Un diagnóstico precoz, fundamental

Un diagnóstico precoz, fundamental

Trátase dunha enfermidade do globo ocular caracterizada por unha elevación da presión intraocular ata un nivel que produce un dano irreversible nas fibras do nervio óptico. Isto produce unha perda gradual da visión, que pode chegar á cegueira. Ó primeiro non hai síntomas, pero co paso do tempo e se non se trata adecuadamente a perda parcial ou total da visión prodúcese irremediablemente. O termo glaucoma deriva do grego e utilizábase para designar as cataratas: ollos glaucos, ollos caracterizados por unha opacidade verdosa que as cataratas lle confiren ó cristalino. Non ten nada que ver co aumento da presión intraocular, pero malia ser inadecuado séguese empregando este vocábulo.

Por que se produce o glaucoma?

Polo interior do ollo circula un líquido que nutre as estruturas do globo ocular. É o denominado humor acuoso, totalmente transparente, que é atravesado pola luz e polas imaxes. Estas baten na retina sen interferencias; cómpre non esquecer que o ollo funciona como unha cámara fotográfica e que debe ser absolutamente transparente. O humor acuoso fórmase no corpo ciliar e flúe a través da pupila para chegar á cámara anterior do ollo, onde nutre o cristalino e a superficie anterior da córnea. É unha circulación sinxelísima, cun sistema de produción, unha irrigación polo interior do ollo e un mecanismo de evacuación. Cando se altera, xorden graves problemas. Se entra á cámara anterior do ollo máis líquido do que pode saír, a presión elévase e as fibras do nervio óptico comezan a sufrir. A presión do humor acuoso dentro do ollo é variable dunhas persoas a outras: adoita estar comprendida entre 12 e 21 mmHg. Coa idade prodúcese certa deterioración das vías de evacuación e a presión sobe, pero isto non sempre comporta a aparición do glaucoma, e por iso é moi importante a revisión oftalmolóxica completa.

Tipos de glaucoma

Aínda que os oftalmólogos diferencian varias decenas de tipos, os fundamentais redúcense a tres:

• Glaucoma conxénito: é un defecto hereditario nas vías de evacuación. Xa nas primeiras semanas ou meses de vida o neno presenta lagrimexo e fotofobia, así como aumento do tamaño do globo ocular (ollos grandes).
• Glaucoma crónico de ángulo aberto: o máis frecuente de todos, supón practicamente o 75% de todos os glaucomas. Prodúcese por un defecto do sistema de evacuación do líquido. Preséntase de xeito moi lento e sen producir síntomas, o que dificulta a súa detección precoz. Só se diagnostica cando se mide a presión intraocular.
• Glaucoma agudo ou de ángulo pechado: preséntase bruscamente, con moita dor, como se un cravo se introducise no ollo. Brusca é tamén a diminución que se produce na visión, que se fai borrosa, con halos de cores ó redor das imaxes. Prodúcese por un peche de súpeto do ángulo por onde se elimina o líquido.

Síntomas

Os síntomas do glaucoma conxénito e do glaucoma agudo son bastante claros desde o comezo da enfermidade. Non así no caso do glaucoma crónico, no que os síntomas son inicialmente inexistentes e só aparecen cando o nervio óptico está danado, producíndose unha diminución da visión: vense ben os obxectos que se teñen diante, pero non os que se atopan ós lados ou se ollan de esguello. Esta perda de visión vaise acentuando se non se lle pon remedio.

Hai persoas que son máis propensas a padecer glaucoma crónico:

• Quen ten antecedentes familiares da enfermidade.
• Quen padece miopía severa.
• As persoas maiores: a partir dos 60 anos o glaucoma é moito máis frecuente.
• Quen sofre diabetes.
• Quen recibe tratamento prolongado con corticoides.

Diagnóstico

O único xeito de diagnosticalo precozmente é a revisión oftalmolóxica que inclúa as seguintes exploracións:

• Tonometría ou medición da presión intraocular.
• Oftalmoscopia: estudo do fondo de ollo, no que se visualiza o nervio óptico na súa orixe.
• Proba da agudeza visual.
• Campimetría: exame do campo visual, que mide a visión lateral, periférica, xa que a súa perda é un sinal de glaucoma.

Tendo en conta que a detección precoz se torna fundamental para conservar a visión, é obvio dicir que as persoas de máis risco, as máis propensas a padecer glaucoma, deben someterse a exames periódicos da visión. Pero, ademais, as persoas sen riscos específicos, ó chegaren a certa idade -entre os 50 e 60 anos- tamén deben revisar a vista regularmente. Ese recoñecemento debe incluír a medición da presión intraocular e, se cómpre, tamén unha campimetría. Non se debe esquecer que a idade é un factor de risco.