Janari hondarrak nola kontserbatu
Gabonetan etxekoei eta lagunei ahogozagarriez betetako mahai batekin harrera egitea sustrai sakonak dituen ohitura da gure gizartean.
Arazoak mahaiak eta etxeak jankidez eta bisitariz husten hasten direnean eta janari hondarrak sukaldean pilatzen direnean hasten dira, izan ere askotan ez dakigu zer egin sobratu den janari eta platerekin eta, beraz, elikadura toxiinfekzioaren arriskua areagotzen da.
Gorde
- Gorde janari hondarrak ontzi garbi, sakonera gutxiko eta estalgarri batean. Ez utzi prestatu edo zerbitzatu ziren ontzietan. Zati handiak txikiagotan zatitu eta gehienez ere 5 cm-ko sakonera duten ontzietan jarri, hozketa errazteko.
- Zainzuriak zerbitzatu behar badituzu, gorde salda sobera geratu direnak kontserbatzeko. Latan ontziratuta bazeuden, bota ezazu, behin ireki eta gero, barrualdea azkar oxidatzen zaio eta. Gorde sobera geratutako zainzuriak plastiko edo beirazko ontzi batean, eta ez ahaztu horiek estali eta hozkailuan gordetzeaz.
- Kontuan izan prestatutako elikagai edo platerak bi orduko epean kontsumitu, hoztu edo izoztu behar direla. Giro tenperaturan denbora gehiago egoten badira (bi orduz azpitik ere bai, tenperatura altua bada) bakterioak ugaldu egin daitezke maila kaltegarrietara iritsi arte; beraz, elikagai horien kontsumoa arriskutsua da osasunarentzat.
- Jan hondarrak bi eguneko epean. Produktu batzuk egoera onean egoten dira hiru eta bost egun artean, baina janari prestatua zenbat eta gehiago kontserbatu, orduan eta handiagoa izango da elikadura intoxikazioaren arriskua. Izoztu berehala jango ez diren hondarrak, eta ontzian data adierazi.
Hoztu
- Utzi elikagaiak hozten hozkailuan sartu aurretik. Hozkailuan plater bero bat sartzen bada tenperatura igo egiten da eta hozkailua behar bezala funtzionatzea eragozten du, kutsadura arriskua eraginez.
- Saiatu hozkailua ez betetzen: utzi nahikoa toki elikagaien artean, hotza pasa dadin. Eutsi tenperaturari 0 eta 5 gradu artean. Horrela, elikagaietan mikroorganismoak ugaltzea saihestuko duzu.
- Kontaminazio gurutzatua saihesteko, banandu elikagai gordinak eta prestatuak. Gorde lehenak hozkailuaren azpiko aldean eta elikagai prestatuak, goiko apaletan.
Berriro berotu
- Hondarrak berriro berotzen dituzunean utzi saltsak, zopak eta janari zukuak minutu batzuetan irakiten. Mugitu ondo janaria alde guztietatik berotzen dela ziurtatzeko eta zerbitzatu oso bero. Kontuan izan mikroorganismo patogenoak ezabatzeko elikagaiaren erdiguneak 65ºC izan behar dituela.
- Ez saiatu janaria behin baino gehiagotan berotzen. Berotu soilik jango dituzun zatiak, eta gorde gainerakoa.
- Ez gehitu inoiz kontserbatutako elikagaiei berriro berotutako zatien hondarrak.
- Ez jan hondarrik kalterik egiten ote duen jakin gabe edo gordeta zenbat denbora egin duen jakin gabe. Bota berehala denbora gehiegi gordeta egin duten elikagaiak edo itxura edo usaina zalantzazkoak dutenak.
- Arreta handia izan egun hauetan hain ohikoa den arrain edo itsaski zoparekin, erraz hartzitzen da eta.
- Bota usain txarra, kolore aldaketa, biskositateak, lizunak edo likidoetan uherdura duten elikagaiak. Seinale horiek guztiek elikagaia usteltzen hasi dela adierazten dute, eta horrenbestez mikrobioen kontaminazio fokua da.