Nova etiqueta enerxética: Eficiencia do A ao G
Desde a súa implantación en 1995, a etiqueta enerxéti – ca da Unión Europa (UE) axudou aos consumidores na procura e selección de produtos máis eficientes. O éxito nestes 25 anos foi indubidable: o 85 % dos con – sumidores europeos recoñécena e utilízana no mo – mento da compra, segundo datos da UE. O esquema de etiquetado actual inclúe seis clases enerxéticas, que van do A ao D. Esta escala conta con etiquetas mixtas, pois a clase A divídese en A+++, A++ e A+. Os avances en innovación provocaron que a maioría dos produtos no mercado se atopen hoxe nesas dúas ou tres primeiras categorías. Isto pode dificultar a tarefa de distinguir os produtos máis eficientes (os que gasten menos en xerar un kW de consumo enerxético). Por exemplo, poderíase pensar que un frigorífico da clase A+ é un dos máis eficientes, cando a realidade é a contraria, pois xa se eliminaron do mercado os das categorías inferiores.
Cambios nas etiquetas
Para facilitar a compra aos consumidores e facer que tomen unha de – cisión o máis informada posible, a UE decidiu actualizar as categorías e introducir varios cambios: elimínanse os tres signos máis (+++) que acompañan ao A e amplíase a escala ata o G. Si se manteñen as barras horizontais de cores onde o A, o máis eficiente, será de cor verde e o G, o menos, terá cor vermella. Hai que ter en conta que, no momento en que se introduza a nova etiqueta nas tendas, non haberá produtos pertencentes á clase A. Esta categoría manterase baleira para deixar espazo á innovación e á mellora. Xa que logo, os electrodomésticos máis eficientes, que actualmente se sitúan no A+++, pasarán a ser de clase B ou C. Ademais, para evitar calquera outro cambio na escala, os criterios das clases A a G serán revisados periodicamente en función da evolución do mercado.
Cando entran en vigor?
Novembro de 2020 é o mes no que os fabricantes deben incluír a nova etiqueta, aínda que non se expoñerá aínda ao público. As dúas clasificacións convivirán ata o 1 de marzo de 2021, momento en que os consumidores europeos poderán ver o etiquetado actualizado nas tendas físicas e online. Pero non todos os produtos serán escalados de novo nesta primeira etapa. O cambio afectará, de momento, a cinco tipos de electrodomésticos: lavadoras e lavadoras-secadoras, frigoríficos, lavalouzas, lámpadas e televisores. O resto dos produtos, como aires acondicionados, secadoras, estufas ou caldeiras, deberán estar adaptados antes do 2 de agosto de 2030, segundo se detalla no regulamento europeo sobre este etiquetado.
Aforro para os consumidores
O principal obxectivo é que este etiquetado sirva de guía para o aforro de enerxía dos fogares europeos. Os consumidores poderán notar o cambio nos seus petos, xa que a compra de electrodomésticos máis eficientes equivale a un aforro directo de diñeiro. Por exemplo, se temos en conta o consumo de enerxía e auga en 10 anos, entre unha lavadora de clase B (antiga A+++) e unha C (antiga B) o aforro pode ser ata de 500 euros nunha década. No caso de optar por unha televisión de clase B (antiga A++) fronte a unha de categoría C, o aforro será de 270 euros durante a súa vida útil, segundo datos do proxecto Label 2020, creado para dar a coñecer este novo etiquetado.
Radiografía dun cambio
Información común a todos os electrodomésticos
1. Código QR co que os consumidores poderán obter información adicional oficial (non comercial) escaneando devandito código cun smartphone. Este elemento é novo. A base de datos estará accesible a partir de marzo de 2021 e, entre as súas funcionalidades, permitirá a comparación de datos entre produtos e o cálculo dos custos de uso. 2. Nome do provedor ou da marca. 3. Identificador do modelo de produto. 4. Escala de eficiencia enerxética do A (os máis eficientes) ao G. Estamos afeitos a atopar nas tendas moitos electrodomésticos de clase A (+, ++ ou +++). Isto xa non será así. Ao principio, non haberá produtos da clase A. A intención é deixar esa categoría baleira para dar espazo ao desenvolvemento tecnolóxico. Os produtos máis eficientes e coas antigas etiquetas onde aparecen como A corresponderanse (aproximadamente) coas novas clases B ou C. 5. Clasificación enerxética do produto. Baséase nun índice de eficiencia enerxética que ten en conta o consumo anual de enerxía e o consumo en cada programa.
Lavalouza
1. C1. Consumo de enerxía (kWh) estimado para 100 ciclos (con programa ECO). 2. Capacidade: número de cubertos. 6 cubertos é o ideal para dúas persoas. Entre 6 e 12, para fogares de catro membros. 3. Consumo de auga en litros por ciclo (co programa ECO). 4. Duración do programa ECO en horas:minutos. 5. O ruído que produce en decibelios. Como novidade, o ruído clasifícase nunha escala do A ao D.
Lavadora
1. C1. Consumo enerxético ponderado por 100 ciclos (kWh). 2. Capacidade de carga do programa ECO. Recoméndanse lavadoras de ata 8 kg para fogares de 1-2 persoas. Para familias de 4 membros, 8 kg. 3. Duración do programa ‘Eco 40-60’ (horas: minutos). 4. Consumo de auga ponderado por ciclo (litros). 5. Clase de eficiencia do centrifugado. 6. O ruído en decibelios (do A ao D).
Frigorífico
1. C1. Consumo enerxético anual (kWh). 2. Capacidade do conxelador (litros). 3. Capacidade do refrixerador (litros). Recoméndase calcular unha capacidade de 60 litros por persoa. Así, unha familia de 2 membros necesitaría un frigorífico de 120 litros entre neveira e conxelador, mentres que un fogar de 4 persoas precisará 240 litros. 4. O ruído que produce en decibelios (do A ao D).
Televisións
1. C1. Consumo enerxético no modo de imaxe estándar (SDR, standard dynamic range) por 1.000 horas (kWh). 2. Consumo enerxético en alta resolución (HDR, high dynamic range) por 1.000 horas (kWh). 3. Tamaño da pantalla en centímetros e polgadas. Resolución horizontal e vertical en píxeles.
Fonte: Proxecto Label 2020 e elaboración propia a partir de recomendacións de asociacións de consumidores e entidades como IDAE
Marina Gros, experta en eficiencia enerxética de Ecodes
“Unha clase máis eficiente de frigorífico supón o aforro de máis de 400 euros”
Marina Gros é biotecnóloga e responsable de Políticas Públicas e Gobernanza Climática en Ecodes, Ecología y Desarrollo, unha organización sen ánimo de lucro que traballa cara a un desenvolvemento sostible. Esta entidade é un dos 20 socios europeos do proxecto Label 2020. Preguntámoslle polas vantaxes do novo etiquetado e polos nosos hábitos enerxéticos.
Que é Label 2020?
É un proxecto con financiamento europeo cuxo obxectivo é axudar e harmonizar a transición ao novo etiquetado enerxético. Estas novas etiquetas afectarán a unha gran variedade de actores, desde fabricantes, administracións públicas (implicadas no cambio de normativa), distribuidores e ata os propios consumidores. Label 2020 acompañarase dunha gran campaña de comunicación que se vai desenvolver en 16 países europeos para dar a coñecer e facilitar este cambio.
Por que se cambia precisamente agora?
O etiquetado enerxético europeo foi creado fai 25 anos e, durante este tempo, tivo un gran impacto. Por unha banda, os consumidores puideron elixir de forma informada os produtos máis eficientes. Pero tamén serviu para impulsar o desenvolvemento e a innovación por parte dos fabricantes. Este sistema non está obsoleto, pero chegou a un punto no que as etiquetas máis eficientes poden xerar certa confusión. Xa que logo, vaise facer un novo escalado para crear unha nova xeración de etiquetado enerxético máis claro.
Para o consumidor, ten algunha vantaxe respecto ao anterior etiquetado?
Este novo escalado vai facer que sexa un sistema máis transparente. Así, os consumidores poderán informarse e comparar máis facilmente uns produtos con outros e elixir os máis eficientes. Tamén poderán escoller os que máis se adecúen ás súas necesidades, porque as novas etiquetas inclúen información importante para coñecer a utilizabilidade do produto. Por exemplo, no caso dunha lavadora, saberemos canto ruído emite ou canto dura o programa ECO antes de comprala.
Realmente axudan estas etiquetas a aforrar enerxía?
Os produtos eficientes consomen menos enerxía ao ser utilizados e, polo tanto, a repercusión na factura da luz do consumidor é directa e positiva. Ademais, teñen un menor impacto ambiental, que se pode apreciar na diminución dos gases de efecto invernadoiro que emiten.
Canto aforra un consumidor se, por exemplo, compra un electrodoméstico A fronte a outro cunha clasificación menor?
Os frigoríficos menos eficientes que hai agora mesmo no mercado pertencen á clase A+. Se comparamos un frigorífico A+++ que sexa combi, cunha capacidade de 200 litros na parte de frigorífico e 100 na de conxelador, cun das mesmas características, pero A+, o consumidor aforrará 1.500 kWh. Se se toma como referencia o prezo medio europeo do quilowatt, que é 0,27 kWh, supoñería un aforro na factura de 405 euros en toda a vida útil do electrodoméstico.
Existe algún cálculo aproximado do impacto que terá o novo etiquetado no aforro enerxético global?
Segundo as estimacións da Comisión Europea, calcúlase que o aforro podería ser de 38 tWh [terawatt hora] ata 2030. É dicir, en 10 anos aforraríase a enerxía equivalente ao consumo anual de toda Hungría.
Cal é a partida de gasto enerxético máis grande nos fogares?
En xeral, a partida máis grande adoitan ser os sistemas de calefacción e de refrixeración, aínda que depende da zona climática. E, precisamente, estes non serán escalados de novo nesta primeira fase. A eficiencia dos aparellos que temos en casa é clave. Pero, para aforrar, tamén é importante desenvolver hábitos eficientes de utilización. Podo ter un frigorífico moi eficiente, pero se o fixo a unha temperatura superior á que necesito, deixa de selo; ou podo comprar un frigorífico con capacidade para unha familia de catro ou cinco persoas cando convivo só ou coa miña parella. Ademais, é importante que o noso fogar estea ben illado, tanto para o verán como para o inverno, porque reduciremos o uso de calefacción e aire acondicionado.
Cal é a materia pendente dos fogares españois?
O parque de vivendas en España é, en xeral, bastante antigo e ineficiente. E as súas caldeiras, tamén. Ademais, temos aparellos eléctricos que consomen moito.
Á hora de contratar o servizo dunha compañía de electricidade, en que aspectos nos debemos fixar?
O primeiro aspecto que debemos ter en conta é a potencia contratada. Trátase dunha cota fixa que pagamos con independencia do consumo, polo que é imprescindible que estea axustada ao noso consumo e sexa adecuada coas nosas necesidades, e non maior. Tamén podemos acollernos á tarifa do mercado regulado polo goberno ou PVPC (Prezo Voluntario para o Pequeno Consumidor), dispoñible para os usuarios cunha potencia eléctrica inferior a 10 kW. Tamén podemos comprobar se temos acceso ao bono social.
A tarifa eléctrica nocturna supón algún tipo de aforro?
Si, tamén é importante a discriminación horaria. Trátase dunha tarifa na que o prezo do quilowatt hora se divide en dúas franxas: nas horas punta págase máis que nas horas val. Se o consumidor se pode organizar para poñer lavadoras ou lavalouzas en horario val, notarase na factura da luz. Ata se é imposible, hai que recordar que os grandes electrodomésticos están enchufados día e noite, polo que unha gran parte do día estarán no horario máis barato. Sexa como sexa, a discriminación horaria adoita ser moi beneficiosa para todo tipo de fogares.
Como aforrar enerxía na casa
Os fogares españois consomen a quinta parte de toda a enerxía empregada no país. Pequenos xestos en todas as estancias axudarannos a reducir este gasto. Apunta.
Aire acondicionado
As instalacións centralizadas (condutos instalados no falso teito) son moito máis eficientes. Consellos para aforrar:
- Fixa a temperatura de refrixeración en 26 °C.
- Cando acendas o aire acondicionado, non o axustes a unha temperatura máis baixa do normal: non arrefriará a casa máis rápido e provoca un consumo excesivo e innecesario.
- Un ventilador, preferentemente de teito, pode ser suficiente para manter o confort.
- Podes aforrar ata un 60 % de enerxía instalando toldos nas fiestras e illando adecuadamente os teitos e muros.
Lámpadas e iluminación
A luz é unha das necesidades máis importantes dun fogar e supón unha quinta parte do noso consumo eléctrico total. Consellos para aforrar:
- Considera colocar dispositivos auxiliares para o control da iluminación: detectores de presenza, temporizadores…
- Non deixes luces acesas en habitacións onde non esteas.
Televisor
É o segundo dispositivo que máis consome, ata un 7,5 % de todos os electrodomésticos. Consellos para aforrar:
- Non deixes o aparello en modo de espera (stand by). Conecta todos os equipos (televisores, DVD, TDT…) asociados a un ladrón ou base de conexión múltiple. Serache máis sinxelo apagalo. Con estas accións poderás conseguir aforros superiores a 40 € anuais.
Frigorífico
Se o gasto de todos os electrodomésticos é o 45 % de todo o consumo do fogar, o frigorífico representa o 18 %. É dicir, é o que máis enerxía consome polo seu uso constante. Consellos para aforrar:
- Non compres un equipo máis grande do que necesitas.
- Non introduzas alimentos quentes na neveira. Se os deixas arrefriar fóra, aforrarás enerxía.
- Limpa, polo menos unha vez ao ano, a parte traseira do aparello.
Microondas
Case as ¾ partes dos fogares españois contan cun forno microondas, que non dispón de etiqueta enerxética. Consellos para aforrar:
- Utilizar un microondas en lugar dun forno convencional supón un aforro dun 60 % de enerxía.
Pequenos electrodomésticos
Secador de pelo, frixideira, batedor, torradora, ferro de pasar… Polo xeral , os pequenos electrodomésticos que realizan accións mecánicas, como bater ou cortar en anacos, teñen potencias baixas. Con todo, os que producen calor (ferro de pasar, torradora…) contan con potencias maiores e dan lugar a consumos importantes. Consellos para aforrar:
- Optimiza o uso dos aparellos eléctricos. Por exemplo, se a túa torradora é de dúas fendas, pona sempre con dúas tostadas.
- Pasa o ferro en grandes cantidades de roupa dunha vez para aproveitar a enerxía que se gasta no quentamento.
Forno
É un gran consumidor de enerxía, xa que xera calor a altas temperaturas en pouco tempo. Pero o seu consumo no fogar non é dos maiores, xa que se utiliza con menos frecuencia. Consellos para aforrar:
- Non abras o forno innecesariamente para revisar a comida. Cada vez que se fai, pérdese un mínimo do 20 % da enerxía acumulada.
- Apaga o aparello pouco antes de finalizar a cocción: a calor residual será suficiente para acabar.
Lavalouza
En moitas ocasións o uso deste electrodoméstico é máis económico (en auga e enerxía) que o lavado tradicional a man, a condición de que se utilice cando estea cheo. Consellos para aforrar:
- Limpar o filtro e revisar os niveis de abrillantador e sal. De xeito periódico mellora o rendemento.
- Non é necesario aclarar a vaixela antes de metela, só retirar os restos sólidos. Esta acción pode comprometer a eficiencia dos sensores de sucidade que determinan a cantidade de auga que se usa.
Cocción
En xeral, as cociñas eléctricas son menos eficientes que as de gas. Consellos para aforrar:
- Xestiona con criterio os recursos á hora de cociñar. Utilízaos por orde de prioridade: primeiro, o microondas; logo, a ola a presión e, para rematar, o forno.
- Procura que o tamaño do fondo dos recipientes sexa lixeiramente maior que a zona de cocción para aproveitalos ao máximo.
- Cociña cun recipiente con tapa: axudarache a aforrar ata un 25 % de enerxía.
Lavadora
É o terceiro electrodoméstico que máis enerxía consome. En xeral, póñense entre 3 e 5 lavadoras á semana. Consellos para aforrar:
- No lavado, aplica programas de baixa temperatura. Consomen menos ao reducir a enerxía utilizada.
- Elixe unha lavadora termoeficiente: reduce o tempo de quentamento da auga, o que supón un 25 % menos de tempo no lavado e se traduce nun aforro de enerxía.
Fonte: Guía da Enerxía de IDAE (Instituto para a Diversificación e o Aforro da Enerxía).