Víctor Viñuales, sociólogo especializado en ecoloxía e director da Fundación de Ecoloxía e Desenvolvemento

"Reducir o consumo de enerxía e frear as emisións de gases contaminantes é imperativo"

O debate sobre as súas bondades ou maldades rexorde cada vez que hai que atrasar ou adiantar o reloxo. Os seus defensores apóianse na rebaixa do consumo de enerxía; os seus detractores esgrimen que é máis simbólico que eficaz. Agora, a Comisión Europea propón suprimirla definitivamente.
1 octubre de 2018
Img entrevista listado 1273

Por que se cambia o reloxo en España dúas veces ao ano?

Os cambios de hora son unha medida para aforrar enerxía. Conseguen que se aproveite mellor a luz do sol, o que logra que consumamos menos electricidade.

Que se consegue, en realidade, levando a cabo este xesto?

Se hai sol, xa non se necesita iluminación artificial nin nas fábricas nin nos fogares. Aforran os empresarios, os habitantes nas súas vivendas, redúcese a emisión de gases ao planeta, o que é bo para frear o cambio climático, e afórrase na factura da luz, xa que a maior parte da enerxía que consumimos importámola.

Que consecuencias ten para as cidades?

Por exemplo, gastan menos en iluminación urbana. O motivo do aforro enerxético segue o mesmo principio: se os concellos acenden a iluminación unha hora máis tarde, o consumo eléctrico redúcese.

En que modo este cambio lles axuda ás empresas e industrias a gastar menos enerxía?

O aforro é máis evidente nas compañías ou negocios que teñen horarios de traballo máis prolongados e que se estenden durante as horas sen iluminación natural. Xa que logo, a redución da factura da luz nótana máis aquelas empresas que empezan antes ou acaban despois a súa actividade laboral.

Cales serían os efectos beneficiosos que manipular o reloxo dúas veces ao ano tería para o consumo e o lecer?

Máis horas de luz natural polas tardes implica máis horas de consumo no comercio e na restauración, tanto dos turistas como da poboación local.

Desde o Instituto para a Diversificación e Aforro de Enerxía (IDAE) indícase que cada familia española reduce seis euros a súa factura da luz co cambio de hora. Non parece unha cantidade significativa…

IDAE leva a cabo os seus cálculos coa estimación de que o cambio horario permite aforrar un 5 % da electricidade que se consome en iluminación. Para cada familia resulta pouco, pero a suma total que implica para case 47 millóns de persoas que viven en España xa supón un aforro significativo, tanto en euros como en redución de emisións contaminantes.

Outro dos argumentos a favor de manter esta práctica é que xoga un papel de concienciación social sobre o aforro enerxético. Cre que esta medida axuda neste aspecto?

Ese argumento non o vexo tan claro. Segundo a miña impresión, o cambio de hora realízase dun xeito moi burocrático e falta pedagoxía social a respecto diso. O desafío da eficiencia enerxética é moito máis amplo que o cambio de hora, xa que interpela ao conxunto da sociedade, ás empresas, ás institucións e ás persoas.

Que outras medidas propoñería para aforrar en iluminación, ademais do cambio de hora?

Existen moitos xeitos. As máis importantes teñen que ver con que o deseño dos edificios maximice o aproveitamento da luz solar. O sol é un bo amigo que traballa de forma voluntaria para nós, e iso hai que aproveitalo. Ademais, hai outras medidas relacionadas co uso de tecnoloxía eficiente, como a substitución das vellas bombillas por luces LED, que gastan menos enerxía e tamén son máis duradeiras.

Outra das razóns que se esgrimen para xustificar o adianto e atraso da hora é que harmoniza o horario de España co resto de países de Europa.

O horario resulta importante para aforrar enerxía, pero tamén para lograr a felicidade. A xornada laboral en España xera moito malestar: céase tarde, algo que é malo para a dixestión, e trabállase ata altas horas da tarde, o que ten un impacto enorme na atención dos nenos e no coidado das persoas máis fráxiles. Os poderes públicos deberían cambiar os horarios en busca dun maior benestar. O obxectivo último da política pública e da vida é ser feliz.

Que consecuencias ten cambiar a hora para o planeta?

Todas as medidas encamiñadas a reducir o consumo de enerxía implican unha redución das emisións contaminantes á atmosfera asociadas ao cambio climático. E frear as emisións é un imperativo xeral.

Hai quen di que o cambio de hora ten beneficios para a saúde e a felicidade, que opina?

Máis horas de luz poden axudar a aumentar a interacción entre veciños nas rúas, o que quizais contribuiría a frear os prexuízos iniciais ante o cambio de hora. En calquera caso, na valoración da bondade do cambio de hora hai que facer unha abordaxe multidimensional, contemplando as distintas variables que entran en xogo. E unha moi importante é a saúde, por suposto.