"España é o primeiro produtor de acuicultura da Unión Europea, pero o seu crecemento está estancado"

En 2010 producíronse en España 253.841 toneladas, cun valor económico de 413 millóns de euros. Unhas 27.907 persoas traballan nos 5.168 emprazamentos, principalmente bateas, de especial importancia en rías galegas, e os parques de cultivo.

O mexillón. Galicia produce anualmente unhas 200.000 toneladas deste apreciado molusco. Outras comunidades importantes son Andalucía, Canarias, Murcia, Cataluña, Valencia e as dúas Castelas, con producións crecentes de dourada, robaliza, rodaballo e corvina. Outros moluscos, como ameixa, ostra e berberecho, tamén contan con producións significativas.

Calquera produto consumido no noso país conta con todas as garantías sanitarias, de saúde e de calidade para o seu consumo, pero non sucede o mesmo se falamos de garantías medioambientais e sociais. Os produtores españois e europeos demandan á Comisión Europea unha maior esixencia para os produtores de terceiros países neste sentido. A prevención de riscos laborais, o benestar animal ou a avaliación e vixilancia ambiental non teñen o mesmo tratamento nestes países.

China, India, Vietnam e Indonesia representan o 80% da produción mundial, fronte á UE que supón o 2,1%. Dentro da UE, España ocupa o primeiro posto en termos de produción, ao nivel de países como Francia, Canadá, Nixeria ou México, malia case dez anos de estancamento e de que a acuicultura doutras zonas e países crece anualmente ao 6%.

Actualmente a crise económica xera dificultades de financiamento e medo ao emprendemento, pero as causas son máis amplas: a baixa competitividade dos nosos produtos fronte aos doutros países, con marcos normativos menos esixentes, demóraa nos trámites administrativos para concesións, o descoñecemento dos consumidores, a necesidade de identificar novos emprazamentos, e o reducido protagonismo do sector fronte a outras políticas.

Todas as claves pasan polo traballo conxunto entre administracións, sector e comunidade científica e por favorecer a igualdade de oportunidades fronte a outros sectores na competencia polo espazo. Tamén é necesaria unha lexislación específica e clara que promova o desenvolvemento do sector e igualar as normas de xogo fronte a terceiros países.

Estudos científicos indican que o 80% das principais especies comerciais pesqueiras atópanse sobreexplotadas. A acuicultura será a única fonte para cubrir o crecemento da poboación e o consumo de produtos pesqueiros nos próximos anos, segundo a Organización de Nacións Unidas para a Alimentación e a Agricultura (FAO). O 45% dos produtos acuáticos consumidos no mundo procede xa da acuicultura, e prevese un aumento nos próximos anos.

Calquera actividade desenvolvida no medio ambiente interacciona e causa impacto sobre o contorno, pero as avaliacións de impacto ambiental e os protocolos de vixilancia e seguimento ambiental permiten eliminar ou minimizar estes impactos. Os produtores están cada vez máis sensibilizados e son os primeiros interesados en manter as mellores condicións do medio, xa que en augas de calidade os peixes se crían mellor.

No caso dos viveiros flotantes, o principal impacto deriva da materia orgánica das excrecións e do penso non consumido que se depositan no fondo. Para minimizar este impacto resulta fundamental unha selección óptima do emprazamento, para dispoñer de boas correntes e unha boa xestión do proceso de alimentación.

Adoitan producirse por fallos nas redes por temporais ou pequenas roturas, que poden minimizarse cun bo mantemento. Na actualidade un proxecto europeo traballa neste asunto e os seus resultados serán de gran interese e utilidade.

Hai moitas investigacións en marcha e especies con moi boas perspectivas. Algunhas delas son hoxe unha realidade como a corvina, o linguado ou o ollomol, e seguro que no futuro veremos moitas máis nos mercados como o xurelo, o dentón, o sargo, ou por que non, o polbo ou a pescada.