"A universidade está adaptada ao mercado laboral, pero queda moito camiño por percorrer"

Está adaptada e fai un esforzo cada vez máis grande por adaptarse, pero queda moito camiño por percorrer. Non obstante, a universidade non pode responder só ás esixencias do momento porque estas son cambiantes.

A grande vantaxe do Proceso de Bolonia é que nos fixo dar prioridade ao obxectivo da empregabilidade nun futuro a medio ou longo prazo. Persegue que os estudantes atopen un traballo acorde coa formación recibida, aínda que non se pode pensar que todos o conseguirán. Por iso a formación ha de ser moi xeral, útil a curto, medio e longo prazo.

Tivemos tendencia a que cada universidade acumule todos os graos posibles, pero non ten sentido que repitamos a oferta. Temos que discernir onde somos bos ou onde o podemos facer mellor e, en momentos de escaseza de recursos, concentralos aí para sobresaír e impartir unha formación excelente.

ANECA é unha ferramenta da nosa ordenación universitaria, como consecuencia de que somos partícipes do Proceso de Bolonia. Este parte de tres eixes nos que cumprimos un papel importante. Somos garantes da calidade na universidade; a grandes trazos, avaliamos as ensinanzas, títulos de grao, máster e doutorado en función de parámetros europeos e da lexislación española; e, algo especial de ANECA, é que temos encomendada a avaliación dos profesores que se queren presentar a unha oposición, a un posto estable etc.

Demos un salto cualitativo en investigación nos últimos vinte anos. Agora investígase moitísimo máis. Pero aínda nos falta ir cara a publicacións cun peso importante e un compoñente de investigación que dea valor engadido.

O punto débil son aínda os idiomas. Non obstante, os estudantes saen da universidade moi ben formados e, en caso de ir traballar ao estranxeiro , teñen moi boas oportunidades. Quen dá o paso e se arrisca ten poucas dificultades para atopar un traballo, sempre que sexa capaz de solucionar a barreira do idioma.

En España, os doutores teñen unha dificultade adicional para atopar traballo fóra da universidade ou do ámbito da investigación, xa que as empresas non ven a necesidade de contratalos, algo que non acontece noutros países. Ademais, o sector da industria baséase na peme e a contratación de doutores non está normalizada. Por outro lado, boa parte dos doutores só queren traballar no ámbito da investigación e este non pode absorberlos a todos.

O cambio de orientación das universidades apostou polas prácticas en empresas. Algunhas comunidades obrigaron a implantalas en todos os graos, algo fundamental porque o estudante coñece o mundo exterior e a universidade retroaliméntase. Pero algúns graos converteron as prácticas en optativas porque non atopan empresas abondas. Por iso, fai falta máis colaboración, que as universidades insistan nese tipo de contactos e se fomente a cultura emprendedora.

Encadrar nun ranking o bo ou o malo non é conveniente. Ligar a definición dun plan de estudos ás demandas do mercado laboral nun momento determinado é un erro porque é posible que, ao licenciarse, o mercado laboral pida outras cousas. Ao definir un plan de estudos non hai que perder a perspectiva do emprego, pero o estudante debe recibir unha formación que lle dea ferramentas para adaptarse ao futuro, que ninguén sabe que pode ser. Se se guía polos rankings, o estudante pode elixir unha carreira que non lle motive e, ou ben non a remate, ou dedique a súa vida profesional a unha actividade que mesmo lle desgusta.

Todas. Debería ser obrigatorio estudar un ano fóra de España. O Programa Erasmus foi un éxito do que nin sequera os que o crearon eran conscientes. Non lle atopo ningunha pega e, se tivese que dicir unha, é que non estea xeneralizado.