Elikadura arloko segurtasuna: etxean erabiltzeko gida

Elikadura arloko segurtasuna: etxean erabiltzeko gida

Elikadura arloko segurtasuna zaintzea funtsezkoa da mantenugaiek beren funtzioak egoki bete ditzaten gure gorputzean. Egunero jaten ditugun elikagaiek kalitate-kontrol zorrotzak gainditzen dituzte, eta horiei esker bermatzen da inori ez diotela kalterik egingo. Elikadura arloan ere, izugarri aurreratu du teknologiak azken urteetan, eta horrek ere bermatu egiten du elikagaiak kalitatezkoak eta seguruak izatea. Hala ere, beti bada arriskuren bat edo beste.

Gaur egungo gizartean aldatu egin dira kontsumitzaileen joerak eta bizimodua bera, eta elikadura arloko toxi-infekzioak gertatzeko arrisku-faktore bihurtu da hori. Patogenoak dira, gaur-gaurkoz ere, elikaduraz arduratzen den zientziaren arazorik handiena. Elikagaiak modu masiboan kontsumitzeak areagotu egiten du elikadura-toxikatzeak gertatzeko arriskua (ezin da ahaztu elaborazio-prozesu konplexuak igarotzen dituztela elikagai horiek), eta etxean gaizki kontserbatzeak edo manipulatzeak ere ondorio kaltegarriak dakartza. Prebentzio kontuetan, gauza guztiak ez daude kontsumitzaileen esku, baina elikagaia etxera eraman ondoren, haiei dagokie egoki manipulatzea eta kontserbatzea.

Erraz samar kutsatzen diren elikagaiak

• Esnea eta haren eratorriak. Behin ontzia irekita, beti hozkailuan eduki behar dira esnea eta haren eratorriak.
• Haragia eta arraina. Ez da komeni gordinik edo oso gutxi eginda jatea, eta beti hotzetan eduki behar dira. Haragi xehatuarekin kontu izan behar da, eta xehatzen den egunean bertan kontsumitu. Arrainari dagokionez, freskoa baldin bada, usain atsegina izan behar du, leuna, kolore uniformea, begi esferiko eta distiratsuak, azal tenkatua, ezkatak ongi atxikita eta gorputza trinkoa eta elastikoa. Arrainari albait arinen kendu behar zaizkio erraiak-eta, patogeno ugari izaten dituzte eta.
• Olioak. Elikagaiak prestatzean, ez dira nahasi behar mota bat baino gehiagoko olioak (oliba-olioa eta ekilore-olioa, besteren artean). Berrerabili ere ez dira egin behar hiru alditan baino gehiagotan (lautan gehienez), eta erabili ondoren, birziklatzeko edukiontzira bota behar da olioa. Sukaldean, ongi tapatuta dagoen ontzi batean eduki behar da, giroko tenperaturan.
• Irina, ogia eta gozogintzako produktuak. Leku fresko eta lehorretan gorde behar da irina. Egoki kontserbatuz gero, nekez kutsatzen da. Ogia eta gozogintzako elikagaiak (kruasanak, ensaimadak, opilak, magdalenak) esku garbiekin erabili behar dira, elikagai horiek ez baitira ez garbitzen ez sutan prestatzen. Ez da ona ogia paper erabiliarekin biltzea, ezta egunkari- edo aldizkari-paperarekin ere; badira horretarako propio saltzen direnak.
• Frutak eta barazkiak. Ongi garbitu behar dira gordinik jaten diren begetalak. Horretarako, urari elikagaiekin erabiltzeko desinfektatzaile bat bota eta minutu batzuetan (hirutik bostera) han sartzea komeni da. Fruta beti garbitu behar da, berdin du azal eta guzti jango den edo zurituta. Ur zurrusta batekin garbitu eta eskuekin igurtzi behar da, baina ez luzaroan, bitamina hidrodisolbagarriak galdu egin daitezke eta. Fruta-zuku naturalak, hartzeko unean prestatu behar dira.
• Ura eta izotza. Otorduak prestatzeko eta elikagaiak eta sukaldeko tresnak garbitzeko erabiltzen den urak edatekoa izan behar du. Izotza ere edateko urarekin egin behar da, eta puskatzen edo zatitzen bada, sekula ez da eskuekin ukitu behar.