Kroketak

Kroketak: sukaldeko erreginak

Erosketa gurditxoan kroketa batzuk sartzeko garaian, ez da komeni ontzian ageri diren irudiak kontuan hartuta egitea, ezta gure sentimenduak mugiarazten dituen aipuei men eginda ere: “etxekoa”, “artisau erako errezeta”, “amonaren errezeta”... Ongi hautatu nahi izanez gero, osagaien zerrendan begiratu behar da zer-nolako esne mota darabilten, betegarria zerekin egina dagoen eta zenbat gatz daukaten.
1 abendua de 2021

Kroketak: sukaldeko erreginak

Kroketak dira, zalantzarik gabe, gure inguruko gastronomiak eman duen errezetarik ezagunenetakoa. Badira oso gustagarriak diren beste batzuk ere, adibidez patata tortilla edo paella, baina horien inguruan eztabaidak ere izaten dira: lehenbizikoak tipula eduki behar ote duen edo ez, edo zer-nolako osagaiekin egin behar den bigarrena. Kroketak, berriz, denei atsegin zaizkien pertsona horiek bezalakoak dira. Zaila da kroketak maite ez dituen norbait aurkitzea, are gehiago norberaren gustuak kontuan hartuta egin daitezkeelarik. Oinarrizko errezetatik abiatuz, hainbat eratakoak egin daitezke bereziki gustatzen zaigun osagai bat erantsita (urdaiazpikoa, bakailaoa, oilaskoa…), eta hori, gainera, oso lagungarria izaten da sobera gelditu den janariari probetxua atera eta elikagai gutxiago alferrik galtzeko.

Kroketen arrakasta handi hori ez zaie zor ezaugarririk agerikoenei bakarrik, adibidez zaporeari eta testurari; askoz ere arrazoi sakonagoak daude muinean. Gure kulturan oso errotua dagoen elikagaia da. Horrexegatik hartzen du hain leku nabarmena ostatuetako barra guztietan, jatetxeetako kartan eta, batez ere, etxe askotako errezeta bilduman. Kroketez hitz egiten dugunean, beraz, osagai emozional garrantzitsu bat egoten da; gehienean ikuspegi erromantikoa izaten dugu elikagai horren inguruan, eta sentimendu atseginak pizten dizkigu, familiari, etxeari eta betiko sukaldaritzari lotuak.

Ez etxekoak eta ez artisau erakoak

Dendetan saltzen dituzten kroketarik gehienak kontzeptu horietaz baliatzen dira sustapena egiteko. Adibide bat baino gehiago aurkitu dugu gida hau egiteko aztertu ditugun marka guztietan, Eroski etxekoetan izan ezik. Adibidez, La Cocinera etxeko batzuetan gisa honetako mezuak ageri dira: “artisau erako Errezetak”, “etxean bezala!”, “modu tradizionalean kozinatuak”. Maheso markako kroketek mezu hauek dakartzate, “zuk egingo zenukeen bezala kozinatzen dugu zuretzat”, “naturalki onak”, eta Ameztoi etxekoek beste hauek: “Etxean bezala kozinatzen dugu betiko moduan goza dezazun” edo “etxean bezala kozinatzea”.

Mezu horiek guztiak borondatezkoak dira eta ez daude legez araututa eta zehaztuta; horrek esan nahi du, beraz, ez dutela esanahi zehazturik. Alderdi horretan muga bakarra zaindu behar dute: ez dira engainatzeko erabili behar. Legea kontuan hartuta, zaila da esatea engainurik baden edo ez, anbiguotasunarekin jokatzen baitute. Baina praktikan, egia da eragina dutela gugan. Lehen aipatu ditugun mezuen gisakoak ikusten ditugunean kroketa batzuen ontzian, pentsatuko dugu etxean egingo genituzkeen bezala landu dituztela, baina ez da hala.

Hasteko, produktu horiek lantegi industrialetan egiten dituzte, prozesu teknifikatuekin, baina hori ez da ez ona eta ez txarra. Garrantzitsuena beste zerbait da: osagaiak ez direla izaten etxean erabiltzen ditugunen berdinak. Adibidez, sarritan esne hauts gaingabetua erabiltzen da esne fresko osoaren ordez, edo almidoia irinaren ordez. Birrineztatzeko nahastura irinez eta urez egina egoten da, ez irinez eta arrautzaz, eta zenbaitetan sukaldean erabiltzen ez ditugun osagaiez baliatzen dira, adibidez metilzelulosaz, zeina kroketaren testura hobetzeko erabiltzen den edo ogi birrina finkatzeko itsasgarri gisa.

Analisia

Erosketa gida hau egiteko, kroketak hautatu ditugu, merkatuan punta-puntakoak diren marketakoak, eta alderdi hauek aztertu ditugu:

  • Nutri-Scorek emandako puntuazioa. Gatz kantitateak, gantzek eta kaloriek bereziki baldintzatzen dute balorazioa.
  • Osagaiak. Nolako kalitate komertziala duten jakiteko, batez ere osagai nobleak, esne mota eta olio motak aztertu ditugu.
  • Informazio komertziala. Aztertu egin dugu informazio baliagarririk ematen duten edo nahasgarria edo engainagarria izan daitekeen kontsumitzaileentzat.
  • Prezioa. Ez da irizpide gisa erabili produktuaren kalitatea neurtzeko, baina kalitate-prezioak kontuan hartu dira sailkapenean.
  • Etiketa. Legea betetzen duen aztertu dugu.

Nola egiten dituzte

Kroketak egiteko prozesuaren oinarrizko pausoak etxean ematen ditugun horiek berak dira, nahiz eta badagoen desberdintasun nabarmen bat. Lehenik, olioa edo gantza jartzen da berotzen eta irina eransten zaio eragiteari utzi gabe; nahastura uniforme bat sortzen da horrela, roux esaten zaiona, eta hori izaten da bexamel saltsaren oinarria. Saltsa ospetsu hori da kroketen ezinbesteko zatia; nahastura hori esnea erantsiz lortzen da, eragiteari utzi gabe ore uniforme bat osatu arte. Ondoren osagai izarra eransten zaio (urdaiazpikoa, bakailaoa…), eta egonean uzten da irinaren almidoiak saltsa loditu eta moldagarri utzi arte.

Azkenik, kroketari forma eman eta ogi birrinetan pasatzen da. Etxean arrautza gordina erabiltzen dugu ogi birrina kroketaren gainazalera itsatsita gelditu dadin, baina industriak ez du hori egiten, oso garestia delako eta handitu egiten duelako kutsadura mikrobiologikoak gertatzeko arriskua. Horregatik, itsasgarri bat erabiltzen dute, irinez eta urez egindako likido bat alegia.

Behin kroketak prestatu dituztenean, ultraizozteko tunel batetik pasarazten dituzte tenperatura -40 ºC-raino jaisteko, eta ondoren -24 ºC-an edukitzen dituzte jateko unea iritsi arte. Era horretan baldintza onetan kontserbatzen dira luzaroan, eta ez da kontserbagarririk eta bestelako tratamendurik erabili behar izaten. Osagaiei dagokienez, etxean erabiltzen ditugunen oso antzekoak dira funtsean (esnea, irina, gantza eta ogi birrina), baina alde handiak egon litezke.

Esnea: osagai nagusia

Esnea da, zalantzarik gabe, kroketen osagai nagusietako bat. Proportzio handian ageri delako batetik –Ameztoi etxekoetan, adibidez, produktuaren %57 da–, eta ezaugarri nabarmenak ematen dituelako bestetik, bereziki ikuspegi organoleptikotik (zaporea, lurrina, ukitu krematsua…).

Aztertu ditugun bi marketan, Ameztoi etxekoek eta Eroski urdaiazpikodunak esne oso pasteurizatua erabili dute, etxean egingo genukeen bezala. Osagai horrek zapore ona eta ukitu krematsua ematen ditu, gantzari esker. Baina ez da ohikoa kroketa komertzialetan aurkitzea, garestia izaten baita. Produkturik gehienek esne hauts gaingabetua darabilte, hau da, aurrez gantza eta ura kendu zaion esnea.

Esne hauts gaingabetua merkeagoa da konbentzionala baino, honako arrazoi hauengatik: ez dauka gantzik (osagai garestia da oso), hotzik gabe ere egoera onean irauten du luzaroan, eta oso leku gutxi behar izaten duenez, erraz biltegiratzen da. Hala ere, dena ez du ona. Esne hautsaren ahulgune nagusietakoa zaporea da, eta batzuetan “kartoi” kutsua edo “zapore txigortua” izaten du, deshidratatzean sortzen diren aldaketen ondorioz (adibidez, azukreak karamelizatu egin daitezke). Esne hori, gainera, gaingabetua bada, ez du izango gantzaren zapore ona eta ukitu krematsua. Maila komertzial apaleko kroketek, esne hautsa beharrean, esne hautsaren gazura darabilte, are eta osagai merkeagoa. Ura eta esnearen proteinak izaten ditu, eta azpiproduktu gisa lortzen da elikagai batzuen elaborazioan, adibidez gazta egitean. Aztertu ditugun marketan, Maheso etxekoek bakarrik erabili dute osagai hori, esne hautsarekin batean.

Gurina edo olioa? 

Etxean kroketak egiten ditugunean gurina erabili ohi dugu, zapore atsegina eta ukitu krematsua ematen ditu eta. Bertsio industrialetan, ordea, ia ez da erabiltzen osagai hori, zenbait eragozpen eragiten dituelako, prezio handia duelako eta erabiltzeko ere ez delako erraza: urtu egin behar da, eta denbora eta energia behar da horretarako, eta gainera erraz samar zaharmintzen da. Guk aztertu ditugunetan, Ameztoi kroketek bakarrik daukate, oliba olioarekin batean hain zuzen. Azken hori beste hiru produktutan ageri da, guztiak ere La Cocinera Artisau Errezetak izenekoetan (boletusa, urdaiazpikoa eta espinakak), non %1,6 eta %1,9 arteko proportzioan dagoen, ez kopuru handian beraz.

Gainerakoek ekilore olioa darabilte, merkeagoa baita beste bi aukerak baino. Zaporea, gainera, neutroagoa dauka, eta ez dio hainbeste eragiten azken emaitzari. Ez da ahaztu behar, gainera, kroketa batzuk esne osoarekin eginak daudela, adibidez Ameztoi etxekoak eta Eroski urdaiazpiko onduarekin eginak, eta gantz horrek ere zapore ona eta ukitu krematsua ematen du.

Marka batzuetan bakarrik ageri da olio kantitatea, zehazki La Cocinera Artisau Errezetetan eta Eroski bolutusdunetan; izan ere, ontzian nabarmentzen denean bakarrik da nahitaez adieraztekoa. Alderaketak egiten baditugu, ikusiko dugu %1,6-%2,5 artean dabiltzala, salbu eta Eroski boletusduna, zeinak gehiago baitu, zehazki %6 (ekilore olioa), eta horri esker testura krematsuagoa lortzen du.

Saihestu egin behar al dira jaki frijituak?

Normalean esaten da frijitukiak ez direla batere gomendagarriak, kalte egiten diotelako osasunari. Egia da etxeko sukaldeetan erabiltzen diren teknika guztien artean (labea, egosaldia, lurruna…) frijitzea ez dela besteak bezain gomendagarria. Izan ere, tenperatura handiak harrapatzen ditu (- ºC artean) eta horrek konposatu baztergarriak agerraraz ditzake, adibidez akroleina sor daiteke frijitzeko erabiltzen den olioan edo akrilamida beste zenbait elikagaitan, esaterako patatan edo kroketak estaltzen dituen ogian. Hori saihesteko, gomendioa da ez frijitzea luzaroan eta tenperatura handietan.

Elikagaia gorritzen den arte egin behar dugu, eta ez dugu utzi behar gehiegi txigortzen. Nolanahi ere, teknikaz harago, esku artean zer-nolako elikagaia dugun, horixe hartu behar dugu kontuan. Hobea da kuiatxo birrineztatua jatea, nahiz eta frijitua egon, eta ez pizza bat urdai eta gaztarekin, nahiz eta labean egina izan. Hori guztia kontuan hartuta, ezin esan kroketak osasungarriak direnik, guztiz bestela baizik, hein handian irin finduekin eginak daude eta. Hori kontuan izanda, kroketak ez dira maiz jan behar, zati handi bat irin finduekin egina izaten baitute.

Bexamela egiteko irina

Esan dugun bezala, gantz motaren bat eta irina modu uniformean nahasiz egiten da bexamela. Zerealen endospermotik lortzen da irina (hau da, alearen barneko aldetik), garia izaten da gehienean, eta bi konposatu izaten ditu nagusiki: almidoia (%70 inguru) eta glutena eratzen duten proteinak (%12 inguru). Kroketen kasuan, almidoia da gehien interesatzen den konposatua, bere funtzio teknologikoa dela medio: uretan berotzean harrotu egiten da, eta areagotu egiten zaio biskositatea, eta lagundu egiten du saltsak loditzen. Tenperatura igotzen denean, berregituratu egiten zaio egitura kimikoa, eta horrela sortzen da kroketen oreak izaten duen testura bereizgarri hori. Horregatik utzi behar da orea egonean berotu ondoren.

Kroketak egiteko garaian egiaz interesatzen dena almidoia denez, marka askok modu isolatuan erabiltzen dute irina erantsi beharrean. Hain zuzen, halaxe egiten dute aztertu ditugun marka gehienek, Eroski eta Ameztoi etxeek izan ezik. Era horretan, aurreztu egiten dituzte kostuak. Batzuetan bestelako almidoiak ere eransten dituzte (artoarena, adibidez) edo gelifikatzaileak, metilzelulosa esaterako, Ameztoi etxeko kroketetan adibidez.

Betegarria: zer-nolako zaporea aukeratu

Kroketen ezaugarri oinarrizkoak, adibidez ore krematsua eta kanpoaldearen puntu kurruskatsua, osagai nagusiek baldintzatzen dituzte (gantza, irina, esnea, ogi birrina) eta elaborazio moduak (eragiteak, denborak eta tenperaturak). Baina bada oso kontuan hartzeko beste alderdi bat ere, ñabardura garrantzitsuak ematen dituena. Osagai nobleez ari gara, oreak izaten dituen jaki zatiez alegia.

Era askotakoak daude, eta esan liteke kroketa bat dagoela pertsona bakoitzaren gustua asetzeko: aukera batzuk nahiko berriak dira, adibidez cabrales gazta edo espinakekin eginak, eta beste batzuk beti-betikoak, urdaiazpikodunak esaterako. Azken hori da, zalantzarik gabe, osagai izarra. Kroketa mota hori da ugariena supermerkatuetan, eta guk aztertu ditugunen artean ere mota horretakoak izan dira hamarretik lau (La Cocinera, La Cocinera Artisau Errezetak, Maheso eta Eroski). Erosketa egiteko garaian, dena den, begia zorroztu beharra dago, itxurak engainatu egin gaitzake eta, batez ere urdaiazpiko kantitateak eta motak; hau da, iberiarra den edo ez bereizteak (iberiar arrazako txerrietatik dator iberiar urdaiazpikoa).

Dena ez da urdaiazpiko… 

Ontziaren aurreko aldeari begiratzen badiogu, ikusiko dugu gehienek letra handietan ageri dutela “urdaiazpikoa” hitza, eta elikagai horren irudia eta kroketa zati bat erakusten dutela betegarria ikus dezagun. Zehazki La Cocinera Artisau Errezetak eta Maheso etxekoek “iberiar urdaiazpikoa” mezua ageri dute, baina osagaien zerrendari begiratuta, zerbait gehiago ere badutela ikusiko dugu. La Cocinera Artisau Errezetak txerri besoa darama (iberiarra eta konbentzionala nahasian), eta Mahesok urdaiazpiko ondua.

Ospe ona duten osagaiak, adibidez iberiar urdaiazpikoa, eta balio komertzial gutxiago duten beste batzuk nahasteko estrategia, adibidez besoa, engainagarria izan daiteke, zeren osagai zerrendan biak agertzen diren arren, ontziaren aurrealdean bakarra nabarmentzen baita. Gainera, biak ere oso antzekoak direnez, segur aski ohartu ere ez gara egingo jateko garaian, eta pentsatuko dugu zati guztiak osagai nabarmendu horrenak direla, eta ez maila komertzial apalagoko beste osagai batenak.

Beste kroketa mota batzuek ere badarabilte estrategia hori, adibidez La Cocinera urdaiazpiko ondua izenekoak, non beso ondua ere erabiltzen den, eta La Cocinera oilaskodunak, zeinak olio haragia ere badaukan oilaskoarenarekin batean. La Cocinera Artisau Errezeta boletusdunean antzeko zerbait gertatzen da; izan ere, perretxiko hori ez ezik, txanpiñoiak ere baditu, baina horretan argi eta garbi adierazten da ontziaren aurrealdean (“boletus eta txanpiñoiak”).

Hori bai, askoz gehiago nabarmentzen da lehenbiziko hitza, nahiz eta biak antzeko kopuruetan agertu: %8,5 eta %8 hurrenez hurren. Osagaiak ongi ikusteko moduan eskaintzen dituen marka bakarra, ontziaren aurrealdean, Eroski da: “Iberiar urdaiazpikoa eta besoa” jartzen du, eta zenbateko proportzioan duen ere esaten du (%11).

Kroketa perfektuaren bila

Kroketa batek kurruskatsua izan behar du kanpotik eta krematsua barnetik. Zer-nolako osagaiak erabiltzen diren eta bexamela egiteko eta ale bakoitza birrineztatzeko nola konbinatzen diren, horrek baldintzatuko du azken emaitza. Baina aurrez kozinatuta dauden kroketei buruz ari garela, hori ez dago gure esku. Guk kontrolatu dezakegun gauza bakarra kozinatzeko modua da, eta horrek ere baldintzatu egiten du azken emaitza. Ongi kozinatzeko, ontzian ageri diren jarraibideak hartu behar dira kontuan: olio dezente berotu zartagin edo frijigailu batean (- ºC iritsi arte) eta kroketa gutxi batzuk frijitzen jarri, aurrez desizoztu gabe. Garrantzitsuena da aldian ez jartzea ale asko, olioa ez dadin behar baino gehiago hoztu, askoz olio gehiago hartuko luketelako eta ez liratekeelako kurruskatsu geldituko. Aldiz, olioa beroegia egongo balitz, kroketak erre egingo lirateke kanpotik eta izoztuta geldituko lirateke barnetik.

Osagai nobleak

Osagai noble horiek zer-nolako kopuruetan ageri diren aztertzen badugu, ikusiko dugu alde handiak daudela marka batzuetatik besteetara. Horrela, batzuek kopuru aipagarrietan ematen dituzte, adibidez La Cocinera Artisau Errezeta espinaka eta emmental gaztadunak (%20,5), La Cocinera Artisau Errezeta boletus eta txanpiñoidunak (%16,5) eta La Cocinera oilaskodunak (%15,9). Baina beste askotan nahiko gutxi ageri dira, adibidez La Cocinera urdaiazpiko ondua (%7,6) eta Ameztoi Cabrales (%5) izenekoetan.

Desberdintasun horiek prezioari zor zaizkio gehienean, adibidez urdaiazpikoarekin gertatzen den bezala, non badiren %15 daukatenak, La Cocinera Artisau Errezetak delakoa esaterako, eta badiren %7,6 daukatenak (La Cocinera). Baina izan liteke beste arrazoi batzuengatik ere. Ameztoi Cabrales delakoan osagai hori hain kopuru txikian (%5) agertzeko arrazoia izan daiteke ez dela komeni zapore eta lurrin handiegia izaterik gazta horrena, oso sendoa baita.

Mantenugairik aipagarrienak

Elikagai batek nolako nutrizio ezaugarriak dituen jakin nahi dugunean, etiketan begiratzea izaten da lehen gauza eta nutrizio arloko informazioa irakurtzea, adibidez energiari, gantzari eta azukreari buruzkoa. Datu horiek baliagarriak dira, baina modu isolatuan ez dute askorik esaten. Adibidez, ez da gauza bera 100 kcal lortzea txokolatezko gaileta batzuk janda edo intxaur batzuk janda, azken horiek osasungarriak direlako eta lehenbizikoak ez. Horregatik, nutrizio arloko informazioa osatu egin behar izaten da osagaien zerrendarekin, non zehaztu egiten den zer-nolako osagaiak dituen produktuak, pisuaren arabera ordenatuta.

Era horretan, nutrizio arloko informazioan ikusiko dugu kroketek ugari izaten dituztela karbohidratoak (%26 inguru), batez ere almidoiek eta irin finduek ematen dituztenak. Hori horrela izanik, kroketak ez dira maiz jatekoak, handitu egin dezaketelako gizentasuna eta 2 motako diabetesa izateko arriskua. Marka batzuek, gainera, gantz asko daukate (%8-%13), zehazki Ameztoik, Mahesok eta Eroski urdaiazpikodunak, eta gantz horiek esneak emanak dira (Ameztoik eta Eroskik esne osoa daukate), materia gantzatsuak ere eransten die (Mahesok ekilore olio dezente dauka) eta osagai nobleak ere badu eragina (Ameztoi etxekoak cabrales gazta dauka, zeina oso gantzatsua den). Horrek, jakina, eragina du kalorietan, eta hain zuzen marka horiek ageri dituzte baliorik handienak atal horretan: 190 eta 210 kcal inguru 100 gramo bakoitzeko, eta kopuru hori bi arrautzako tortilla batek edo croissant batek ematen dutenaren parekoa da.

Gainerako markek gantz gutxixeago dute (%2-%6), eta kaloriak ere bai (120-150 kcal/100 g). Horrek eragina izan dezake dieta osoari eransten zaion kaloria kopuruan, baina ez du esan nahi azken horiek osasungarriagoak direnik. Ez dezagun ahaztu garrantzitsua dela osagaiei begiratzea. Adibidez, ekilore olioa baino hobea da oliba olioa.

Besterik pentsa baliteke ere, osagai nobleak eragin gutxiago du azken osaeran uste litekeena baino. Adibidez, La Cocinera Artisau Errezeta espinakadunak ia zuntzik gabeak dira (%0,8) eta La Cocinera Artisau Errezeta iberiar urdaiazpikodunak gatz gutxien dutenetakoak dira (%0,96).

Nutrizioaren ikuspegitik beti da hobea berdura bat hautatzea, adibidez espinaka eta ez urdaiazpikoa, baina ez dugu ahaztu behar ez garela ari espinaka edo urdaiazpiko plater bat jaten, kroketa batzuk baizik, eta aipatu ditugun osagai horiek ez direla produktu guztiaren %13 baino. Laburbilduz: nutrizioaren ikuspegitik ez dago desberdintasun handirik alderdi horretan, eta eragin handiago dute beste osagai batzuek, adibidez gantz kopuruak. Beti da hobea, dena den, berdurak eta arraina duten kroketak hautatzea urdaiazpikoa dutenak baino. Oroitu gaitezen, hala ere, kontua ez dela bakarrik zenbat mantenugai duten, jatorria ere oso aintzat hartzekoa da; adibidez, bakailaoa proteina iturri hobea da urdaiazpikoa baino.

Zenbat gastatzen du familia batek urtebetean
  • Eroski iberiar urdaiazpikoa: 106 €
  • Eroski boletus: 106 €
  • La Cocinera oilaskoa: 137 €
  • La Cocinera urdaiazpiko ondua: 144 €
  • Maheso iberiar urdaiazpikoa: 178 €
  • La Cocinera Artisauak bakailaoa: 199 €
  • La Cocinera Artisauak iberiar urdaiazpikoa: 249 €
  • La Cocinera Artisauak espinakak: 249 €
  • La Cocinera Artisauak boletus: 250 €
  • Ameztoi Cabrales: 260 €

Urteko osoko gastua, lau laguneko familia batean kide bakoitzak astean errazio bat hartuz gero. Errazio batek lau-sei kroketa ditu, neurriaren arabera.

Arreta berezia gatzari

Nutrizio arloko informazio taulan aztertu beharreko daturik garrantzitsuenetakoa gatzari buruzkoa da, eta kroketa hauetan kopuru aipagarriak ageri dira zenbaitetan: La Cocinera Artisau Errezeta boletusdunak (%1,2), La Cocinera oilaskodunak (%1,3) eta Eroski iberiar urdaiazpikodunak (%1,4). Elikagai batek gatz gehiegi duela esaten da %1,25 edo gehiago duenean. Ildo horretan, hobe da gatz gutxiago duten beste batzuk hautatzea, adibidez La Cocinera Artisau Errezeta iberiar urdaiazpikodunak edo bakailaodunak eta Ameztoi etxekoak, non %0,84 eta %0,99 artean dabilen gatza.

Nutri-Score sisteman nolako puntuazioa lortu duten begiratzen badugu, ikusiko dugu ia marka guztiak C mailan ageri direla, batez ere ugari ematen dituztelako gantzak, gatza eta energia, eta oso gutxi zuntza eta begetalak. Badira bi salbuespen: La Cocinera Artisau Errezeta bakailaoduna eta Eroski boletusduna, zeinak B puntuazioa lortu duten, gutxixeago dauzkatelako gatza, gantza eta kaloriak. Eroski etxekoak, gainera, zuntza ere dezente dauka, eta horrek mesede egiten dio.

Prezioan alde handiak

Desberdintasun handiak daude prezioan: Eroski etxeko kroketen errazio batek, adibidez, 0,51 € balio du, Ameztoi etxekoek 1,25 € eta La Cocinera Artisau Errezeta boletusdunak eta espinakadunak 1,20 €. Osagaien arteko desberdintasunak ez du azaltzen halako aldeak izatea. Adibidez, La Cocinera etxeko produktuetan, prezio horren arrazoiak izan litezke oliba olioa eta osagai nobleak, batez ere espinakaz egindakoetan, zeina %16,4ko proportzioan ageri baita, eta gainera Emmental gazta ere badute (%4,1). Baina horiek esne hauts gaingabetuz eginak daude, boletus kroketak bezala, non osagai hori %8,5eko proportzioan ageri den. Eroski etxeko boletus kroketek proportzio handiagoan daukate osagai hori (%13) eta ia erdia balio dute. Egia da ekilore olioz eginak daudela eta ez oliba olioz, baina ez dirudi aski arrazoi denik La Cocinera etxeko kroketek halako prezioa eduki dezaten.

Ameztoi etxekoak dira kroketarik garestienak. Egia da kalitatezko osagaiekin eginak daudela (esne osoa, gurina, oliba olioa, irina eta cabrales gazta, azken hori %5 baino ez), baina preziorik handiena ere horiek dute (1,25 € errazioak). Ia %60 garestiagoak dira Eroski iberiar urdaiazpikodunak baino, eta horiek ere kalitatezko osagaiekin eginak daude: esne oso pasteurizatua, iberiar urdaiazpikoa eta besoa kopuru aipagarrietan (%11) eta gari irina. Prezio handi hori ez daiteke izan, beraz, osagaien ondorioa bakarrik. Eroski iberiar urdaiazpikodunek kalitate-prezio onak dituzte, zalantzarik gabe urdaiazpikoz eginda dauden beste biek baino hobea, haiek garestiagoak direlako, nahiz eta batean urdaiazpikoa ez iberiarra izan (La Cocinera urdaiazpiko ondua) edo iberiarra denean ere kopuru txikiagoan ageri den (Maheso, La Cocinera Artisau Errezetak) eta erabiltzen den esnea hauts erakoa eta gaingabetua izan.

Ondoriak

Nutrizioaren ikuspegitik, La Cocinera Artisau Errezeta bakailaodunak eta Eroski boletusduna nabarmentzen dira, gatz, gantz eta kaloria gutxixeago ematen baitute besteek baino, eta horrexegatik lortu dute B mailako puntuazioa Nutri-Score eskalan; gainerakoek C mailakoa ageri dute.

Betegarriari begiratuta, Eroski iberiar urdaiazpikoduna eta Ameztoi Cabrales nabarmentzen dira, esne pasteurizatua dutelako; gainerakoak esne hauts gaingabetuarekin eginak daude. Eta osagai nobleari dagokionez, La Cocinera Artisau Errezeta espinakaduna nabarmentzen da gehien (%, ditu espinakak eta %, Emmental gazta). Urdaiazpikoen artean, Eroski iberiar urdaiazpikodunak dauzka kalitate oneneko osagaiak, non % diren iberiar urdaiazpikoa eta besoa; gainerakoek nahasi egiten dituzte iberiar urdaiazpikoa (% eta % artean) eta urdaiazpiko edo beso konbentzionala.

Aztertu ditugun marka guztiak kontuan hartuta, Ameztoi etxekoak ditu kalitate komertzial handieneko osagaiak (esne osoa, gurina, oliba olioa, irina eta cabrales gazta), baina garestiena ere horixe da, besteek baino dezente gehiago balio du eta (1,25 € errazioak). Kalitate-prezioak kontuan hartzen baditugu, honako kroketa hauek dira gomendagarrienak: Eroski iberiar urdaiazpikoduna, zeina esne osoz eta iberiar urdaiazpiko eta besoz egina dagoen (azken hori %), eta Eroski boletusduna, zeinak % dituen perretxiko horiek; bi horietan 0,51 € balio du errazioak.

Recomendaciones de compra
  1. La leche. Hay que fijarse en la lista de ingredientes para conocer con qué tipo de leche se elaboran. Es mejor elegir las que llevan leche entera pasteurizada que las de leche en polvo desnatada. Las de peor calidad son las que llevan suero de leche en polvo.
  2. El relleno. No solo es importante saber qué ingredientes lleva en el interior (si son de verduras o pescado, mejor), sino también su cantidad. Elige las que tengan mayor proporción.
  3. El tipo de grasa. Las más valoradas son las que llevan aceite de oliva o mantequilla.
  4. Cantidad de sal. Más de 1,25% se considera una cantidad excesiva.

Osagaietan dago kalitatea: betegarria, esnea, gantza eta irina