Espainiako herritarren %41 ez daude pozik lana eta familia bateratzeko moduekin, halaxe dio Edenred Ipsos barometroak. Lana eta familia bateratzea are zailagoa al da udan?
Zalantzarik gabe. Lanean ari garen gurasoek hilabeteko oporraldia izaten dugu, gehienez ere. Askok abuztua gordetzen dugu gure seme-alabekin egoteko. Arazoa da haurrek hiru hilabeteko oporraldia dutela. Tarte horretan aitona-amonengana jo behar izaten da, udalekuetara eta hizkuntzak ikasteko bidaietara ere bai.
Baina gaur egungo egoera ekonomikoarekin, guraso askok ez dezake ordaindu jarduera horien prezioa; horietako asko garestiak dira, eta astebete ere ez dute irauten. Zer egin daiteke uda iristen denean eta haurrek hainbeste denbora izaten dutenean libre?
Lana eta familia bateratzeko aukera emango duten azpiegiturak behar ditu Espainiak. Horregatik eskatzen dugu administrazioek bermatu egin behar lituzketela zerbitzu horiek udan. Ikastetxeek zeregin didaktikoa betetzen dute ikasturtean, baina diru publikoarekin ordaindutako eraikinak ere badira, eta udan ez zaie probetxurik ateratzen. Administrazio guztien laguntzarekin, lana eta familia bateratzeko erraztasuna emango duten eremuak izan behar dute ikastetxeek.
Zure ustez, orduan, ikastetxe publikoek udan ere irekita egon behar lukete haur guztientzat?
Bai. Udalek aurrekontuak eduki behar lituzkete eta eskola jantoki ireki arazoak dituzten haurrentzat, oso garrantzitsua da hori. Baina ez hori bakarrik: ikastetxeak irekita egon behar du neska-mutiko guztientzat. Ikastetxe publikoak dira udan haurrentzako jarduera dibertigarriak antolatzeko lekuak, bizikidetza indartzeko balioko duten jarduerak; kulturako eta aisialdiko proposamenekin, begiraleek eta jende profesionalak gidatuta.
Haurrei estresa sortzeko modukoa izan al daiteke uda jardueraz betetzea? Haurrei udan eskaintzen zaizkien proposamenak izaten dira eskolako lanak egiteko laguntza, kirol eta hizkuntza udalekuak, sukaldean ikasteko ikastaroak ere badira…
Oreka da kontua. Ez da komeni udan haurrak estresatzea, lehendik ere nahiko estres izaten dute ikasturtean. Haurrek jolastu egin behar dute, aspertu, aisialdiarekin gozatu eta besteekin bizitzen ikasi, etorkizunean herritar onak izan daitezen. Baina ez daitezke uda osoan etxean sartuta egon.
Haurrek eskolatik bidalitako lanak egin behar al dituzte udan?
Ez. Haurrek ez dituzte etxeko lanak egin behar, ez udan eta ez neguan ere. Eskolako jarduera guztiak ikastetxearen ordutegi barrenean sartu behar lirateke. Klaseen ordutegia eta egitura egokitu egin behar lirateke hori egin ahal izateko. Etxeko lanak bidaltzea familia bizitzan sartzea da.
Ekainaren 26an hauteskunde orokorrak egingo dira berriz ere, eta alderdi nagusiek lana eta familia bateratzeari buruzko proposamenak egin dituzte beren programetan. Eskolako egutegia luzatzea, adibidez, edo 0-3 urte bitarteko haur eskolak unibertsalizatzea; neurri horiek lagungarriak izango al lirateke lana eta familia bateratzeko?
Hauteskunde kanpainak hauteskunde kanpainak dira. Ohituta gaude botoa eman ondoren desagertzen diren promesekin. Duela gutxi Diputatuen Kongresuan izan gara Hezkuntza Legea aztertzeko, eta 22 elkartek bi urtez landu dugun proposamen bat eraman dugu. Lana eta familia bateratzeko aukera emango duen hezkuntza sistema baten beharra azpimarratu nuen, elkarrizketa eta enpatia sustatuko dituena, bestearen lekuan jartzeko.
Espainiako haurren oporraldiaren gaia ere behin eta berriz ateratzen da. Luzeegia al da?
Udako oporrak luzeegiak dira haurrek etxean egon behar badute eta zer eginik ez badute. Baina kontuz: irtenbidea ez da eskolako orduak ugaritzea, baizik eta lortzea eskolak izan daitezela udan aisialdi eta bizikidetza jarduerak egiteko lekuak.
Lana eta familia bateratzea funtsezko eskubidea da, halaxe aitortu du Giza Eskubideen Europako Auzitegiak. Zein da osagai nagusia udan lana eta familia bateratuko dituen errezeta on bat lortzeko?
Administrazioek jarri behar dituzten baliabideak. Lana eta familia bateratzeak apustu sozial publikoa izan behar luke. Familiei ezin zaie eskatu ahalegin gehiago egin dezatela, ez dugulako bitartekorik eta, sarri askotan, denborarik ere ez.
Orduan, udan lana eta familia bateratzea zer da, aukera bat edo ezinezko kontua?
Aukera bat eta beharrizan bat da. Lortu egin behar dugu. Haurrek behar dute. Gurasoek behar dute. Aitona-amonek behar dute. Gizarte osoak behar du.