NON TODAS AS LENTES DE SOL TE PROTEXEN
Os nosos ollos impórtannos, e referéndano os datos: o 66 % dos españois acode a oftalmólogo polo menos unha vez ao ano, segundo o Libro Blanco de la Salud Ocular en España 2019. Un de cada dez revisa os ollos ata con maior frecuencia, unha vez cada seis meses, e unicamente o 5 % da poboación afirma acudir á consulta só cando ten un problema.
Con todo, ás veces non somos conscientes do dano que a luz pode provocar na nosa visión. Unha de cada tres lentes de sol vendidas en España non supera os controis necesarios e carecen de homologación. Comprámolas en bazares, mercados… Non en centros oficiais ou ópticas, como deberiamos facer sempre.
Posto que gozamos de moitas horas de sol (entre 1 600 e 2 000 ao ano, segundo o Instituto Xeográfico Nacional), hai que aprender a protexer non só a pel, senón tamén os ollos: de non facelo, poden xurdir problemas. “A longo prazo, a luz directa constitúe un factor de risco para que aparezan cataratas, pero ten outros efectos perniciosos máis inmediatos, como conxuntivite con dano na córnea (queratite) e arrubiamento ocular”, advirte Gema Yunta, portavoz do Colegio Nacional de Ópticos-Optometristas (CNOO).
As lentes son máis ca un accesorio divertido ou que senta máis ou menos ben. E como non todas son recomendables, repasamos as principais claves para saber en que fixarse ao elixir unhas boas lentes solares con total garantía de calidade.
OLLO AOS RAIOS ULTRAVIOLETAS (UV).
As lentes non só deben absorber a luz e evitar encandeamentos; tamén filtrar e eliminar a radiación ultravioleta do sol, que cae no espectro non visible. Sexan da cor que sexan, unhas lentes boas deben bloquear a entrada do 100 % da radiación UVA e UVB, cunha lonxitude de onda inferior aos 400 nanómetros. Esta capacidade recoñécese como filtro UV400, e incorpórana a maioría das lentes homologadas. Iso si, a información non adoita vir gravada nin na montura nin nos lentes, e adoita incluírse nun adhesivo ou no folleto que as acompaña.
ESCURIDADE NON IMPLICA PROTECCIÓN.
Un erro frecuente consiste en crer que os cristais negros ou opacos constitúen unha opción mellor que os máis claros. Pero a cor da lente non inflúe no nivel de protección: “O que nos protexe é o filtro, non a súa cor ou tintura”, advirte Yunta. De feito, existen lentes graduadas con filtro transparente contra os raios UV.
Recorda que se compras unhas lentes escuras nun mercado exposte a un perigo engadido: a túa pupila dilatarase máis para ver con nitidez e entrará máis luz (e raios UV) nos ollos, que poderán ocasionar unha inflamación da conxuntiva e da córnea. “Unhas lentes malas resultan contraproducentes: mellor non levar ningunha que optar por unhas non homologadas”, aconsella a optometrista.
A MIRADA DOS MÁIS PEQUENOS.
No caso dos nenos, a necesidade de utilizar lentes de sol homologadas crece, xa que os seus ollos están en pleno desenvolvemento e non teñen completado o cristalino, que actúa como barreira de protección natural. “Eles deben usalas na praia, na montaña ou se van pasar moito tempo no parque; pero na súa xusta medida, porque o seu uso continuado pode facer que desenvolvan fotofobia ou sensibilidade extrema á luz”, sinala a óptico-optometrista.
Se as lentes non son boas, mellor non poñerllas (como ocorre cos adultos). Ademais do filtro homologado, podemos optar por unha montura orgánica, máis lixeira e resistente. No caso dos bebés, os seus ollos non deberían estar nunca expostos ao sol directo, polo que hai que cubrilos con gorras ou parasoles.
MÁIS CARA NON SEMPRE EQUIVALE A MELLOR.
A calidade dunhas lentes reside no filtro solar das lentes, non en quen as deseñou. “Unhas de 100 euros non teñen por que resultar mellores ou protexer máis que outras que custen 40 euros, porque moitas veces o que encarece o artigo é a montura”, advirte Yunta. Iso si: recorda acudir a unha óptica oficial, deixarte asesorar por un profesional e revisar a categoría do filtro, que non debe baixar de 3 (ver recadro páx. 45). Ademais, debe incluír un folleto coas súas características de uso e consellos para o seu almacenamento e limpeza (con auga, xabón neutro e rebezo que non raie a lente).
AS LENTES “PARA TODO” NON EXISTEN.
Aínda que resulte tentador, “a lente única e todoterreo que protexe en todas as ocasións non existe”, advirte a óptico-optometrista. O máis parecido constitúeo unha lente de categoría 3, que non resultan suficientes para ir á neve ou á praia no verán, porque o reflexo da luz nas superficies brillantes aumenta a intensidade dos raios que inciden nos teus ollos. Neste caso, necesitamos un filtro de categoría 4. Con todo, se as queres para conducir, este filtro non será adecuado, xa que a tintura é demasiado opaca; moito mellor optar por unha lente do 0 ao 3. En resumo: se conduces e ademais che gusta ir á montaña ou bañarte no mar no verán, necesitarás polo menos dúas lentes de sol distintas, con lentes de categoría 3 e 4, respectivamente.
Un escudo contra a luz solar
As lentes deben actuar sempre como filtro ante a luz e os seus posibles reflexos. Segundo a súa intensidade, clasifícanse en graos, que determinan os seus usos e limitacións. Pero non a súa protección contra os raios UV: as de categoría superior son simplemente máis escuras, pero protexen o mesmo.
- Categoría 0. Lentes moi claras, que deixan pasar entre un 81 e un 100 % da luz. A súa función resulta puramente estética e non constitúen unha opción recomendable para protexerse do sol.
- Categoría 1. Lixeiramente coloreadas, permiten a entrada de entre un 44 e un 80 % da luz. Son só aconsellables con luz de intensidade baixa; por exemplo, para pasear pola cidade un día nubrado.
- Categoría 2. Presentan unha tintura media e deixan entrar entre un 19 e un 43 % (absorben o 81 ao 57 %) da luz. Son aconsellables cunha intensidade de luz baixa ou media.
- Categoría 3. Permiten o paso de entre un 8 e un 18 % dos raios lumínicos. Este tipo de lentes si que constitúen unha boa opción para protexerse en condicións de intensidade solar media ou alta, como as presentes durante a primavera e o verán.
- Categoría 4. Practicamente opacas, apenas permiten o paso de entre un 2 e un 7 % da luz. Aconsellables cando a intensidade da luz é moi alta, como na praia, neve ou alta montaña, con elevada reflexión dos raios.
O PERIGO DAS LENTES FALSAS
Sen lentes de sol, os raios UV chegan ao ollo, a pupila está máis pechada, o que fai que chegue unha menor cantidade de raios. Cunhas lentes sen homologar, os raios UV chegan ao ollo. A córnea está máis aberta ca se non levásemos lentes, polo que recibe unha maior cantidade de raios UV e o dano é maior. As lentes homologadas ofrecen unha protección total contra os raios UV. Estes raios rebotan no cristal e non chegan ao ollo.
ALGUNAS CLAVES, EN LAS PATILLAS
Aínda que a única garantía de homologación está nna etiquetaxe do fabricante, atoparás algunhas pistas nos códigos laterais.
- O número de modelo: adoita ser o nome ou as iniciais da marca, xunto cunha combinación de díxitos que varía segundo cada caso.
- A anchura das lentes, seguida pola da ponte, (o espazo entre ambas as lentes, por encima do nariz), en milímetros.
- Unha cifra especifica a lonxitude das patillas, tamén expresada en milímetros.
- A etiqueta UV400 (opcional) se está presente, indica un nivel de protección dos raios ultravioletas superior, ata os 400 nanómetros.
- O distintivo ‘CE’ (Conformidade Europea) asegura que o artigo cumpre cos requisitos legais esixidos na Unión Europea, fixados pola norma UNE-EN 1836. É dicir, garántese que as lentes contan coa adecuada protección UV.
- … e a ‘versión’ chinesa. Hai que activar as alertas para non confundir ese logotipo cun de aparencia similar. Ten as letras moito máis próximas e son as siglas de “China Export” (exportada da China).