Somnambulismo infantil: a vida é sono

Somnambulismo infantil: a vida é sono

Os trastornos do sono, tamén denominados parasomnias, non supoñen un grave problema de saúde e non afectan o desenvolvemento cerebral dos pequenos que o sofren, aínda que algúns afectan o descanso nocturno. O somnambulismo é unha parasomnia frecuente na infancia. Segundo datos da Academia Americana de Medicina do Sono, o 17 % dos nenos son somnámbulos en maior ou menor medida. E a porcentaxe máis elevada de afectados concéntrase entre os 8 e os 12 anos de idade. O principal perigo son os accidentes derivados de camiñar ou de saír á rúa durmidos.

Camiñar durmido, espertar noutro cuarto á mañá seguinte, acudir á cociña, abrir a porta da casa e saír á escaleira ou á rúa, falar ou quedar sentado na cama son algunhas mostras de somnambulismo. Unha alteración do sono que consiste en levantarse consiste en ou realizar outras condutas complexas mentres se está durmido. Segundo un estudo publicado na revista Neurology en 2012, o 3,6 % dos adultos dos EE.UU. sufriu como mínimo un episodio de somnambulismo durante os últimos doce meses. Non obstante, este trastorno é moito máis frecuente na infancia. A Academia Americana de Medicina do Sono asegura que o 17 % dos nenos son somnámbulos en maior ou menor medida. E a porcentaxe máis elevada concéntrase entre os 8 e os 12 anos de idade.

O sono organízase en fases que xorden de xeito continuado e cumpren funcións específicas. Ao ir durmir, primeiro cáese nunha suave somnolencia; esta é a fase de ondas lentas ou sono non REM, que se divide en catro etapas que permiten que o sono sexa cada vez máis profundo, e na que diminúe o ton muscular, a frecuencia cardíaca e a respiratoria, entre outras. Unha vez durmidos, pásase pola segunda fase ou fase REM (rapid eye movements); esta caracterízase por varios períodos de grande atonía muscular asociada a movementos oculares rápidos, na que o cerebro ten case tanta actividade como durante a vixilia. Caracterízase porque se teñen sonos moi intensos. E o somnambulismo adoita producirse durante as fases 3 ou 4 do sono, cando se dorme profundamente, nas primeiras horas da noite.

Posibles causas do somnambulismo

O síntoma máis habitual dos nenos somnámbulos é camiñar pola casa. Pero poden producirse outros: quedar sentado na cama, ás veces cos ollos abertos, saír da casa, falar, vestirse ou espirse… Mesmo os hai que berran. Son aqueles que, ademais, sofren terrores nocturnos e espertan arrepiados. Tamén pode acontecer que o neno intente mexar nun lugar inapropiado, coma o cubo do lixo. E é habitual que, á mañá seguinte, o afectado non se acorde do que fixo durante a noite.

Pero non é unha alteración grave. Na maioría dos casos, os episodios de somnambulismo prodúcense como moito unha vez ao mes. Danse con máis frecuencia na infancia, xa que o cerebro aínda está en desenvolvemento, pero non teñen consecuencias. O único risco é sufrir un accidente por camiñar durmido, sobre todo se o neno consegue abrir a porta da rúa ou se tropeza ao andar pola casa.

Non se coñecen con exactitude cales son as causas desta alteración. Aínda que os expertos cren que se dá con moita máis frecuencia nos nenos que sofren estrés, falta de sono, cansazo excesivo ou febre. Ademais, hai autores que consideran que podería haber unha causa xenética.

Segundo un estudo da Universidade de Washington (EE.UU.), publicado na revista Neurology, un fallo no cromosoma 20 podería facilitar a manifestación desta parasomnia. Os científicos estudaron unha familia de 22 persoas (entre bisavós, avós, fillos e netos), dos cales nove eran somnámbulos. Ademais, unha das netas de 12 anos sufría unha forma grave, xa que de cando en vez saía da casa e camiñaba durmida pola rúa. E viron que todos os membros afectados tiñan unha mutación xenética no citado cromosoma. Ademais, a mutación transmítese de xeración en xeración e, se un a posúe, os seus descendentes teñen o 50 % de posibilidades de herdala. Polo tanto, conclúen os investigadores, o somnambulismo podería ser hereditario.