Adeus, estrinximento!

As claves para combater esta doenza que afecta a un de cada cinco españois son exercicio, alimentación e rutinas
1 Febreiro de 2013
Img salud listado 884

Adeus, estrinximento!

Un de cada cinco españois ten problemas de estrinximento, segundo datos recentes da Fundación Española do Aparato Dixestivo (FEAD). Pero, segundo as cifras, o problema sófrese en silencio: a pesar de que o 20 % das consultas de atención primaria en España están relacionadas con estes síntomas, a porcentaxe podería ser maior se todos os afectados consultasen co seu médico ou enfermeira. Segundo unha enquisa recente, só o fai un de cada tres.

Entre os motivos polos que non se acode ao médico é a pouca importancia que se lles outorga a estes síntomas ou a vergoña que dá recoñecer que se padece este problema. Tamén a preguiza e a falta de tempo son algunhas razóns que se esgrimen para non acudir á consulta. Os que máis acoden ao médico ou ao farmacéutico ante un problema desta índole son os maiores de 65 anos.

Cando unha persoa fai menos de tres deposicións por semana é estrinxida. Non obstante, este criterio non é suficiente en por si, xa que moitos afectados refiren unha frecuencia normal pero con molestias asociadas, como un esforzo excesivo, unha consistencia moi dura das feces ou unha sensación de evacuación incompleta. En xeral, o prognóstico é leve, agás en nenos e anciáns. Se as molestias perduran máis alá das 72 horas, algúns profesionais recomendan supositorios ou microlavativas. No caso de que se prolongue, o aconsellable é acudir ao médico de familia para comprobar se hai unha patoloxía asociada e establecer unhas pautas nutricionais axeitadas.

Contra o estrinximento: alimentación, exercicio e horarios regulares

Os principais factores de risco de padecer estrinximento son unha alimentación inadecuada, a falta de exercicio e, por último, reprimir as ganas de ir ao baño. En datas recentes, tamén o feito de sufrir estrés se posicionou como un elemento substancial, xa que adoita provocar un aumento da inxestión de comida rápida e unha diminución da de froita e fibra.

A FEAD resume en cinco puntos os consellos para reducir o estrinximento e para ter unha boa saúde intestinal:

  • Comida: son moi recomendables as hortalizas frescas, as froitas e os cereais integrais polo seu contido en fibra (en España, só se consome a metade do aconsellado); tamén os legumes e os froitos secos (que hai que comer dúas veces por semana). Hai que moderar o consumo de alimentos flatulentos e limitar os azucres refinados (doces, pasteis etc.), os alimentos graxos, o café e os picantes.
  • Auga e bebidas: hase incrementar a inxestión de auga ou de líquidos -infusións non estimulantes e caldos suaves- e limitar os refrescos azucrados e con gas.
  • Cociñado dos alimentos: para facilitar a dixestión son preferibles as coccións suaves, como o vapor, o forno ou a papillota.
  • Exercicio suave diario: ir andando aos sitios, baixar do metro unha ou dúas paradas antes, bailar ou montar en bicicleta son actividades suficientes para o estrinximento.
  • Horarios: manter un horario regular para as comidas, non cear tarde (provoca que un se erga sen fame pola mañá e que non almorce de forma axeitada) e tratar de ir ao baño sempre á mesma hora, nun ambiente relaxado e íntimo, son outros consellos.
  • O Foro de Regulación Intestinal recomenda tamén produtos naturais de efecto laxante de dispensa farmacéutica, en caso de que pasen varios días sen ir ao baño. As plantas medicinais que axudan á regulación do tránsito intestinal, como o sanguiño, o bocho ou a casca sagrada, favorecen as deposicións.

Pola súa banda, os especialistas insisten en obviar algúns mitos que rodean o estrinximento e que, en realidade, poden ser contraproducentes. Reiteran que é falsa a crenza de que fumar evita o estrinximento e que, pola contra, comer moitos iogures estrinxe.

Quen sofre máis estrinximento?

En xeral, calcúlase que o estrinximento ocasional afecta a un de cada cinco españois. As persoas que máis o sofren son as mulleres (18 %) pola súa anatomía pélvica, os factores hormonais ou o sedentarismo. Do mesmo xeito, a franxa de idade comprendida entre os 50 e os 64 anos é unha das máis propensas. O problema débese a que estas persoas toman unha gran cantidade de fármacos de xeito habitual que alteran a regulación intestinal e, por outro lado, teñen unhas condicións físicas que dificultan a mobilidade do intestino. Así mesmo, ata o 38 % das mulleres embarazadas desenvolven problemas para defecar durante a xestación, debido a cambios fisiolóxicos e anatómicos do aparato dixestivo. Nestes casos, segundo publicaba hai pouco o Colexio de Médicos de Familia de Canadá, prodúcese un aumento dos niveis de proxesterona e unha redución dos niveis de hormonas motilina, que diminúen o tránsito intestinal. Ademais, aumenta a absorción de auga dos intestinos, o que provoca unhas feces máis secas. Do mesmo xeito, mentres avanza o embarazo, o aumento do tamaño do útero pode diminuír o movemento do intestino.

Lupandas e estrinximento

As grandes citas na mesa (aniversarios, comidas familiares, celebracións…) supoñen realizar excesos, sobre todo de tipo alimentario. En xeral, despois destas circunstancias, é recorrente sufrir estrinximento, xa que adoitamos inxerir menos fibra, cámbianse os horarios de comida e de sono e bébese máis alcohol do habitual. Para que todo iso non pase factura, os especialistas insisten en:

  • Evitar prolongar en exceso o tempo que se está sentado durante as lupandas, que provocan que se coma e se beba máis da conta.
  • Compensalas cunha alimentación equilibrada o resto dos días e evitar picar entre horas.
  • Esquecer os licores de alta graduación.
  • Beber dous litros de auga ao longo do día e non abandonar a inxestión de alimentos ricos en fibras, as hortalizas e as froitas frescas.
  • Presentar os doces na mesa en pouca cantidade e en pequenas porcións.
  • Comer devagar e con tranquilidade.
  • Tratar de evitar o estrés. Durante a época do Nadal, adóitanse xerar momentos de nerviosismo. Por iso é vital organizarse, establecer prioridades e non deixar que as tarefas se acumulen.
Canta fibra hai que consumir?

Máis da que consumimos. As recomendacións sitúanse arredor dos 14 gramos de fibra por cada 1000 kcal inxeridas, mentres que a realidade é que os homes españois consomen 8 gramos/1000 kcal e as mulleres 10. As mellores fontes de fibra dietética son as froitas e as hortalizas, os farináceos (pan, pasta, arroz…), os froitos secos e os legumes. Pretender cubrir os requirimentos de fibra sen consumir estes alimentos de xeito habitual é, ademais de moi difícil, pouco recomendable. Os efectos dos suplementos de fibra son mínimos se os comparamos coa inxestión de alimentos ricos en fibra, e poucos demostraron propiedades e efectividade fisiolóxicas. De feito, os expertos na materia opinan que os beneficios dos alimentos vexetais non poden deberse unicamente á fibra senón, polo menos en parte, aos denominados fitoquímicos, compostos presentes nos alimentos de orixe vexetal que demostraron mellorar a saúde e previr enfermidades.