Merketik, aukera egokia

Spaghetti pleguko kalitate garaiko pasta lehor soilen bost lagin (Barilla, Río, La Familia, Gallo eta Ardilla) eta beste bost, berriz, arrautzadun pastaz osaturiko spaghettienak (Barilla, La Familia, El Pavo, Gallo eta Ardilla) aztertu dira. Denak ere, 500 gramoko ontzietan agertzen dira, La Familia, El Pavo eta Ardilla marketako spaghetti arrautzadunak izan ezik, hauek 250 gramoko paketetan saltzen direlako.

Azterketatik ateratako lehen ondorioa: bi kasuetan ere, nutrizio aldetik produktu aberatsa eta ongi landutakoa da hau. Pasta arruntek “arrautzadunek” baino karbohidrato gehiago aportatzen dute, oro har; azken hauek, ordea, proteinak eta gantz gehiago daukate, erabilitako arrautza medio (era berean, kolesterol-kopuru txiki bat dauka honek). Osakerak multzoka erkatzen baditugu, bi gauza ikusiko ditugu: pasta soilena oso berdintsua da eta “arrautzadun” horietan ere, alde txikiak daude, batetik bestera, arrautzaren portzentajean eta, hortaz, kolesterolarenean. Arrautza gehien duten spaghettiak Barilla, La Familia eta Ardilla dira.

Dastaketan, emaitzak oso antzekoak izan ziren spaghetti soiletan -denek lortu zituzten 5etik 6 puntu bitartean- eta berdin-berdinak “arrautzadunetan”: bosna puntu eraman zituzten hauek guztiek.

Spaghetti soilen kalitate-prezio erlaziorik hoberena Río (merkeenak dira hauek: 170 pezeta kiloko) laginak agertu du; “arrautzadunen” artean, Ardilla-koak (bigarren merkeenak izaki, hauen kiloa 372 pezeta kostatzen da).

Nutrizio aldetik, arras gomendagarriak

Pasta lehorren proteina-ekarpena (%11 ingurukoa) spaghetti arrautzadunena baino pittin bat beheraxeago dabil, hauena %13koa baita. Produktu honek duen gantz-eduki urria bikoiztu egiten da arrautzadunetan, batez beste produktuaren %4raino igotzen delako. Kolesterolari goazkiola, spaghetti arrautzadunetan bakarrik atzeman da: kopuruak, 100 gramoko, 75 miligramotatik (Gallo) 126 miligramo (Barilla) bitarte doaz. Bi motetako spaghettiek aportatzen duten nutrigarri behinena, beste aldetik, karbohidratoak dira (%69tik %75era bitartean), ugariagoak pasta soilean arrautzadunean baino. Pasta lehorrak oso ur gutxi duenez, produktua luzaroan kontserba daiteke. Azterturiko laginetan, hezetasuna %10 inguruan dabil, legeak onarturiko gehieneko %12,5 horren azpitik, denetan ere. Hezetasun apal horixe da pasta lehorraren balio energetiko handiaren “errudun”: 355 kaloriak 100 gramoko pasta soilean, eta 366 kilokaloria, ostera, pasta arrautzadunean. Xehetasun handiagoz esan dezakegu spaghetti hauen nutrigarri nagusia karbohidratoak (almidoi plegukoak) direla, arrautzadun pastetakoak apalxeagoa bada ere. Beste alde batetik, kalitate ertaineko proteinak ere (%11tik %14ra) badituzte, lisina (hau da, gure organismoak hazteko ezinbestekoa badu ere, berak produzitzen ez duen aminoazidoa) urria baitute. Gai lehorrei dagokienez, pasta lehorretako proteinen portzentaia %12 eta %13 bitartekoa da soiletan, eta %13 eta %15 bitartekoa “arrautzadunetan”. Bi kasuetan ere, arauak baimendutako gutxieneko kopuruaren gainetik daude proteina-ekarpenak: sustantzia lehorrean, proteinak dira %11 eta %12,5 pasta arrunt eta pasta arrautzadunean, hurrenez hurren. Gantz portzentaiak ez du pasta soilean %2a gainditzen baina arrautzadunean horren bikoa da. Pasta arrautzadunean, gainera, arrautzari dagokion kolesterola agertzen zaigu: atzemaniko kopuruak, 100 gramoko, 75 miligramoetatik (Gallo) 126 miligramoetara (Barilla) doaz. Arrautza oso baten kolesterol-edukitik abiatuta (arrautzen kolesterol-edukia biziki aldagarria baita) arrautza-portzentaiari legokiokeen aldakuntza-zerrenda bat balioetsi da (legeriak %15ekoa xedatzen du, gutxienekotzat), pasta arrautzaduneko laginetan. Arrautza gehien daukatenak Barilla, La Familia eta Ardilla dira (%23-%31, %21-%28 eta %20-%27, hurrenez hurren) eta arrautza gutxienekoak, aldiz, El Pavo eta Gallo (%14-%19 eta %13-%18). Zehaztasun doi-doirik gabe, balioetsiriko portzentaiak direnez, bost laginek agertzen duten arrautza-edukiak zuzentzat jo dira.

Bitamina eta mineralak

Pasta, beste alde batetik, B multzoko bitaminen (tiamina, riboflabina eta piridoxina) iturri oparoa da; azido folikorik ere aportatzen du, oso kopuru apaletan bada ere. Mineral batzuen edukia da nabarmentzekoa bereziki: burdina (1,5 mg 100 gramoko), pastan dagoen eran animali elikagaietan datzan burdina bezain erraz metabolizatzen ez bada ere. Magnesio eta potasioaren ekarpena ere azpimarratzekoa da, biak ere nahitaezkoak baitira hezurren eraketa eta garapenean. Interesgarria, era berean, sodio edo gatzaren edukia ere (10 mg 100 gramoko). Errautsen portzentaje, elikagaiek duten mineral edukiari dagokio. Pasta soileko laginek guztiaren %0,8ko edukia dute errauts eta arrautzadunek, berriz, %0,9koa; beraz, badirudi bigarrenok mineral-kopuru handiagoa dutela. Legeriak baimentzen duen errautsen gehieneko kopurua, sustantzia lehorrarekiko, pasta soilaren kasuan %0,9koa da eta arrautzadun pastan, %1,1ekoa. Ardilla arrautzadunak bakarrik gainditzen du gehieneko kopurua, bere errautsak %1,2ra iristen baitira; nolanahi ere, lagin gehientsuenak ertz-ertzean daude.

Integritatea, kolorea, tamaina eta beste

Azterturiko bi pleguetako spaghettiak arrunt uniforme dira, laginka, kolorez eta tamainaz; era berean, irin-hondarrek utz ditzakeen zerrenda zuririk ez da agertzen laginotan. Bestetik, berriz, spaghetti hautsiak atzeman dira (%0,9tik %2,9ra bitarteko proportzioan) marka guztietan Gallo-koetan izan ezik: honek ez zuen ale bakar bat hautsirik. Nolanahi ere, txikituriko spaghetti horien ardura, garraio edo maneiaketan bilatu beharko litzateke, seguruenik, lanketa-prozesuan baino areago. Laginen batean puntu beltzak (bihi-hondakin eta antzekoak) eta puntu gorriak (semola-hondakin eta antzekoak) hauteman dira. La Familia, El Pavo, Gallo eta Ardilla pasta arrautzadunetan eta Gallo-ko soiletan ez zen puntu beltzik atzeman. Puntu gorririk gabeko lagin bakarra Río (spaghetti arruntak) izan zen.

Dastaketa: spaghettiak, hutsik

Fabrikatzaileek adierazitako egospen denboretan prestatu ziren laginak eta beste saltsa zein osagairik gabe dastatu ziren. Honakoa spaghettiak kontsumitzeko era ohikoa ez den arren -honek eragingo zuen, agian, azterturiko laginen arteko alde nabarmenak xedatzeko dastatzaileek agerturiko ezintasuna-, teknikoki horixe jo zen prestaketa zuzen edo egokitzat. Baloratutako parametroak, produktuaren kolorea, zaporea eta ukitua izan ziren. Pasta soilen alorrean puntuaketarik altuena La Familia, Gallo eta Río markakoei eman zitzaien, hirurak ere seina punturekin; ondoren Ardilla eta Barilla zetozkien, bosna puntuz. Gallo, La Familia, Ardilla eta Río laginen ukitua ondo balioetsia izan zen. Samur edo guriena La Familia zen bitartean, Gallo markakoa gogorrenen artekotzat jo zuten, gogortasun horrek azken puntuaketan kalterik ekarri ez zion arren. Barilla-ko pasta gogorregi geratzeari dastatzaileek ez zioten puntuazio onik eman. Zaporez laginik ez zen nabarmendu besteen tartetik eta denek ere puntuaketa ertaina eraman zuten atal honetan. Ñabarduretan sartuta, dastatzaileen irizpidez Barilla-koaren zaporea izan zen bizienetako bat; Río eta Ardilla-koena, berriz, ez oso bizitzat kalifikatu zen. Koloreari goazkiola, balorazio hoberena Gallo, Ardilla eta Río markakoek lortu zuten, kolore ez oso bizia zutelako. Pasta arrautzadunei dagokiela, lagin guztiek eraman zuten bosna puntu. Ukituaren atalean, Ardilla-koak lortu zuen, samurrenetako bat gertatu baitzen; gainontzekoek erdi pareko balorazioak eraman zituzten (El Pavo, Gallo eta Barilla, aukeran, gogorxeak izan ziren). El Pavo-ri eman zitzaion zaporearen kalifikazio apalena: gustu motelenekoa izaki, arrautza gutxien duena da bera. Gainerako spaghettiek balore ertainak jaso zituzten eta Barilla (arrautza gehien zuena) markakoen zaporea biziena izan zen bitartean, Ardilla laginekoa gertatu zen goretsiena. El Pavo, La Familia, Ardilla eta Gallo markek, azkenik, itxura onena erakutsi zuten, kolore zurixka edo horiztakoak zirelako; Barilla-koak, biziena zenez, kalifikazio baxua lortu zuen. Zapore bizi eta ukitu samurreko pasta arrautzadunaren aldeko joera erakutsi zuten dastatzaileek, oro har; parametro nagusia, jakina, zaporea izan zen. Pasta lehor soilari dagokionez, dastatzaileek joera garbi nabarmenik agertu ez zuten arren, badirudi kolore argi, zaporetsu eta ukitu samurreko pastaren aldekotasuna nagusi izan zela.

Etiketa, zuzena

Azterturiko laginek etiketan adierazten dute produktuaren izena (pasta elikagarria edo pasta elikagarri arrautzaduna), pisu garbia, kontsumitzeko data egokia, lote-zenbakia, osagaien zerrenda, egosteko agindu eta argibideak eta fabrikatzailearen helbide soziala. Azterturiko laginen egiazko pisu garbia zuzena zen kasu denetan, adierazitakoa baino pisu txikiagoa duten markak arauak xedaturiko tolerantziaren barnean daudelako. La Familia eta Ardilla markek bakarrik aholkatzen dute “toki fresko eta lehorrean gordetzea”. Laboratorioan neurturik, pasta soila egosteko denbora 10 – 15 minutu bitartekoa izan zen (Barilla-k behar izan zuen egospen luzeena); “arrautzadunen” egospena, berriz, 11 minututik 15 minutu bitarte luzatu zen (El Pavo izan zen denbora gehien behar izan zuena). Neurketa hauek, oro har, fabrikatzaileek etiketan adierazitakoarekin bat datoz; halaz ere, El Pavo, Gallo (arrautzadun eta soila), eta Barilla soila egosteko, adierazitakoa baino denbora gehiago itxaron behar izan zen. Ñabardura bat egin dezagun, edonola ere, kontsumitzaileari spaghettiak gogor ala samurxeago gustatzen zaizkion arabera laburtzen edo luzatzen da egospena. Barilla, Gallo, Río eta El Pavo laginek nutrizioari buruzko informazioa daukate. Azterketa honetan erdietsitako nutrizio-baloreak eta etiketan agertzen direnak alderatuz gero, aski antzekoak direla egiaztatu da, salbuespen batez: Río eta Gallo laginek adierazi baino ia beste horrenbeste gantz dauka pasta soilak, benetan.

Laburbilduz

Hamar lagin spaghetti aztertu dira, horietako bost, arruntak (Río, Ardilla, Gallo, La Familia eta Barilla), eta beste bostak, arrautzadunak (Ardilla, Barilla, La Familia, Gallo eta El Pavo). Pisu garbia 250 eta 500 gramokoa delarik, hezetasuna %10etik gertu dago. Balio energetikoa, azkenik, 360 kaloria inguru da, 100 gramoko.
Spaghetti arrunten prezioa 170 eta 284 pezeta bitartean dabil (kiloko), hau da “arrautzadunak” baino merkeago, hauen kostua 356 eta 435 pezeta bitartean baitabil, kiloko.
Kolesterola spaghetti arrautzadunetan bakarrik atzeman da: 100 gramoko, 75 miligramotik (Gallo) 126 miligramo bitarte (Barilla). Bi spaghetti-mota horietako nutrigai behinena karbohidratoak dira (%69- %75) eta ohiko pastan ugariago dira “arrautzadunean” baino; honakoak, aldiz, proteina eta gantz gehiago ditu.
Barilla, Gallo, Río eta El Pavo dira etiketan nutrizio-balioei buruzko informazioa ematen duten lagin bakarrak, baina Río eta Gallo markako fabrikatzaileek adierazten duten gantz-ekarpenaren bi halako da benetako kopurua.
Dastaketan, Río, Gallo eta La Familia marketako spaghetti arruntek seina puntu eraman zituzten bitartean, gainerakoak 5ean geratu ziren. Kalitate-prezio erlaziorik egokiena, ohiko pastetan, Río (merkeenak, 170 pezeta kiloko) markak eskuratu du eta “arrautzadunetan” Ardillak: bigarren merkeenak (372 pezeta kiloko).

Banan-banan

Spaghetti arruntak eta arrautzadunak, banan-banan

Río. (arruntak)

500 gramo.
170 pezeta kiloko: merkeenak.
Kalitate-prezio erlaziorik hoberena.
Egosteko denbora, 10 minutu.
Dastaketan, 6 puntu: “Kolore eta zapore apalenetakoak, ukitu egokia”.

Ardilla. (arruntak)

191 pezeta kiloko, bigarren merkeena.

Egosteko denbora, 10 minutu.

Dastaketan, 5 puntu: “Kolore zurixka, zapore ez oso bizia, ukitu samurra”.

Gallo. (arruntak)

500 gramo
216 pezeta kiloko.
Egosteko denbora, 13 minutu.
Dastaketan, 6 puntu: “Kolore eta ukituz, ongi; zapore ez oso bizia”.

La Familia. (arruntak)

500 gramo.
226 pezeta kiloko, bigarren garestiena.
Egosteko denbora, 10 minutu.
Dastaketan, 6 puntu: “Kolore horia, zapore ez oso bizia, ukitu samurra”.

Barilla. (arruntak)

500 gramo.
284 pezeta kiloko, garestiena.
Egosteko denbora, 15 minutu.<(li>
Dastaketan, 5 puntu: “Kolore horizta, zapore nabarmena, gogorregia”.

Ardilla. (Spaghetti arrautzadunak)

250 gramo.
372 pezeta kiloko, bigarren merkeena.
Kalitate-prezio erlaziorik hoberena.
Arrautza, guztiaren %20-%27 eta 111 miligramo kolesterol 100 gramoko.
Egosteko denbora, 15 minutu.
Dastaketan, 5 puntu: “Kolore zurixka, zapore nabarmena, samurrenetakoa”.

Barilla. (Spaghetti arrautzadunak)

500 gramo
377 pezeta kiloko.
Arrautza, %23-%31 (arrautza gehien daukana) eta 126 miligramo kolesterol 100 gramoko.
Egosteko denbora, 13 minutu.
Dastaketan, 5 puntu: “Kolore eta zapore bizienak, ukitu gogorxea”.

La Familia. (Spaghetti arrautzadunak)

250 gramo.
396 pezeta kiloko.
Arrautza, %21-%28 eta 117 miligramo kolesterol 100 gramoko.
Egosteko denbora, 11 minutu.
Dastaketan, 5 puntu: “Kolorez zuriena, zapore ez oso bizia, ukituz samurrenetako bat”.

Gallo.(Spaghetti arrautzadunak)

500 gramo.
357 pezeta kiloko.
Arrautza, %13-%18 eta 75 miligramo kolesterol 100 gramoko.
Egosteko denbora, 13 minutu.
Dastaketan, 5 puntu: “Bizitasun ez oso handiko kolorea, zapore ertaina, ukitu gogorxea”.