Reloxos con GPS e menores, un bo binomio?
Facer a vida máis fácil ou segura a través da tecnoloxía é un dos seus principais atractivos, máis se se trata dos nosos fillos ou fillas. Dun tempo a esta parte estase a aproveitar algo que nun principio se destinaba ao deporte e aos adestramentos, como son os reloxos intelixentes, para aumentar a tranquilidade de pais e nais sobre a localización dos menores ou a posibilidade de contactar con eles en caso de urxencia sen recorrer a un móbil.
En esencia, un reloxo con GPS destinado a que o leven posto os máis pequenos da casa dista pouco do que pode levar no pulso un adulto. Agora ben, son produtos que se especializaron no público infantil e as súas funcións esenciais céntranse en localizar o seu portador, comunicarse con el e si, tamén dar a hora. A maioría non permite a instalación doutras aplicacións, contas ou servizos e o seu deseño adáptase ao gusto infantil tanto en estética como en resistencia para que aguante o desgaste.
Son o mesmo que as pulseiras?
Do mesmo xeito que no mercado para persoas adulas, para o público infantil podemos atopar reloxos e pulseiras con GPS. Con todo, só os primeiros veñen preparados coas funcións extra para a localización e seguridade dos menores. Practicamente, todas as pulseiras anunciadas como “infantís” o único que fan é contar cun deseño máis ou menos atractivo para os pequenos, pero sen os servizos que buscan os pais. Adoitan carecer de GPS e necesitan conectarse a un móbil por bluetooth para recibir os datos, polo que non son autónomas.
O que fai especiais aos reloxos infantís con GPS son algunhas funcións que case todos, ou polo menos os mellores, comparten. En primeiro lugar, o geofencing ou zonas de seguridade. Todos estes produtos levan unha aplicación asociada desde a que pais e nais poden delimitar zonas polas que o portador do reloxo pode moverse libremente, recibindo unha alerta se se sae desa área. Os máis sofisticados ata incorporan sistemas para detectar que o dispositivo non se move dentro da zona ou permanece moito tempo estático, o que pode indicar que o menor o quitou.
Cando son útiles e cando hai que evitalos.
Os reloxos con GPS para nenos poden fomentar a autonomía e responsabilidade dos máis pequenos se se utilizan en situacións concretas. Por exemplo, se xa van sos ao colexio ou ás actividades extraescolares, nas súas saídas cos amigos ou en grandes espazos e con afluencia de moito público. Con todo, se se abusa do control, tamén poden contaxiar medos aos menores. Para Josevi Baeza, psicólogo e consultor educativo e familiar, estes dispositivos poden “alimentar o medo dos nenos, que poden crer que o mundo é terrible e que non están preparados para sobrevivir”.
“O feito de dispoñer de ferramentas que nos descarguen da tarefa de protección e acompañamento educativo, pode facer que baixemos a garda nos grandes temas. Deberiamos estar preocupados en ofrecer retos asumibles que desenvolvan as súas potencialidades nunha contorna segura pero desafiante”, conclúe o psicólogo.
Móbiles no pulso
Estes produtos teñen todo o necesario para realizar chamadas e videochamadas, exactamente igual que un móbil. Para controlar quen se pon en contacto co menor, a maioría dos modelos incorpora unha axenda de contactos seguros. A través da aplicación instalada no móbil dos proxenitores, estes poden limitar unha serie de contactos que poden chamar ao reloxo do menor e cos que este pode contactar.
Para facer as videochamadas, estes dispositivos inclúen un micrófono, un altofalante e unha cámara capaz de tomar fotos e vídeos. Entre as funcións de control parental, moitos modelos ofrecen a posibilidade de ver e escoitar o que hai ao redor do menor portador do reloxo. Xa entra na responsabilidade de cada pai, nai ou titor o usar esta función para unha supervisión ou extralimitarse no seu celo protector.
O máis común é que a cámara estea colocada na propia esfera do reloxo, o que facilita a videochamada desde o propio pulso. Pero hai algúns modelos que as levan na correa ou nun lateral da carcasa, que fan que as video-chamadas sexan máis complicadas pola dificultade de enfocar o rostro do neno ou a nena. Se o dispositivo incorpora un temporizador ou programador de uso, pódense limitar as horas nas que o neno pode acceder ás funcións extra como a cámara.
Necesitan unha tarxeta sim
Aínda que hai reloxos intelixentes que unicamente contan con conexión bluetooth, neste tipo de produtos é imprescindible que poidan estar permanentemente conectados internet. Isto significa que tamén haberá que pagar por unha tarifa de datos e, quizais, polo servizo de xeolocalización. Para esta conexión, estes dispositivos teñen que incorporar ou unha tarxeta microSIM ou eSIM. A diferenza entre unha e outra é simple: os dispositivos que son compatibles con microSIM necesitan que se introduza unha tarxeta física no seu porto correspondente, mentres que os que teñen eSIM, os máis modernos, levan xa un chip integrado no seu hardware que realiza estas funcións e que só hai que configuralo coa operadora correspondente.
Algúns dispositivos contan con acceso aberto a internet, mensaxería ou redes sociais. Pero, para aumentar a protección do menor, hai que elixir aqueles dispositivos que non poden conectarse por ningunha aplicación a outros servizos ou páxinas web.
Tanto a compra como o uso destes dispositivos é absolutamente legal. Proba diso é que ata as operadoras os ofrecen dentro do seu catálogo. Entra dentro da decisión dos pais, nais e titores o uso responsable destes cos menores que teñen na casa.
Non existe unha idade recomendada máis aló da propia á que se dirixen o deseño dos propios dispositivos para facelos atractivos. A maioría dos produtos están enfocados a uns usuarios de entre 4 e 10 anos, algo que fai que as funcións “extra” adoiten estar relacionadas con personaxes de debuxos animados ou xogos. Pero xa hai fabricantes como a española SaveFamily co seu modelo SLIM, moito máis sobrio e con aspecto de “reloxo de maiores ”, que apunta a un público preadolescente.
Agora ben, en termos estritamente legais hai bastantes zonas grises con estes dispositivos, e que é algo que se estende ás aplicacións de localización e control remoto dos móbiles dos menores –non confundir cos modos de control parental dos diferentes dispositivos que é algo moito menos intrusivo e destinado a limitar o uso. A norma á que debemos aternos é o artigo 154 do Código Civil, no que se presupón que, se se utiliza o rastrexo para salvagardar a integridade física do menor ou para previr unha desaparición ou rapto, estaría permitido. Agora ben, isto choca, sobre todo falando de adolescentes, co dereito constitucional ao honor, á intimidade persoal e familiar e á propia imaxe. O consenso entre os xuristas é que se pode controlar, pero “non espiar” a súa intimidade sen causa xustificada. Pero, de todos os xeitos e en caso de conflito, a última palabra sempre a terá un xuíz.
Son seguros?
Cando hai menores implicados con calquera servizo ou tecnoloxía, é quizais a pregunta máis importante. Alguén pode acceder a un dato tan delicado como onde está un menor ou os seus movementos habituais? Co boom destes dispositivos en 2019, cando se converteron nun dos agasallos máis buscados do Nadal, moitos expertos indicaron que non hai que fiarse das marcas máis económicas e que están presentes en plataformas de comercio electrónico de importación. O máis recomendable é coñecer os puntos débiles de cada produto e, se estamos pensando en adquirilo, fixarse nos detalles para ver se o fabricante fixo os deberes:
• Conexións non cifradas. Un mal cifrado das comunicacións permite ataques Man in the middle (MITM), nos que un pirata informático pode interceptar as comunicacións entre o reloxo e o servidor dado que os datos non van cifrados. Isto fai que o hacker poida acceder á información e ás zonas seguras establecidas, ler as mensaxes e ata oír e ver o que está a pasar ao redor do menor se o reloxo conta con micrófono e cámara. Oun exemplo disto é o modelo T8 Mini de Shenzhen i365, que utiliza contrasinais predeterminadas moi débiles (123456) e sen cifrar, que son vulnerables a estes ataques se non se cambian.
• Manipulación do hardware. A maioría dos reloxos veñen coa súa tarxeta SIM para garantir unha conectividade permanente, pero só os máis seguros teñen un aviso se se extrae sen autorización ou se se manipula dalgún xeito o dispositivo.
Poden fallar?
O inimigo principal para a función que se lle pide a un dispositivo destas características é a falta de cobertura. E aínda que en España temos o 99% do territorio con cobertura en tecnoloxía 4G, dentro dalgúns edificios hai zonas nas que, por diferentes causas, o sinal é máis débil. A inmensa maioría destes dispositivos, como tamén os móbiles, poden realizar chamadas de urxencia ata sen cobertura, a través do sinal GPRS. Pola súa banda, as posicións do GPS só están ameazadas ante a presenza dun dispositivo como un inhibidor de frecuencia, que ante iso pouco se pode facer.
Como saber a súa resistencia
A última característica que hai que ter en conta á hora de comprar un reloxo con GPS para nenos é a súa resistencia á auga, golpes e po. Para medila utilízase a protección IP ou Ingress Protection (protección contra a penetración de obxectos nun material), un estándar que fixa a industria de materiais para determinar a capacidade dun dispositivo para deixar traspasar ao seu interior unha determinada substancia ou material. Recoméndase elixir dispositivos con alta resistencia, IP68, coa que os pequenos poden ata bañarse na piscina.
