50 anos ao servizo do consumidor

Este mes estamos de celebración: celebramos 50 anos contigo. Poucas relacións son tan duradeiras como a nosa, a existente entre EROSKI CONSUMER e as súas lectoras e lectores. Hoxe podemos dicir ben forte que dende 1974 defendemos e informamos as persoas consumidoras. Que non é pouco.
1 Xuño de 2024

50 anos ao servizo do consumidor

Facer unha revista é un soño, editar o primeiro número é un imposible, pero chegar ao 50 aniversario é algo para felicitar. E máis aínda, se cabe, é seguir facéndoo en papel en plena era dixital. Sempre é un bo momento para botar a vista atrás e facer balance de todo o vivido e aprendido. Pero nunha cifra como a que nos ocupa, 50a anos de vida, a reflexión é obrigada.

Todo comezou nos anos setenta. Mentres o mundo contemplaba a dimisión de Nixon polo escándalo Watergate, en Elorrio, un pequeno pobo de Biscaia, sede da cooperativa de consumo EROSKI, forxábase o nacemento da revista que hoxe tedes nas vosas mans. «Aqueles eran anos de ilusións e todo o mundo precisaba dicir o que sentía a través dunha revista; era o boom. EROSKI (así se denominou durante moitos anos o que hoxe é CONSUMER), como o resto de revistas da época, coñeceu a lexislación franquista, a censura previa e a limitación dos seus contidos», lembraba Luis Mari Mendizabal, primeiro director da publicación.

Pero probablemente, de todo o que houbo que construír, o máis relevante e que segue transcendendo hoxe, é a defensa das persoas consumidoras e o recoñecemento dos seus dereitos. «Cando naceu, o consumidor estaba absolutamente desorganizado, non había medios de comunicación e os xeneralistas non se facían eco dos problemas cotiáns que lle afectaban», escribía Antonio Cancelo, un dos fundadores de EROSKI.

Aínda que 50 anos poidan parecer pouco, un mero instante de tempo cósmico, para CONSUMER supuxeron moito. Deu tempo a todo, ou case todo: a diversas transformacións de estilo e temática, ao desembarco deste proxecto informativo no mundo dixital e, máis recentemente, á conquista das redes sociais. Non cabe dúbida de que nestas cinco décadas o propio xornalismo experimentou unha evolución imparable. Quen nos ía dicir que un robot chamado Chat GPT sería capaz de escribir unha crónica con só facer clic nun botón? Non é o caso de CONSUMER: o noso prestixio e reputación constrúense exclusivamente con capital humano.

Esperemos que dentro de 50 anos algunha das persoas que fan posible esta publicación volvan asistir ao aniversario da revista. «Somos o que lembramos», escribía Manuel Rivas, xornalista e escritor. O que segue é unha breve antoloxía de pequenos logros gardados na memoria de CONSUMER.

Pasen e lean! Felices lembranzas!

A nosa historia

  • 1974. Nace a revista Eroski. 18 páxinas, sen periodicidade fixa. Vocación consumerista, popular e democrática. Presentación moi modesta, en dúas cores.
  • 1977. Nacen as análises comparativas. Un instrumento de orientación para as decisións de consumo non exentas de polémica e fortemente cuestionadas nos seus inicios polos axentes implicados.
  • 1978. Análise da auga e area nas praias. A máis contaminada, Ereaga, en Getxo, e a que menos, a de Lekeitio.
  • 1980. Denuncia do ácido bórico. A revista EROSKI detecta e denuncia a presenza deste aditivo perigoso para a saúde: atopouse nas gambas, tanto frescas como conxeladas.
  • 1981. Primeira monografía. Publícase a defensa do consumidor no País Vasco.
    O conto da lixivia. Na década de 1980 morrían cada ano no noso país 1.500 nenos e nenas, a maioría deles por accidentes domésticos. Decidiuse entón editar este conto que se entregaba coa revista para previr e concienciar sobre os accidentes na infancia.
  • 1982. A primeira gran crise sanitaria en España. A intoxicación masiva de miles de persoas provocada polo consumo de aceite de colza adulterado por parte de varias empresas aceiteiras. Dende a tribuna de opinión «Consumerismo», o daquela presidente de EROSKI, Antonio Cancelo, xa reclamaba a elaboración dunha lei de protección do consumidor, como xa estaba a suceder noutros países europeos.
  • 1985. Comparación de prezos entre Francia e España, que ese ano ingresa na CE.
  • 1988. Acceso á xustiza. Esta monografía conclúe que hai que eliminar trámites burocráticos e conseguir sentenzas rápidas e baratas.
    Tabaco. Recóllese a opinión de máis de 2.200 lectores. Case o 60 % non fuma e o 15 % fuma máis de 10 cigarros ao día. Este traballo foi premiado polo Ministerio de Sanidade e Consumo, polo valor educativo da investigación estatística.
  • 1990. Publicouse Usuario e banca. A cultura bancaria é moi deficiente e hai unha excesiva fidelidade ás entidades financeiras.
  • 1991. Papel máis sostible. O papel no que se imprime pasa a ser reciclado. E en outubro de 1991 deixa de recorrer para a súa limpeza a branqueantes derivados da lixivia
    Lectores. Unhas 200.000 persoas, o 11 % da poboación vasca adulta, son lectoras da revista EROSKI. O 54 % dos vascos e navarros coñece a súa existencia e, deles, un de cada catro son lectores habituais. Dos que a coñecen, o 78 % considéraa boa ou moi boa.
  • 1994. Primeira enquisa sobre medio ambiente. 1.697 consumidores vascos e navarros dan a súa opinión sobre a súa relación co medio. Esta enquisa inédita proporciona datos como que a maioría dos consumidores consideran que os produtos ecolóxicos son eficaces como un medio para reducir a deterioración ambiental.
  • 1995. A revista Eroski organiza en Bilbao a Conferencia Internacional sobre Información ao Consumidor.
    Número 200. Marca un fito importante na historia das revistas especializadas na información ao consumidor, xa que non é habitual que estes produtos acaden unha vida tan lonxeva. 325.000 persoas lena regularmente.
    Como somos, a onde imos. A revista realiza un estudo estatístico no que participan 1.595 lectores, o primeiro sobre «os estilos sociais da sociedade vasca e navarra».
  • 1997. Evolucionamos: de EROSKI pasamos a chamarnos CONSUMER. Unha nova revista cun concepto moi ben coñecido. Seguimos coa tarefa que durante máis de 20 anos veu realizando a revista EROSKI. En pouco tempo convértese na revista de consumo de maior tirada.
  • 1998. Nace a web. O 15 de marzo, Día Internacional dos Dereitos da Persoa Consumidora, ponse en marcha consumer.es e convértese na primeira revista de consumo cunha edición dixital en castelán e éuscaro.
  • 1999. Máis usuarios. Nun ano, triplícase o número de internautas que visitan a revista CONSUMER na súa versión dixital.
  • 2000. Guías Prácticas CONSUMER. Por primeira vez, póñense á venda na rede de tendas EROSKI e con notable éxito. Véndense 2.000 exemplares da Guía de Alimentación Saudable.
  • 2001. 340.000 exemplares. A revista impresa acada esta notable cifra de circulación.
  • 2002. O portal de consumo máis importante. O que en marzo de 1998 comezou como unha mera transferencia dos contidos da revista a Internet, converteuse no portal de consumo máis importante do país. Cun enorme fluxo informativo, con máis de 30.000 páxinas de contidos que se renovan diariamente, é un instrumento útil e atractivo para profesionais e usuarios.
  • 2003. Terceiro barómetro de consumo da Fundación EROSKI. Trátase dunha macroenquisa que mostra a evolución das actitudes e comportamentos dos consumidores. A edición de 2003 demostrou no seu momento que a confianza espertada na calidade e seguridade dun produto tan tradicional como é o peixe non se viu en absoluto afectada pola vertedura das miles de toneladas de petróleo que levaba no seu interior o sinistrado Prestige.
  • 2004. A revista nos medios. O eco social de CONSUMER ponse de manifesto no interese que a súa información esperta entre os medios de comunicación. Durante o exercicio 2004, a presenza das análises da revista nas noticias foi: 332 entrevistas de radio; 650 impactos nos xornais; 30 aparicións en televisión.
  • 2005. Envíase a primeira newsletter. Por primeira vez, créase un boletín electrónico da revista impresa con 300.000 subscritores.
  • 2006. A nova revista CONSUMER EROSKI ve a luz. Pasa de 48 a 68 páxinas, máis entretida e cunha maior diversidade temática e atractivo visual. Para celebrar o seu nacemento organizouse o curso de verán da Universidade do País Vasco Retos que o século XXI trae para a información sobre o consumo e a vida cotiá.
  • 2007. Premio da Society for News Design (SND). A calidade do deseño e presentación da súa información foi recoñecida pola entidade de deseño en medios de comunicación máis importante do mundo. CONSUMER foi, xunto ao Washington Post, o medio máis premiado do mundo polas súas infografías, e o único español en recibir algún premio.
  • 2008. Primeiro número en éuscaro. O de xuño de 2008 é o primeiro número da revista en papel que se edita en éuscaro. Supuxo un verdadeiro fito, un paso máis na normalización lingüística do éuscaro. A súa tirada inicial foi de 15.000 exemplares.
  • 2009. Premio NAOS. A Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN) outorga a Eroski este galardón en recoñecemento ao seu labor a favor dos hábitos de vida saudables, tarefa fundamental na que CONSUMER contribúe.
  • 2010. A primeira app. A Guía do Camiño de Santiago (só para móbiles iPhone) foi a guía en liña máis visitada do mundo na súa temática, con case un millón e medio de usuarios. Desde o seu lanzamento a mediados de 2010, foron 13.000 as persoas que a descargaron.
  • 2011. A crise do cogombro. A alerta sanitaria decretada a finais de maio polo goberno alemán puxo en corentena os cogombros españois por considerar que portaban E. coli. CONSUMER lanzaba unha das súas monografías en liña na que se despexaron todas as dúbidas (os cogombros eran inocentes).
  • 2012. Premios de Internet 2012. CONSUMER é finalista como mellor páxina web.
    App de receitas saudables. CONSUMER lanza unha aplicación para móbiles e tabletas con máis de 3.500 receitas, ademais de vídeos, fotos e a busca de receitas por enfermidades. Top ten das aplicacións de alimentos con máis de medio millón de descargas durante meses.
  • 2013. Superamos a barreira dos 4 millóns e medio de visitas mensuais. Os datos da OJD correspondentes ao mes de abril confirman a tendencia de crecemento sostido que mantén CONSUMER nos últimos anos. Esta cifra supón un fito na historia do portal.
  • 2014. 40 aniversario. A revista adquire unha maior dimensión na súa parte en liña, pero mantén unha importante tirada de 190.000 exemplares ao mes. A súa páxina web consolídase como un dos medios de comunicación españois auditados con maior repercusión en Internet: supera os 6 millóns de visitas mensuais.
  • 2015. Redes sociais. Desde o seu lanzamento a finais da década de 2000, os nosos seguidores non deixaron de crecer: 31.000 en YouTube, máis de 34.000 en Twitter e case 41.000 en Facebook.
  • 2018. Outra nova era. A revista impresa renóvase. Convértese nun elemento de fidelización para os socios do EROSKI Club e introduce innovación gráfica e deseño, pero sen renunciar ás súas características: rigor e imparcialidade en contidos útiles e prácticos.
  • 2019. Nace unha nova sección: Con lupa. A súa misión é analizar en detalle a etiquetaxe e a información nutricional na procura de enganos, medias verdades e outros trucos aos que recorre ás veces a industria alimentaria.
  • 2020. Máis información durante a pandemia. A web decide triplicar o seu fluxo de información durante as semanas de maior incerteza: a portada renóvase tres veces ao día cunha información moi práctica para satisfacer as inquedanzas que o virus da covid-19 xeraba nos nosos lectores.
  • 2021. Especial Obesidade Infantil. Realizamos unha investigación documental sobre 20 indicadores para comprender a realidade da obesidade infantil. O especial contou coa colaboración de numerosas entidades e personalidades, como o ministro de Consumo (2020-2023), Alberto Garzón.
  • 2022. Premio de Consumo de Euskadi 2022. O proxecto de información ao consumidor CONSUMER foi premiado polo seu traballo a prol do consumo responsable e da defensa dos dereitos das persoas consumidoras no País Vasco.
    Adaptado ao móbil. Lanzamos un formato 100 % dixital. A revista é agora máis dixital, xa que substitúe na web o seu formato páxina por páxina por un deseño que incorpora as últimas tendencias en lectura dixital para ofrecer unha navegación máis intuitiva, interactiva e atractiva.
  • 2023. Chegamos a Instagram. As Redes Sociais son xa hoxe a principal canle de noticias e CONSUMER adáptase a iso. Nese momento, a canle goza de boa saúde con máis de 6.000 seguidores e máis de 9 millóns de impresións.