Comer de chiringo

Comer de chiringo

Protagonistas involuntarios dunha polémica estival -a Administración pretende eliminar os máis próximos á beira, en aplicación da Lei de costas-, os chiringos forman parte indisoluble da xornada de praia de boa parte dos que botan as vacacións nas costas españolas. Os pratos conteñen as mesmas propiedades nutricionais e cocíñanse do mesmo xeito, pero sábennos mellor no verán, fóra de casa e ao aire libre logo dun día de praia. O peixiño frito, as paellas, o gazpacho e mais as ensaladas, acompañadas de sangría, de viño con gasosa e de todo tipo de refrescos, son os pratos estrela que presiden as mesas e as barras dos chiringos. A tentación de tomar unha tapa de polbo a media mañá acompañada dunha xerra fría de cervexa, logo de xogar un partido na praia, de facer unha morea de castelos na area mollada cos nenos ou, simplemente, tras botar o día sobre a hamaca tomando o sol, é maior ca a reflexión sobre o tipo de aceite co que se fritiron esas luras, a cantidade de sal co que se disfraza un peixe non moi fresco e as calorías de tanta “fritidura”. Agora ben, xantar ou cear no chiringo pode ser tan saudable como facelo na casa. A clave está en saber elixir ben. Por iso, os expertos en alimentación de EROSKI CONSUMER explican que unha ferramenta básica para que a opción de comer nos postos da praia resulte saudable durante as vacacións é a de aprender a elixir e a confeccionar un menú equilibrado. A multitude de pratos que inclúe a carta ou os paneis do establecemento en cuestión é un dos primeiros escollos que convén salvar.

Consellos saudables para comer no chiringo

Peixes. Decidirse por gornicións vexetais en pratos que levan como base peixes e mariscos de tempada é un bo xeito de acollerse ao programa mundial “Cinco ao día” que propón consumir cinco porcións de hortalizas e de froitas cada xornada. Ademais, pola súa proximidade ao mar, o chiringo pódese converter nun bo medio para tomar un peixe de calidade e para educar os máis pequenos no hábito de comer este alimento. Peixe e marisco e mais os seus derivados son ricos en proteínas de calidade e en ácidos graxos omega 3 e omega 6, e fonte de minerais como fósforo, potasio, calcio, magnesio, ferro, iodo. Ademais, conteñen vitaminas B1, B2, B3, B12, A e D. Por todo iso, o consumo de peixe non debe ser inferior a tres veces por semana.

Algúns establecementos ofrecen a posibilidade de que o cliente elixa o peixe vivo, ou ensínanlle o que acaban de pescar, e sérvenllo deseguido asado ou á prancha. Nestes casos desaparece a dúbida de se se consume un peixe fresco e de calidade. Cómpre lembrarmos, así e todo, que a textura da carne dun peixe de frescura correcta será firme e consistente, e seca e menos substanciosa se leva varios días na neveira. Se o serven enteiro coa cabeza e é moi fresco, a forma dos ollos será convexa ou lixeiramente esmagada, e a pupila, de cor negra.

Maionesas e salsas. Desconfíe dos pratos adornados en exceso con salsas, aliolis e maionesas: o seu fin pode ser disfrazar a escasa frescura de certos alimentos. Por outra banda, os bares deben garantir que a maionesa é comercial ou que, se se fixo no propio establecemento, se empregou ovo pasteurizado. Co obxectivo de evitar intoxicacións alimentarias, en España está prohibido, dende 1991, elaborar maionesa con ovo cru en restaurantes e establecementos similares.

Tortilla de patacas. Igual ca no caso da maionesa, para elaborar tortillas e revoltos débese usar un ovoproduto pasteurizado, popularmente coñecido como ovina. Só se poderá elaborar a tortilla con ovos frescos cando o conxunto alcance temperaturas superiores a 75 ºC en todos os seus puntos, é dicir, cando quede totalmente callada. Se non é posible, hai que substituír o ovo por un ovoproduto pasteurizado. Calquera prato que inclúa o ovo como ingrediente ou algún derivado, ben sexa a clara ou a xema por separado, debe manterse a temperaturas non superiores a 8 ºC, e non gardarse máis de 24 horas tras a súa elaboración. Isto significa que non é seguro comer a tortilla do día anterior, salvo que cumpra estes requisitos.

Olivas ou patacas fritidas? Ambas as dúas son moi salgadas e achegan unha boa dose de enerxía a xeito de graxas vexetais. Unhas dez olivas verdes con óso (60 gramos) achegan unhas 66 calorías, a metade ca a mesma cantidade de olivas negras e case 3 veces menos ca unha bolsa pequena de patacas fritidas chips (30 gramos), que supoñen 165 calorías. Son produtos que hai que consumir en pequenas cantidades, nada de abusos. As patacas fritidas light reducen abondo (do 15% ao 30%) a súa achega calorífica, pero seguen a ser moi enerxéticas. A vantaxe das olivas é que a graxa que achegan é saudable, por rica en ácidos graxos monoinsaturados, mentres que non sempre se coñece o tipo de aceite con que se friten as patacas. Por outra banda, a gran cantidade de sal das olivas e das patacas fritidas tórnanas nada convenientes para quen padeza hipertensión ou problemas cardíacos.

Comer de bocadillo, mellor só de vez en cando

Na lista de pratos dos chiringos, os bocadillos e mais os sándwiches ocupan un lugar destacado. De tortilla de patacas, vexetais con atún, de xamón curado con tomate, de peitugas de polo, de queixo, de luras, de tenreira… os bocadillos achegan sobre todo hidratos de carbono (do pan) e proteínas de boa calidade (de carnes e peixes) que axudan a afrontar o día ata o momento en que se tome unha comida ou cea máis completa. Nos bocadillos, o pan achega enerxía a xeito de carbohidratos complexos e amidón (e fibra, sobre todo nas variedades integrais), certa cantidade de proteínas, algo de graxa e minerais e vitaminas. O contido do bocadillo é moi importante: nada teñen que ver a peituga de pavo ou de polo co chourizo e o paté, nin estes últimos co atún de lata ou cunha rebanda de xamón acompañada de tomate. Os produtos máis graxos, salgados e caloríficos hai que consumilos en cantidades pequenas e con menor frecuencia. En calquera caso, os saborosos e prácticos bocatas non deben substituír por norma os pratos de culler e garfo, xa que suporía reducir o consumo de alimentos imprescindibles como vexetais, legumes, carnes e peixes.

Contar calorías

Velaquí as calorías que achega unha porción estándar dalgúns dos alimentos e pratos máis consumidos nos chiringos.

Ración de alimento (gramos e/ou mililitros)	Enerxía (calorías)
Patacas bravas (300 g patacas) + Salsa rosa (100 g)	867 + 580
Peixiño frito (200 g)	422
Olivas verdes c/ óso (15 unidades, 60 g)	66
Queixo Manchego (10 taquiños, 50-75 g)	207-311
Croquetas (4 unidades, 100 g)	186
Luras ou aneis de luras fritas (10 unidades, 100 g)	191
Pan (cada rebanda de 4 dedos)	94
Refresco: botellín (225 ml) / lata (300 ml)	90-120
Vaso de tinto de verán (200 ml)	95
Vaso de sangria (200 ml)	142
Caña: 1/5 de cervexa (200 ml)	66

Cantidades de alimentos extraídas de: Táboas de medidas caseiras de alimentos. Nutrición e dietética clínica, Jordi Salas Salvado. Ed. Masson.

Rebaixar o nivel de esixencia?

Un chiringo que ofrece alimentos e bebidas debe cumprir a normativa de hixiene alimentaria e realizar a súa actividade baixo os principios da Análise de Perigos e Puntos de Control Críticos (APPCC). Ademais, debe aplicar no establecemento boas prácticas de hixiene e programas de limpeza e desinfección, amais de tratamentos preventivos e programas de control de pragas. E os seus empregados deben ter formación abonda en cuestións de manipulación de alimentos e de seguridade alimentaria. A Administración asegura que controla estes establecementos e que as súas inspeccións afectan sobre todo ao transporte e á conservación de alimentos (non debe romper a cadea de frío), á infraestrutura do local e á cualificación do persoal. Pero nunca está de máis que os consumidores permanezan atentos e que esixan, amais dun servizo correcto, unhas prácticas axeitadas nestes locais de comidas.