenolas (Vidal)
Denominación de venta	Caramelos de goma	Xeles doces (vermellos) Doces de regalicia (negros)	Caramelos de goma	Xeles doces	Xeles doces	Caramelo de goma recheo
Formato (g)	150	125	150	700	200	200
Prezo (euros/quilo)	11,18	9,53	9,57	7,19	8,25	8,90
Humidade (%)	13,1	15,0	13,4	15,0	4,7	16,2
Proteína (%)	6,4	3,8	7,3	4,6	1,6	4,1
Carbohidratos (%) 1	81	81	79	80	94	80
Frutosa (%)	2,3	5,8	1,3	2,7	5,4	3,4
Glicosa (%)	8,3	9,1	11,2	3,8	9,1	15,1
Sacarosa (%) 2	19,3	10,5	20,5	29,6	47,7	24,9
Maltosa (%)	20,8	3,6	7,3	16,1	5,1	19,8
Azucres totais (%)	50,7	29,0	40,3	52,2	67,3	63,2
Valor calorífico (Cal/100g)	350	339	345	338	382	336
Colorantes artificiais	E-129	E-129	Ausencia	E-102, E-131, E-132	E-129	E-129
Gluten (mg/Kg)3	Menor que 3	Mayor que 100	Mayor que 3	Menor que	Mayor que 100	Menor que 3

Marca	Escumas doces (Miguelañez)	Silveiras (Dulciora)	Framboesas (Virginias)	Caramelos Gummy Jelly (Dulciora)	Bágoas (Miguelañez)	Ositos de goma (Natursoy)
Denominación de venda	Escumas doces	Caramelo de goma	Caramelo de goma con sabor a framboesa	Caramelo de goma	Xeles doces	Lambetadas ecolóxicas
Formato (g)	175	125	150	125	150	75g
Prezo (euros/quilo)	9,79	9,52	10,98	9,86	10,35	28,67
Humidade (%)	16,3	10,5	16,0	15,1	14,1	12,5
Proteína (%)	5,4	2,9	4,6	4,0	4,5	0,7
Carbohidratos (%) 1	78	87	79	81	81	87
Frutosa (%)	8,1	1,1	1,1	2,0	1,9	0,4
Glicosa (%)	15,9	7,2	11,4	10,6	3,5	2,4
Sacarosa (%) 2	24,5	53,6	30,6	39,4	34,1	1,0
Maltosa (%)	9,6	11,2	12,6	15,6	15,6	36,9
Azucres totais (%)	58,1	73,1	55,7	67,6	55,1	40,7
Valor calorífico (Cal/100g)	334	360	335	340	342	353
Colorantes artificiais	E-124, E-129	E-122, E-129	E-129	E-104, E-110, E-122, E-131	E-102, E-110, E-122, E-131	No
Gluten (mg/Kg)3	Menor que 3	Menor que 3	Menor que 3	Menor que 3	Menor que 3	Menor que 3

1. Carbohidratos (%)
: O valor dos carbohidratos calculouse adxudicándolle ao parámetro graxa un valor estimado do 0% polo seu contido desprezable nas chucherías.

2. Sacarosa (%)
: azucre común.

3. Gluten: Son proteínas de cereais tales como o trigo, a avea, a cebada e o centeo. O seu consumo pode ser tóxico para persoas intolerantes (celíacos) ou alérxicas ao glute.

Un a un

Unha a unha, 12 mostras de chucherías

"Yogurito con leche + calcio + fósforo" de Damel

• “Caramelos de goma”
• 50 gramos. Saen a 11,18 euros/quilo, as segundas máis caras de todas as comparadas. Teñen forma de vasos de pequeno tamaño, de cor branca e vermella.
• Ingredientes: xarope de glicosa, azucre, xelatina, leite en po, sales de calcio, acidulantes (E-330, E-270), xelificante: pectina, aromas, Colorante: (E-129), axente de recubrimento: (aceite vexetal e cera carandai).
• Emprega un colorante artificial (E-129: Vermello allura AC), azoico, pouco saudable pero permitido; o seu uso deberase indicar, en breve prazo, na etiqueta, xa que lles pode causar problemas aos nenos.
• Etiquetaxe incorrecta: destaca o ingrediente “leite” no envase e (a pesar de que é obrigatorio facelo) non indica a súa cantidade na etiquetaxe.
• Composición nutricional: o 51% do produto é azucre (cantidade intermedia). O valor enerxético é intermedio: 350 calorías cada cen gramos.

"Discos de regaliz" de Mauri

• “Doces de regalicia” (os negros) e “Xeles doces” (os vermellos)
• 25 gramos. Saen a 9,53 euros/quilo. Teñen forma de discos de regalicia, negros e vermellos.
• Ingredientes: Discos vermellos: xarope de glicosa, fariña de trigo, azucre, acidulante (ácido cítrico), aroma, colorante (E-129), aceite vexetal, axente de recubrimento (E-901 e E-903).
• Discos negros: xarope de melaza, fariña de trigo, xarope de glicosa, ácido glicirrícico (4%), sal, aroma, aceite vexetal, axente de recubrimento (E-901).
• O disco vermello emprega un colorante artificial (E-129: Vermello allura AC) azoico pouco saudable pero permitido; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir que lles pode causar problemas aos nenos. O disco negro non utiliza colorantes.
• Composición nutricional: o de menos azucre (29%) dos doce comparados. É un dos dous que contén glute (fariña de trigo).

"Ositos de Oro" Haribo

• “Caramelos de goma”
• 150 gramos. Saen a 9,57 euros/quilo. Teñen forma de osiños de pequeno tamaño en cor amarela, vermella, laranxa, branca e verde.
• Ingredientes: xarope de glicosa, azucre, xelatina, dextrosa, acidulante: ácido cítrico, 1,6% zume de froitas a base de concentrado: mazá, laranxa, limón, amorodo, framboesa, mestura de extracto de froitas, e plantas en proporción variable (limón, laranxa, mazá, kiwi, baga de saúco, casis, aronia, uva, espinaca, ortiga, froita da paixón, mango), aromas, axentes de recubrimento: aceite vexetal, cera de abella, cera de carandai, frutosa, azucre invertido.
• Non utiliza colorantes, un importante valor engadido fronte ás demais.
• Composición nutricional: a que máis proteína contén (7%). A súa cantidade de azucre (40%) é inferior á media (54%). O valor enerxético, 345 calorías cada cen gramos, é case o mesmo ca a media (346 calorías cada cen gramos).

"Botella cola" de Miguelañez

• “Xeles doces”
• 700 gramos. Saen a 7,19 euros/quilo, as máis baratas. Teñen forma de botellas de cor verde e castaña, recubertas de azucre.
• Ingredientes: azucre, xarope de glicosa, auga, xelatina, dextrosa, acidulante: E-330, aromas e colorantes: E-102, E-124, E-131, E-132, E-153, E-160 C.
• Usa tres colorantes artificiais: E-102 (tratracina), que é azoico (pouco saudable pero permitido; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles pode causar problemas aos nenos), E-131 (azul patentado V), que non é azoico, e mais E-132 (indigotina), que tampouco é azoico. Declara tamén E-124 (vermello cochinilla A), que o laboratorio non detectou, posiblemente por se atopar nunha concentración ínfima.
• Composición nutricional: só destaca en que ten máis maltosa (chega ao 16%) ca a media; o resto dos seus valores (calorías, azucres…) son intermedios.

"Dulci pica" de Vidal

• “Xeles doces”
• 200 gramos. Saen a 8,25 euros/quilo, os segundos máis baratos. Teñen forma de curtos paus vermellos recheos de gominola branca e recubertos de azucre.
• Ingredientes: azucre, xarope de glicosa, fariña de trigo (contén glute), xarope de azucre invertido, graxa vexetal, estabilizador: glicerina, acidulante: ácido málico, ácido tartárico, amidón de pataca, acidulante: ácido cítrico, xelificante: xelatina, aromas, corrector de acidez: lactato sódico, sal, emulxente: monoestearato de glicerol, conservador: sorbato potásico, colorantes: E-129.
• Emprega un colorante artificial (E-129: Vermello allura AC) que é azoico (pouco saudable pero permitido; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles pode causar problemas aos nenos). A única mostra que emprega conservantes.
• Composición nutricional: Das de máis azucre (67%) e das máis enerxéticas (382 calorías cada cen gramos). Contén glute.

"Rellenolas" de Vidal

• “Caramelo de goma recheo”
• 200 gramos. Saen a 8,90 euros/quilo, e teñen forma de media esfera de cor branca e rosa.
• Ingredientes: caramelo de goma (xarope de glicosa, azucre, xelificante: xelatina, pectina, Humectante: xarope de sorbitol, amidón de millo, acidulante: ácido láctico, axente de recubrimento: aceite vexetal, cera carandai, cera de abellas, aromas, colorantes; E-129), recheo valor medio (xarope de glicosa, azucre, xarope de azucre invertido, xelificante: xelatina, pectina, acidulante: ácido cítrico, corrector de acidez: citrato sódico, aromas, colorantes: E-129).
• Emprega un colorante artificial (E-129: Vermello allura AC) que é azoico (pouco saudable pero permitido; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e que lles pode causar problemas aos nenos).
• Composición nutricional: é unha das mostras con máis auga (16%) e azucre (63%).

"Espumas dulces" de Miguelañez

• “Escumas doces”
• 175 gramos. Saen a 9,79 euros/quilo e teñen forma de cilindros rosas.
• Ingredientes: xarope de glicosa e frutosa, azucre, auga, xelificante: xelatina, proteínas de leite, aroma, amidón modificado, colorantes: E-124 e E-129.

Emprega dous colorantes artificiais: E-129 (Vermello allura AC) e E-124 (vermello cochinilla A), ambos os dous azoicos (pouco saudables pero permitidos; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles pode causar problemas aos nenos).

• Composición nutricional: das menos enerxéticas (334 calorías cada cen gramos), se ben as diferenzas entre a maioría de chucherías son pouco relevantes.

"Zarzamoras "de Dulciora

• “Caramelo de goma”
• 125 gramos. Saen a 9,52 euros/quilo e teñen forma de amoras, vermellas e negras.
• Ingredientes: azucre, xarope de glicosa, auga, xelatina, xelificante: pectina, acidulante: ácido cítrico, goma arábica, aromas, colorantes: E-122, E-129, E-153.
• Empregan dous colorantes artificiais: E-122 (carmoisina) e E-129 (Vermello allura AC), os dous azoicos (pouco saudables pero permitidos; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles poden causar problemas aos nenos).
• Composición nutricional: as de máis azucre (73%) e as segundas máis enerxéticas (360 calorías cada cen gramos).

"Frambuesas" de Virginias

• “Caramelo de goma con sabor a framboesas”
• 150 gramos. Saen a 10,98 euros/quilo e teñen forma de framboesas de cor rosa recubertas de azucre.
• Ingredientes: xarope de glicosa, azucre, xelificante (xelatina), amidón modificado, humectante (sorbitol), acidulante (ácido cítrico), aromas, colorante (E-124).
• Declara conter un colorante artificial (E-124; vermello cochinilla, que é azoico (pouco saudable pero permitido; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles pode causar problemas aos nenos), pero o que se detectou é outro: o E-129 (Vermello allura AC, tamén azoico).
• Etiquetaxe incorrecta: declara o colorante E-124, cando en realidade ten o E-129 (tamén azoico).
• Composición nutricional: das de máis auga (16%) e das menos enerxéticas (335 calorías cada cen gramos).

"Caramelos de goma Gummy Jelly" de Dulciora

• “Caramelo de goma”
• 125 gramos. Saen a 9,86 euros/quilo, teñen forma cadrada e están recubertos de azucre; comercialízanse envolvidos individualmente cun envase de plástico.
• Ingredientes: azucre, xarope de glicosa, auga, xelatina, xelificante: pectina, acidulante: ácido cítrico, aromas, colorantes: E-104, E-110, E-122, E-131.
• Utiliza ata catro colorantes artificiais: E-104 (amarelo de quinoleína), E-131 (azul patentado V), E-110 (amarelo alaranxado S) e E-122 (carmoisina); os dous últimos, azoicos (pouco saudables pero permitidos; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles poden causar problemas aos nenos).
• Composición nutricional: é dos de máis azucre (68%).

"Lágrimas" de Miguelañez

• “Xeles doces”
• 150 gramos. Saen a 10,35 euros/quilo e teñen forma de pequenas bólas recubertas de azucre, de cor verde, amarela, vermella e laranxa.
• Ingredientes: azucre, xarope de glicosa, auga, xelatina, dextrosa, acidulante: E-330, aromas e colorantes: E-122, E-102, E-131, E-110.
• Utiliza catro colorantes artificiais: E-131 (azul patentado V), E-102 (tartracina), E-110 (amarelo alaranxado S), E-122 (carmoisina). Os tres últimos son azoicos (pouco saudables pero permitidos; en breve prazo, a lexislación obrigará a indicar o seu uso e a advertir de que lles poden causar problemas aos nenos).
• Etiquetaxe incorrecta: a súa indicación “0% graxas” atribúelle ao produto como característica particular unha que comparte con todos os do seu tipo, neste caso, chucherías.
• Composición nutricional intermedia, non destaca en nada. Tampouco en capacidade enerxética: 342 calorías cada cen gramos.

"Ositos de goma" de NatursoY

• “Golosinas ecolóxicas”
• 75 gramos. Saen a 28,67 euros/quilo. As máis caras, con moita diferenza, xa que as seguintes máis caras saen a pouco máis de 11 euros o quilo. Teñen forma de osiños de goma de pequeno tamaño de cor laranxa, amarela, verde, vermella e castaña.
• Ingredientes: xarope de millo, amidón de millo, xarope de agave, aroma natural: framboesa/mazá/tropical/laranxa, extracto natural de froitas e plantas (cúrcuma/pementa/espinacas/aronia), pectina de mazá, ácido cítrico e cera de carandai de cultivo ecolóxico.
• Non utiliza colorantes.
• Etiquetaxe incorrecta: non indica o número de lote no envase.
• Composición nutricional: as menos proteicas (0,7%), unha das tres con menos azucre (só o 40% do produto é azucre) e unha das dúas con máis carbohidratos (87%).