Cando dar parte se complica

Cando dar parte se complica

Contrariamente ó que puidese parecer, contratar un seguro de automóbil -cometido que (se queremos facelo ben) require contactar con varias compañías aseguradoras e compara-las súas coberturas, tarifas e condicións- é a parte máis sinxela da nosa relación coas aseguradoras. O primeiro parte de accidente pode revelarlle ó usuario se fixo ou non unha boa fichaxe, xa que a aseguradora terá que responder ás coberturas contratadas. Este primeiro parte pódese converter nun momento de descubrimento para o cliente, que pode atoparse con que as indemnizacións teñen un límite, con condicións para cobra-las coberturas ou con excepcións insospeitadas recollidas nesa letra negra e tan pequena coma pouco lida.

Considerando a alta taxa de sinistros en España (superouse no 2000 a media europea e supuxo para as aseguradoras un desembolso de 6.000 millóns de euros) e a ampla e variada casuística de accidentes, cumpriría empregar media hora en le-las cláusulas da nosa póliza. Saberemos así cómo actuarmos ante circunstancias pouco frecuentes (qué acontece se colide contra nós un vehículo sen seguro), a quén pedirlle responsabilidades se nos rouban o coche e aparece estragado ou qué facermos se, no caso de requirirmos asistencia xurídica, dubidamos do bo facer dos avogados da nosa compañía e preferimos contratar un pola nosa conta.

Consorcio de Compensación de Seguros. Este organismo estatal fai a función de asegurador directo de riscos extraordinarios que, pola súa envergadura, non serían asumibles polas compañías de seguros (catástrofes naturais, actos de terrorismo, riscos nucleares…) e doutras circunstancias (clientes que ningunha entidade de seguros acepta debido á súa potencial taxa de sinistros, vehículos oficiais de estado…). Tamén funciona como asegurador indirecto e faise cargo subsidiariamente do seguro obrigatorio (en casos como danos causados por vehículos descoñecidos ou de compañías en creba). O diñeiro para aboa-las devanditas eventualidades obtense dun fondo común desde o que o Consorcio aboa as indemnizacións pertinentes. Aínda que non o saibamos, parte da prima do noso seguro alimenta ese fondo común.

Qué facer se...

A casuística dos accidentes é tan variada que, dependendo das circunstancias do sinistro e do comportamento das aseguradoras dos vehículos implicados, un simple parte pode derivar na reclamación que non acaba nunca.

Tras unha colisión, o vehículo culpable do incidente foxe. Un dato imprescindible para a reclamación é dispor da matrícula do coche. Con ela, primeiro a través da Xefatura Provincial de Tráfico e de seguido empregando o FIVA (Ficheiro Informático de Vehículos Asegurados) a aseguradora pode identifica-lo causante do accidente e a aseguradora do mesmo, correspondéndolle a esta o pagamento das indemnizacións derivadas do sinistro. Se non é posible identifica-lo vehículo fugado, o Consorcio de Compensación de Seguros farase cargo da indemnización dos danos persoais (non dos danos materiais) ocasionados por ese vehículo. Se é roubado ou carece de seguro, o Consorcio de Compensación de Seguros tería que indemniza-los danos tanto persoais coma materiais.

As compañías aseguradoras non se poñen de acordo. As compañías xestionan os sinistros en función dos datos facilitados polos asegurados. Unha información clara -sobre todo no tocante á ocorrencia do sinistro- tórnase fundamental para unha correcta tramitación do parte. En caso de que as aseguradoras dos vehículos implicados no accidente non cheguen a un acordo amigable, e dependendo dos elementos probatorios dispoñibles, pódese inicia-la vía xudicial.

Nun sinistro, o culpable non o recoñece e a súa compañía négase a pagar. Se un conductor non pode probar quén é o responsable do sinistro (non ten testemuñas nin outro xeito de culpa-lo outro conductor), os danos materiais corren a cargo del mesmo (se ten contratado un seguro a todo risco pode dar parte).

Durante unha viaxe, sóltase unha maleta da baca do coche e bate no vehículo propio e no que circula detrás. Os danos provocados no outro vehículo están cubertos polo seguro de Responsabilidade Civil (“a terceiros”). Polo que atinxe ós danos no vehículo propio e na equipaxe, depende das coberturas complementarias que se contrataran. O seguro obrigatorio exclúe os danos sufridos polas cousas transportadas. Neste caso só se podería reclamar se se contrataron pólizas de danos propios ou asistencia en viaxe (que podería cubri-la perda ou estrago da equipaxe).

A póliza do seguro caducou poucos días antes do sinistro. Tralo vencemento da póliza, a compañía farase cargo dos sinistros acontecidos dentro do mes seguinte, pero só se despois o cliente renova o seguro coa mesma entidade dentro dese “mes de gracia”. Se o accidente ocorre xa pasado o mes desde que expirou a póliza, esta entra en suspenso e aínda que se renove a póliza coa mesma compañía, eses danos non se cobren.

Tralo roubo dun coche, este aparece con estragos. Sempre que o seguro contratado inclúa cobertura de roubo do vehículo, a entidade aseguradora farase cargo dos danos ocasionados ó mesmo. Se no período no que o vehículo estivo desaparecido provoca danos en persoas ou cousas, o Consorcio de Compensación de Seguros farase cargo dos producidos a terceiros, pero non dos do propio vehículo.

Accidentes con amigos ou familiares. Ante un sinistro no que os ocupantes do vehículo son amigos ou familiares do conductor culpable do accidente, estes poden, e deben, reclamar por lesións ou danos se os houber, aínda que a aseguradora do conductor intente convencelos do contrario, alegando que deste xeito poden prexudica-lo amigo ou familiar que conducía o vehículo, xa que en caso de indemnización, é a compañía, e non o asegurado, quen corre cos gastos. Só un xuízo por imprudencias graves ou delictos cometidos podería prexudica-lo conductor, se é considerado culpable.

O asegurado dubida do bo facer dos avogados da súa compañía. Se o tomador do seguro ten contratado un seguro de asistencia xurídica e non confía nos avogados da súa aseguradora, esta deberá cubri-los honorarios do avogado que o seu cliente elixa, xa que segundo a Lei 21/90, “todo asegurado ten dereito á libre elección de Avogado e Procurador”. Pero, ollo, algunhas pólizas conteñen cláusulas que indican claramente que só se aboará parte -que pode ser unha porcentaxe ou unha cantidade fixa- da minuta do avogado contratado. Antes de solicitar pola nosa conta os servicios dun letrado, cómpre sopesar detidamente se ese gasto nos compensará.

O seguro atrásase no pagamento da indemnización. A aseguradora á que lle corresponda a indemnización debe efectua-lo pagamento de xeito inmediato ou, en calquera caso, nos corenta días posteriores á declaración do sinistro. Se o pagamento se retarda máis de tres meses, o asegurado debe esixir que a indemnización se incremente co interese legal do diñeiro incrementado nun 50%.

Xorden discrepancias coa nosa compañía de seguros. Se un usuario ten problemas coa súa aseguradora, pode recorrer ó servicio de atención ó cliente da súa compañía de seguros, ó Defensor do Asegurado da compañía (se o ten), á Dirección Xeral de Seguros, á Xunta Arbitral de Consumo ou á vía xudicial.

Convenios entre aseguradoras

Se ben as compañías insisten en que o sistema de convenios entre aseguradoras xurdiu para axilizar trámites e acurtar prazos de reclamación e cobro de indemnizacións, o certo é que, quizais porque se descoñece o seu funcionamento, estes acordos provocan malestar, desconfianza e reclamacións por parte dos usuarios. A causa destes convenios, é a propia aseguradora do usuario a que, en caso de sinistro, lle aboa a indemnización que debería paga-lo seguro do outro vehículo, sempre e cando non exceda de determinada contía. Estes convenios suscitan tres tipos de reclamacións:

• Cando, tras sufrir un sinistro con outro automóbil con responsabilidade deste último, a propia aseguradora, en virtude destes convenios, lle propón ó seu asegurado o pagamento do valor venal (valor de venda, coa correspondente depreciación por uso) do vehículo, no canto da reparación do mesmo, baseándose na cobertura de “Danos Propios” do seu propio seguro, cando o que se debe facer é esixi-la Responsabilidade Civil do outro vehículo. Pola súa banda, as aseguradoras afirman que esta práctica nada ten que ver cos convenios.
• Outra cuestión obxecto de reclamación é a asistencia xurídica en reclamacións a terceiros. A este respecto, o conflicto orixínase cando, tendo contratado un seguro de asistencia xurídica, e ante un determinado sinistro, a aseguradora se nega a reclamalo xudicial ou extraxudicialmente alegando falta de viabilidade, e a cambio ofrécelle ó tomador do seguro a indemnización proposta pola outra aseguradora, que adoita coincidir co máximo ó que están dispostas a responsabilizarse as aseguradoras propias do prexudicado dentro destes convenios. Segundo as aseguradoras, esta medida pretende evitar que o cliente opte pola vía xudicial por cuestións menores (por escachar un faro, por exemplo) ou en casos nos que tódalas probas apuntan contra o seu cliente. De tódolos xeitos, se o titular da póliza decide seguir adiante, contrata a un letrado e gaña o caso, as compañías de seguros deberán paga-la minuta do avogado.
• O último punto que xera malestar é a perda das bonificacións na póliza do usuario que poden motivar estes convenios. Aínda que non tódalas compañías actúan deste xeito, o titular dunha póliza pode comprobar que, sen ser responsable de tres colisións que sufriu, a súa aseguradora lle resta bonificacións, xa que, por causa destes convenios, é a súa propia compañía a que lle aboou as indemnizacións.

Exclusións: o que a miúdo NON cobren os seguros de automóbil

Seguro de Danos Propios, Incendio e Roubo (todo risco)

• As compañías indemnizan polo valor a novo como moito durante un ano ou dous. A partir dese momento, a indemnización só se fará polo valor venal (valor de mercado) do vehículo, que dependerá da antigüidade do vehículo.
• Circulación do vehículo por vías non aptas.
• Danos ocasionados debidos á conxelación da auga do radiador.
• Danos que afecten ós pneumáticos, agás en caso de perda total, incendio ou explosión do vehículo.
• Danos e subtraccións que afecten ós accesorios ou opcións do vehículo, non sendo que foran aseguradas nas condicións particulares.
• Avarías mecánicas ou a reparación do simple desgaste por uso ou deficiente conservación.
• Danos que afecten a elementos ou instrumentos de uso profesional.
• Danos que afecten ó remolque arrastrado polo vehículo do asegurado, e ó roubo de obxectos que estean no interior do mesmo.

Seguro de Responsabilidade Civil Ilimitada

• Accidentes ocasionados de xeito intencionado.
• Danos ocasionados se o vehículo non pasou a ITV.
• Danos producidos no desenvolvemento de labores industriais ou agrícolas.
• Danos ocasionados cando se circule por vías non aptas para a circulación (terras de labranza, dependencias dun aeroporto, etc.).
• Danos causados ó conductor do vehículo causante.
• Danos materiais causados nas cousas transportadas.
• Pagamento de multas ou sancións.
• Lesións ós ocupantes de vehículos non autorizados a transportaren persoas.
• Danos sufridos polo vehículo asegurado cando sexa conducido por un menor de 25 anos con menos de dous anos de antigüidade de carné de conducir e que non é titular do seguro, non sendo que fora expresamente designado nas condicións particulares da póliza. Algunhas compañías cobren os danos, pero impoñen unha franquía alta (1.200 euros).
• Danos ocasionados baixo os efectos do alcohol, drogas, estupefacientes, etc., sempre que haxa unha sentencia condenatoria deste tipo de delicto.

Seguro Obrigatorio de Responsabilidade Civil

• Danos sufridos polo vehículo asegurado, os obxectos transportados nel e os bens dos que resulten titulares (conductor, cónxuxe e parentes ata o terceiro grao de consanguinidade ou afinidade).
• Danos ocasionados ó conductor do vehículo.
• Accidentes producidos por conducta dolosa (intencionada) ou baixo a influencia de bebidas alcohólicas ou drogas.