Etiquetaxe e garantía, principais problemas

Etiquetaxe e garantía, principais problemas

É tamén un requisito esencial que sexan seguros e non sexan causa de accidentes para os seus usuarios. A seguridade dos xoguetes está regulada por unha norma que establece as súas características físicas, mecánicas e químicas, así como a información e marcaxe que deben incorporar. Sen embargo, e como sinala a lexislación, “as esixencias da norma no tocante á seguridade non liberan os pais da súa responsabilidade de vixiaren o neno durante o xogo”. Tamén se advirte de que moitos accidentes acontecen cando os xoguetes son manipulados por nenos ós que non lles corresponde utilizalos ou cando se lles dá un uso diferente ó previsto. E lémbrase que algúns son perigosos “per se”, como un patinete ou un cesto da costura. Analizáronse 20 xoguetes destinados a nenos de máis de 3 anos (por baixo desta idade as esixencias en seguridade son diferentes) e que custaban desde 1.495 ata 5.975 pesetas.

En cada un estudiouse a información que proporciona (se cumpre a norma europea sobre a marcaxe CE, se incorpora datos sobre o fabricante ou importador, as cuestións eléctricas, instruccións de uso e posibles riscos, garantía, recambios e servicios técnicos, a etiquetaxe e se cumpren coas normas sobre marcaxe de seguridade), a súa seguridade eléctrica e mecánica e a súa aptitude á función: calidade de deseño e acabado, o consumo enerxético -no caso dos xoguetes a pilas- e o ruído que xeran.

Para rematar, expertos en ludotecas e psicopedagoxía do xogo aplicáronlle a cada xoguete un método que esmiúza as súas prestacións lúdicas e anota os valores (solidariedade, comunicación, participación, respecto ó medio natural…) e contravalores (sexismo, racismo, incitación á violencia ou ó consumismo…) que transmite o xoguete, as súas bondades (envase, atractivo para os nenos…) e os seus aspectos negativos ou mellorables, amais de avalia-la idade máis axeitada para cada xoguete. Tamén se clasificaron as 20 mostras segundo o tipo de xogo (imitación, exercicio, construcción e regras) e valorouse o interese pedagóxico de cada xoguete nos niveis motor, cognitivo, social e afectivo. A puntuación final reflicte o compromiso entre as bondades e os aspectos negativos de cada xoguete desde o punto de vista pedagóxico e lúdico.

A información, o peor

O aspecto máis feble destes xoguetes é a información que proporcionan. Só un dos dez eléctricos, Pokémon Squirtle, ofrece unha garantía conforme en todo á norma. E entre os que non funcionan con pilas, soamente o fai a Barbie Actriz. Vexámo-las irregularidades detectadas: moitos informan tan só en inglés sobre os accesorios, mandos ou indicacións de diverso tipo. Noutros falta información como as instruccións de uso, indicacións de tensión nas pilas ou precaucións asociadas ó seu uso. Tamén se detectaron (en dúas mostras) incoherencias na idade recomendada para os usuarios. En realidade, en só cinco xoguetes (Distingo co tacto, A Peque Granxa, Conector-Xogo e Relaciono coa Voz, A Foquiña Divertida e Sesame Street) se indica de xeito satisfactorio a idade recomendada para o usuario. É frecuente que esta indicación (máis de 3 anos) se faga seguindo criterios de seguridade e desatendendo as razóns pedagóxicas e o interese que no neno pode suscitar ese xoguete. O común é que se manteña o rango de idade aberto, sen limitalo no referente á idade máxima ou acoutándoo de xeito incorrecto. O conveniente é que o rango de idade quede pechado (por exemplo, “de 3 a 5 anos”), para que o adulto saiba a qué aterse cando elixe o xoguete e, polo tanto, non merque para un neno de 7 anos un peluche Pokémon (que debería indicar “de 3 a 5 anos”, e non só “máis de 3 anos”), moi sinxelo para a súa idade, xa que por riba dos 5 anos, para que o xogo simbólico resulte estimulante e atraente para o neno debe ser máis complexo có que promove este peluche. Continuemos: algúns xoguetes, como a Barbie Actriz, axústanse mellor a usuarios de máis de 5 anos, porque con 3 ou 4 anos os nenos xogan máis á imitación de accións do seu mundo próximo, do cal se afasta bastante o tema do cine-moda que propón esta boneca.

No tocante á seguridade, as non conformidades refírense á marcaxe de cuestións sobre seguridade eléctrica, a maioría xa descritas antes. Só nun caso se descubriu un defecto de resistencia mecánica ou de construcción. Trátase do xogo de mesa motorizado Dino Hunt, que ten unha base de cartón que non superou o ensaio de impacto, deixando accesibles partes móbiles perigosas. No tocante ás probas de seguridade mecánica (características físicas, inflamabilidade e migración de determinados compoñentes) tódolos xoguetes resultaron conformes á norma.

Serven para xogar

Entre os xoguetes eléctricos soamente un recibiu unha valoración negativa no referente á aptitude á función. Foi Dino Hunt, e polo motivo antes sinalado: a fraxilidade da súa base de cartón. No tocante ó consumo enerxético, que incidirá na duración das pilas e no ritmo de recambio destas, foi normal en tódolos xoguetes agás na Foquiña Divertida e no Conector Xogo e Relaciono, cun consumo de pilas elevado. A Ambulancia City Force, o Teléfono Funcional e o Pokémon Squirtle son os máis ruidosos (110 decibelios), pero o estrondo cualificouse como aceptable.

A valoración global neste apartado de aptitude á función foi boa, non sendo no caso de Teletubbies Lite-Ups, que só obtivo un “regular” pola sinxeleza do seu deseño. Entre os non eléctricos, só se anotou un reproche no peluche Pokémon: as tiras téxtiles da súa cabeza despéganse con facilidade.

O exame dos expertos en xoguetes

Na proba das prestacións psicopedagóxicas e lúdicas dos xoguetes, os resultados foron mediocres: o 30% suspenderon. Os mellor valorados foron A Peque Granxa (9,5 puntos), O Meu Pequeno Pony e A Fábrica Tola (8,5 puntos) e A Foquiña Divertida, Xogo e Relaciono e Distingo co Tacto (os catro con 8 puntos). No outro extremo, os que suspenderon foron Alien Blaster (destructor extraterrestre que invita a conductas agresivas), Action Man (boneco que peca do mesmo defecto), Teletubbies Lite-Ups (máis decorativo ca lúdico), Fun Time Telephone (pobre, e dirixido só a nenas), Pokémon Squirtle (máis decorativo ca lúdico) e o peluche Pokémon (pode reproducir sentimentos de agresividade, pola asociación coas imaxes da serie de TV). Os cinco primeiros fixéronse acredores dunha cualificación de 0 puntos, mentres que o peluche Pokémon mereceu 4 puntos.

Os xoguetes poden clasificarse en distintos tipos. Algúns son de imitación (Ambulancia City Force, destructor Alien Blaster, Action Man, Barbie, A Hora de Comer/Kooshie Babies, o peluche Pokémon, e O Meu Pequeno Pony), xa que lles permiten ós nenos adquirir temporalmente papeis cos que reproducen acontecementos vividos ou observados, exteriorizando sensacións, sentimentos e impresións ó respecto. A nivel cognitivo, estes xogos fomentan a expresión verbal e a adquisición de vocabulario relacionado coa temática que o xoguete propón. A nivel motor, aínda que con excepcións, contribúen a mellora-la motricidade e a coordinación. Pero non todos son igualmente aconsellables. Alien Blaster e Action Man poden invitar a conductas agresivas e transmitir contravalores como destrucción ou belicismo. Algúns expertos, de tódolos xeitos, aseguran que teren unha arma confírelles ós nenos unha positiva sensación de poder e de afirmación do eu. No Pokémon, lembrar a un personaxe desta serie televisiva pode leva-lo neno a reproducir accións ou sentimentos de carácter violento e agresivo. Na Barbie, a súa unidireccionalidade ás nenas sinalouse como aspecto negativo. Outro gran grupo constitúeno os xogos de regras e asociación de ideas. Con eles, os nenos adquiren coñecementos dunha maneira divertida. Con Teletubbies Imaxes Opostas aprenden o concepto de “oposto”. En Distingo co Tacto identifican as imaxes a través do tacto e asocian imaxes a conceptos. Coa Peque Granxa relacionan sons con imaxes e aprenden a diferencia-los sons. Na Foquiña Divertida favorécese a repetición e a introducción de regras sinxelas. Por outra banda, Tente Imagine, A Fábrica Tola e Sesame Street son xogos de construcción e desenvolven a nivel motor a coordinación, a destreza e a precisión. Ensinan a diferenciar formas e cores, a organiza-lo espacio, a desenvolve-la imaxinación mediante a construcción e favorecen a expresión verbal e a adquisición de vocabulario a partir da realización dunha composición concreta, onde poden funcionar como xogo simbólico.

Mr. Potato Head, Fun Time Telephone e Teletubbies Lite-Ups son xogos de exercicio, aínda que tamén sexan simbólicos ou de manipulación. A nivel motor fomentan a presión, a coordinación ollo-man e a destreza. Tamén poden favorece-la expresión verbal ou a diferenciación de formas, cores e sons. Todos estes xoguetes poden servirlles ós nenos para exteriorizaren sentimentos e sensacións que adquiriron a través das súas vivencias, o que é importante para o seu desenvolvemento afectivo. Outro aspecto esencial nun xoguete é o social: algúns propoñen un xogo individual (Action Man, o peluche Pokémon, Fun Time Telephone), mentres que con outros se pode xogar tanto individualmente coma en compañía. Dino Hunt é colectivo e fomenta a competitividade, xa que gaña o máis rápido e preciso. Noutros (Teletubbies Imaxes Opostas, Distingo co Tacto, A Peque Granxa, ou Xogo e Relaciono coa Voz) é importante o papel do adulto á hora de compartir e dirixi-lo xogo, polo que contribúen a mellora-las relacións interxeracionais. Ningún destes 20 xoguetes transmite nitidamente valores sociais positivos, pero, pola contra, algúns (Alien Blaster, Action Man e Pokémon) poden transmitir contravalores como violencia e agresividade.

A etiquetaxe, o peor

Este é o punto no que máis fallan estes xoguetes. Entre os eléctricos, soamente un presenta a súa garantía conforme á norma: Pokémon Squirtle, que indica garantía por tres meses na embalaxe. E entre os non eléctricos, soamente a Barbie. Noutros, os mandos accesorios ou indicacións da embalaxe figuran só en inglés (A Foquiña Divertida, Alien Blaster, A Peque Granxa, Fun Time Telephone, Dino Hunt e Pokémon Squirtle), ou faltan en castelán as indicacións dos datos eléctricos (Fun Time Telephone) ou as instruccións sobre o uso correcto das pilas (Fun Time Telephone ou Pokémon Squirtle). Nalgúns xoguetes tamén se omite algunha información relevante: en Alien Blaster, Ambulancia City Force, Sesame Street e Tente Imagine faltan as instruccións, e en Alien Blaster as indicacións de tensión nas pilas. En Dino Hunt non se indica o modelo ou referencia do xoguete, aínda que hai espacio abondo para facelo. Só se sinalan na embalaxe, polo que debería incluí-lo aviso “Non guindar ó lixo”.

Outras anomalías son as relacionadas coa idade recomendada: no Conector Xogo e Relaciono coa Voz a indicación é de 4 a 8 anos nas instruccións e de 3 a 6 anos na embalaxe. E·os botes de plastilina de Fábrica Tola indican o seu uso para nenos maiores de 2 anos, cando o xogo está indicado para maiores de 3 anos. Para rematar, Dino Hunt e Ambulancia City Force incorporan unha bolsa de plástico que non inclúe a advertencia de perigo de asfixia. Aínda que nestes tamaños de bolsa non é obrigatorio (éo a partir dos 360 mm de diámetro, e estas non chegan ós 280 mm), non estaría de máis que a levasen.

As irregularidades máis importantes son as relacionadas coas instruccións para o uso correcto do xoguete, os datos eléctricos e as precaucións asociadas ó emprego das pilas. Estes casos representarían tamén desconformidade con respecto á norma de seguridade eléctrica.

Seguridade: problemas de marcaxe

Na maioría dos casos, as faltas detectadas refírense á marcaxe relacionada cos temas de seguridade eléctrica. Por exemplo, Alien Blaster non indica a tensión nominal das pilas. En varios xoguetes non se indican as precaucións que cómpre tomar para un uso correcto das pilas (Alien Blaster, Ambulancia City Force), ou están só na embalaxe (Dino Hunt), ou só en inglés (Fun Time Telephone). Por outra banda, en tres xoguetes eléctricos (Conector Xogo e Relaciono, Ambulancia City Force e Fun Time Telephone), a embalaxe incorpora o símbolo de transformador para xoguetes, aínda que o seu funcionamento sexa a pilas.

Soamente no xogo de mesa motorizado Dino Hunt se detectou un problema non asociado coa información ou marcaxe senón cun aspecto de resistencia mecánica ou construcción: a base do xoguete é de cartón e non superou o ensaio de impacto, deixando accesibles partes móbiles perigosas. No tocante ás probas de seguridade mecánica (características físicas, inflamabilidade e migración de determinados compoñentes) todos resultaron conformes á normativa.

A duración das pilas nos xoguetes é un crebacabezas para os pais, non só pola seguridade, senón tamén pola duración destas baterías. O consumo da maioría destes xoguetes é normal, non sendo na Foquiña Divertida e no Conector Xogo e Relaciono, que teñen un consumo máis ben alto. No tocante ó nivel de ruído, a Ambulancia City Force, o Teléfono Funcional e o Pokémon Squirtle son os máis ruidosos (110 decibelios), pero trátase de valores aceptables.

No aspecto exterior, dos xoguetes eléctricos soamente un recibiu unha valoración negativa, Dino Hunt, pola fraxilidade da súa base de cartón, que ó romper deixa accesibles partes móbiles perigosas. En Teletubbies Lite-Ups a valoración foi “regular”, mentres que no resto foi boa. Entre os non eléctricos, só no peluche Pokémon había algo que reprochar: as tiras téxtiles da súa cabeza despéganse con facilidade.

En síntese e táboa comparativa

En síntese

• Nalgúns xoguetes os fabricantes sinalan unicamente “máis de 3 anos” como idade recomendada. Sería mellor que puxesen tamén un límite superior de idade (3-5 anos, por exemplo). Soamente en cinco (Distingo co Tacto, A Peque Granxa, Conector Xogo e Relaciono coa Voz, A Foquiña Divertida e Sesame Street) se indica de xeito satisfactorio a idade recomendada.
• Soamente dous ofrecen garantía conforme á norma: Pokémon Squirtle e a Barbie Actriz. Moitos informan só en inglés sobre os accesorios, mandos ou indicacións de diverso tipo.
• No tocante á seguridade eléctrica, as non conformidades limítanse á etiquetaxe. Só no xogo de mesa motorizado Dino Hunt se descubriu un defecto de resistencia mecánica ou de construcción. A súa base é de cartón e non superou o ensaio de impacto, deixando accesibles partes móbiles perigosas. No tocante á seguridade mecánica (características físicas, inflamabilidade e migración de determinados compoñentes) todos resultaron conformes á norma.
• Desde o punto de vista psicopedagóxico e lúdico, seis xoguetes suspenden. Os mellores foron, nesta orde, A Peque Granxa, O Meu Pequeno Pony e A Fábrica Tola, A Foquiña Divertida, Xogo e Relaciono, e Distingo co Tacto.
• Os eléctricos son máis caros: 3.373 pesetas de media fronte ás 2.814 pesetas dos que non levan pilas.
• O consumo de pilas da Foquiña Divertida e do Conector Xogo e Relaciono é alto.
• A mellor relación calidade-prezo entre os que non funcionan con pilas é Distingo co Tacto, e, entre os eléctricos, A Peque Granxa.

Un a un

Os xoguetes, un a un

OS QUE FUNCIONAN CON PILAS

• 1.695 pesetas.
• Idade indicada: 3-6. Idade recomendada por CONSUMER: a mesma, 3-6 anos. Xunto con Dino Hunt, o máis económico dos eléctricos. A mellor relación calidade-prezo. Non ten garantía e as indicacións sobre accesorios non están en castelán.
• Tipo de xogo: Regras-Asociación.
• A mellor valoración pedagóxico-lúdica: 9,5 puntos. Deseño moi atractivo e materiais de calidade. Favorece a coordinación ollo-man e o desenvolvemento do sentido do oído, así como a adquisición de vocabulario e desenvolvemento da memoria. Xogo colectivo e competitivo, onde poden xogar tamén os adultos.
• Cómpre mellorar: algúns sons.

A Foquiña Divertida, de MB Xogos

• 5.975 pesetas.
• Idade indicada: 3-6. Idade recomendada por CONSUMER: a mesma, 3-6 anos. O máis caro, xunto con outro. As indicacións dos mandos non están en castelán. Sen garantía. Consumo elevado de pilas.
• Tipo de xogo: Regras.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 8 puntos. Deseño atractivo e suxestivo. Favorece a coordinación ollo-man, a destreza e a precisión, así como a orientación espacial e a introducción ó mundo das regras. Xogo individual ou colectivo no que os adultos poden participar “de igual a igual”.
• Cómpre mellorar: o acabado da foquiña, e que os aros estean nunha soa peza. As instruccións on/off están ó revés no interruptor de marcha.

Conector Xogo e Relaciono, de Borrás

• 5.975 pesetas.
• Idade indicada: 3-6 na embalaxe e 4-8 nas instruccións. Idade recomendada por CONSUMER: 3-6 anos. O máis caro, xunto con outro. Sen garantía. A indicación de características eléctricas inclúe un símbolo de transformador, pero na realidade funciona só con pilas.
• Tipo de xogo: Regras. Valoración pedagóxico-lúdica: 8 puntos. Gran variedade nas láminas. Mensaxe en positivo tanto ante os acertos coma ante os fallos. Instruccións completas e nos 4 idiomas oficiais do Estado. Favorece a coordinación ollo-man, a adquisición de conceptos mediante a asociación de ideas e o razoamento lóxico, e a diferenciación de formas e cores. Xogo eminentemente individual, no que os adultos poden participar guiando o xogo.

Action Man Dr. X, de Hasbro

• 3.995 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: 4-5 anos. Sen garantía.
• Tipo de xogo: Imitación. Valoración pedagóxico-lúdica: 3,5 puntos.
• Boneco atraente polo seu realismo e polas divertidas gargalladas que soan ó acciona-lo X do seu tórax. Favorece a expresión verbal, e permítelle ó neno expresar sentimentos (facerse o forte, asustar…), pero a súa aparencia invita a conductas violentas e agresivas.

Teletubbies Lite-Ups, de Ragdoll Jocky Team

• 2.675 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: ningunha, é máis un producto decorativo ca lúdico. Sen garantía.
• Tipo de xogo: Simbólico-Exercicio. Valoración pedagóxico-lúdica: 0 puntos. Luz e colorido rechamantes. Fiel reproducción dos bonecos da serie televisiva. A parte superior do teletubbie, de goma, resulta fráxil.
• Favorece a coordinación ollo-man, a expresión verbal e a exteriorización de sensacións a partir das secuencias vistas na TV.

Pokémon Squirtle, de Trend Masters Nintendo Okeda

• 3.975 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: maiores de 5 anos. As instruccións referentes ó uso das pilas non están completas en castelán. O único dos eléctricos que ofrece garantía.
• Tipo de xogo: ningún, é un obxecto case decorativo. Valoración pedagóxico-lúdica: 0 puntos, é máis un obxecto decorativo ca lúdico. Deseño realista e materiais de calidade, cun bo son. Pode favorece-la coordinación ollo-man e a expresión verbal, pero tamén contravalores como violencia e agresividade.
• Cómpre mellorar: materiais moles no canto de ríxidos facilitarían a súa manipulación. A voz que soa, en inglés.

Ambulancia City Force, de Funrise

• 1.995 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: 3-5 anos. Faltan indicacións sobre o emprego correcto das pilas (non cumpre a norma de seguridade no tocante á marcaxe) e omítense as instrucción. Ademais, aparece o símbolo de transformador, pero só funciona a pilas.
• Tipo de xogo: Imitación. Valoración pedagóxico-lúdica: 5 puntos. Reproducción correcta e atraente, e ben a luz e o son. Doado manexo. Favorece a coordinación e a motricidade, a expresión verbal e a adquisición de vocabulario. A nivel afectivo, permite exteriorizar sentimentos e sensacións.
• Cómpre mellorar: que se poidan abri-las portas, e que o adhesivo Rescue fose substituído polo número de urxencias do noso país. A voz que soa está en inglés.

Fun Time Telephone, de Well Pioneer

• 1.775 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: polo tipo de xogo, de 1 a 3 anos, pero por cuestións de seguridade é máis apropiado para 3-4 anos. Información e marcaxe de seguridade incorrectas: as instruccións non están en castelán. Sen garantía. Ten o símbolo do transformador, pero só funciona a pilas.
• Tipo de xogo: Exercicio-Manipulación.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 0 puntos. Deseño, colorido e sons rechamantes. Pode favorece-la coordinación ollo-man e o desenvolvemento do oído. Dirixido só a nenas, e isto valórase negativamente.
• Cómpre mellorar: ó premer botóns diferentes, repite sons e melodías iguais.

Alien Blaster, de Weina

• 3.975 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: 5-8 anos. Información ó consumidor e marcaxe de seguridade eléctrica non conformes á norma (sen instruccións de uso nin indicación de tensión nas pilas). Sen garantía.
• Tipo de xogo: Imitación.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 0 puntos. Deseño, colorido, formas e son rechamantes e realistas. A mensaxe que emite, só en inglés. Pode favorece-la motricidade e a coordinación, e permitirlles ós nenos afirmaren a súa identidade, pero transmite contravalores: destrucción, belicismo, agresividade e violencia. Dirixido só a nenos, e isto valorase negativamente.

Dino Hunt, de Maple Toys

• 1.695 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: 3-7 anos. Xunto con outro, o máis económico entre os eléctricos. Non indica que se conserve a embalaxe, pero esta contén información importante que o xoguete non leva. Sen garantía. Non cumpre a norma de seguridade eléctrica no tocante á marcaxe nin en resistencia mecánica e construcción. Consumo elevado de pilas.
• Tipo de xogo: Regras.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 7 puntos. Moi divertido e atraente, propón tres niveis de xogo segundo a idade. Deseño, movemento, son e colorido moi rechamantes. Fomenta a destreza e a precisión, a diferenciación de cores en movemento e a discriminación visual. Promove a competición. Pode xogarse con adultos, o que favorece as relacións interxeracionais.
• Cómpre mellorar: o sistema de colocación da pila, para dificultarlle ó neno o acceso a ela. Corrixi-las faltas de ortografía da traducción ó castelán dos textos.

OS QUE FUNCIONAN SEN PILAS

• 1.495 pesetas.
• Idade indicada: 3-6. Idade recomendada por CONSUMER: a mesma, 3-6 anos. O máis económico dos 20 xoguetes analizados. Mellor relación calidade-prezo entre os non eléctricos. Sen garantía.
• Tipo de xogo: Regras-Asociación.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 8 puntos. As instruccións, nos 4 idiomas oficiais do Estado. Favorece a intervención dos adultos no xogo. Propón xogos de distinta complexidade en función da idade dos xogadores. Favorece a coordinación ollo-man e o desenvolvemento do tacto, a adquisición de vocabulario e a asociación de imaxes polo tacto a conceptos concretos.

O Meu Pequeno Pony, de Hasbro

• 3.600 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: 3-8 anos. Sen garantía.
• Tipo de xogo: Imitación.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 8,5 puntos. A cantidade e variedade de accesorios permite un xogo simbólico rico e completo. Deseño moi atraente. Montaxe moi sinxela do conxunto. Favorece a coordinación e a motricidade, a adquisición de vocabulario e a expresión verbal, así como a exteriorización de sentimentos e reproducción de situacións cotiás vividas.
• Cómpre mellorar: separa-los pasos da montaxe para cada idioma. O envase ten carácter sexista. Sería mellor que aparecesen as figuras dun neno e unha nena.

Fábrica Tola, de Play-doh Tonka

• 2.975 pesetas.
• Idade indicada: máis de 3. Idade recomendada por CONSUMER: 3-8 anos. Sen garantía.
• Tipo de xogo: Construcción.
• Valoración pedagóxico-lúdica: 8,5 puntos. Deseño de gran colorido e atractivo. Instruccións de uso moi claras. Favorece a destreza, precisión e coordinación manual. Desenvolve a imaxinación e a expresión artística e verbal. Cómpre mellorar: podería incluír unha serie de modelos para reproducir.