Pere Marquès, Director do grupo de investigación DIM (Didáctica, Innovación, Multimedia) da Universidade Autónoma de Barcelona

"Os videoxogos teñen moitas virtudes e, ben utilizados, poden ser unha ferramenta estupenda"

1 diciembre de 2012
Img entrevista 2 listado

Videoxogos na aula, si ou non?

Os videoxogos teñen moitas virtudes e, ben utilizados, poden ser unha ferramenta estupenda para desenvolver competencias e aprendizaxes, pero hai que usalos sen abusar.

Que distingue a un videoxogo educativo?

A orientación, o seu uso como un instrumento para lograr a aprendizaxe.

Videoxogos, comprimidos… Estudar parece cada vez máis divertido

Aínda que as tabletas dixitalizadoras se usen na casa para xogar, ver vídeos ou “chatear”, non son só instrumentos lúdicos. Son dispositivos multiúso e, se grazas a eles os alumnos consideran as tarefas de aprendizaxe máis divertidas, terán máis motivos para estudar. Ademais, se o profesorado fai ben as cousas, tamén proporá actividades con tabletas dixitalizadoras ou ordenadores que non sempre serán lúdicas.

Unha de cal e outra de area

Hai que manter as explicacións maxistrais e os exercicios en papel, pero dedicarlles menos tempo, porque temos que facer outras cousas para formar ben o alumnado, que ha de ser máis activo e tomar decisións sobre as súas aprendizaxes. A tecnoloxía permite actividades máis variadas.

Asistimos ao principio da fin dos libros de texto?

Durante a próxima década, os libros de texto coexistirán cos libros dixitais, pero evolucionarán cara a un modelo híbrido. Serán a base, porque nun lugar sen conexión a Internet son esenciais, pero serán máis pequenos, con menos información e códigos QR para ver vídeos ou acceder a exercicios autocorrixibles. Agora ben, para usalos, cada alumno debe ter un dispositivo dixital e aí é onde teremos que esperar.

Que posibilidades hai mentres esperamos?

En clase, o taboleiro dixital é imprescindible porque con ela se pode usar o libro dixital. Na casa, a maioría ten ordenador e Internet, polo que poderán usalo aí.

É posible un taboleiro dixital por aula?

Un taboleiro dixital simple custa uns 300 euros. Está composta por un videoproxector conectado a un ordenador e, sen el, hai moitísimas actividades de grande potencial didáctico que non se poden realizar. E é unha pena perdelas por 300 euros.

Cite algunha

O alumno comprende mellor a lección se se inicia cun vídeo motivador. Se ademais se emprega un lector de documentos, tras facer os deberes en papel, proxéctanse no taboleiro dixital e corríxense inmediatamente.

O grupo de investigación que dirixe concluíu que, segundo dous de cada tres profesores, apréndese máis cos contidos dixitais, tamén se melloran as notas?

Os alumnos aprenden máis, pero só entre o 50% e o 60% dos profesores confirma que as notas melloran. As novas tecnoloxías axudan a desenvolver competencias e habilidades, pero non facilitan que aumente a memoria. E os exames actuais son memorísticos. Se todos consultamos nos nosos smartphones, por que na escola se pide memorizar tanto? Un equilibrio é o currículo bimodal, que distingue entre o que o alumno ha de memorizar e o que ha de saber facer.

España ocupa o primeiro lugar de Europa en fracaso escolar. Tal como o conta, as novas tecnoloxías mellorarían estas cifras

Temos un fracaso escolar ficticio. Pedimos aos alumnos cousas que hoxe en día non hai que pedir. Por iso debemos evolucionar cara a un equilibrio entre a tradición e a innovación.

Como se consegue que un alumno non se distraia co ordenador?

Se o profesor permanece sentado, en lugar de pasearse pola aula, a tentación de ver o correo ou “chatear” é moi grande e algúns alumnos, sen dúbida, farano. É clave dar ao profesorado unha axeitada formación, non tanto ensinarlle a fondo o manexo da tecnoloxía, como a metodoloxía didáctica para utilizala e un protocolo de actuación para achegar valor engadido.

Que acontece cos pais?

É fundamental informalos e que participen en accións formativas en tecnoloxía. Como controlarán e guiarán os seus fillos no uso de Internet se non saben practicamente nada?

Pero na casa cópianse traballos escolares de Internet

Tamén atopamos solución. Recomendo os profesores que deixen copiar de Internet, pero pidan unha presentación multimedia ou un Power Point cun número determinado de diapositivas. A cada alumno ou grupo encargarase un traballo distinto, que presentarán no taboleiro dixital ante o resto da clase para a súa valoración, sen ler as diapositivas. Para iso, fará falta que se reúnan e saiban que teñen que dicir. Internet é unha biblioteca e, se os alumnos fan isto, seguro que aprenderán.