Aumentan as diferenzas entre cidades no imposto de vivenda
Nunha conxuntura como a actual, de subida sostida tanto dos tipos de xuro (entre eles, os hipotecarios) coma do custo da vida en xeral, mentres que os ingresos dos cidadáns practicamente non medran, o pagamento de impostos como o IBI estase convertendo en especialmente gravoso para moitas familias.
CONSUMER EROSKI comparou a contía do imposto de vivenda que pagou no 2006 unha familia do que convencionalmente se define como clase acomodada ou alta, outra de clase media, a máis numerosa en España, e unha terceira de menos recursos, á que denominaremos, para simplificar, clase baixa, que residen nun piso característico (superficie, calidade de construción, zona da cidade) do seu nivel económico-social en 18 cidades de todo o país: A Coruña, Alacante, Barcelona, Bilbao, Burgos, Córdoba, Granada, Madrid, Málaga, Murcia, Oviedo, Pamplona, San Sebastián, Sevilla, Valencia, Valladolid, Vitoria e Zaragoza.
No tocante á vivenda das familias de clase baixa (superficie de 83 m2), de novo a capital condal encabeza a lista coa cota de IBI máis onerosa, 203 euros, o dobre ca a de Bilbao ou ca a de Pamplona (ambas as dúas, 100 euros). Tamén se observa unha diferenza abismal entre cidades do sur e do norte do país; sirva como exemplo que, en Murcia, unha vivenda destas características paga un IBI dez veces máis barato ca unha similar nunha zona da cidade equivalente en Barcelona.
Para calcular o imposto de vivenda que pagan as familias de economía folgada comprobouse o que lle correspondería a un piso de 155 m2 nunha zona elegante e céntrica das 18 cidades. A análise revela que Valencia é a capital onde se paga unha cota máis alta, 1175 euros, o dobre ca en Madrid (563 euros) e case tres veces máis ca en Granada (380 euros) por unha vivenda, non o esquezamos, de características moi semellantes. A cota que hai que pagar en Barcelona é a segunda máis cara (997 euros) e A Coruña ocupa a terceira posición, cunha cantidade que ascende a 746 euros.
A cota do IBI que se paga por cada metro cadrado de superficie dos pisos e casas aumenta segundo o fai o tamaño, a calidade da vivenda e dos materiais de construción e a revalorización da zona urbana na que se atopa.
Como se fixa a cota do IBI?
Segundo afirman expertos en vivenda e impostos consultados por CONSUMER EROSKI, chégase ao tipo impositivo aplicando porcentaxes sobre a cota e executando un cálculo dos ingresos e os gastos municipais que se foron recadando. Deste xeito, enténdese que algúns concellos incrementen nun determinado ano este tipo impositivo nun 30%, mentres que outros anos practicamente non o modifican.
Que bonificacións ou recargas aplican os Concellos?
A cota íntegra do IBI que todo propietario debe desembolsar está suxeita tamén a bonificacións especiais. Cales son estas bonificacións e que Concellos as aplican? Segundo as ordenanzas fiscais consultadas nos concellos das capitais incluídas no estudo, en Sevilla e en Córdoba as familias que instalen sistemas de aproveitamento eléctrico da enerxía solar para autoconsumo nas súas vivendas beneficiaranse dunha redución do IBI de ata o 50%. Doutra banda, en Barcelona aplícaselles un recargo do 50% aos inmobles desocupados permanentemente, mentres que en Zaragoza este recargo é do 10%.
As familias numerosas benefícianse de reducións ou de bonificacións no IBI. En Bilbao, Madrid, Murcia, San Sebastián, Valencia e Vitoria aplícanse descontos que van desde o 10% ata o 90%, dependendo do valor catastral da vivenda e do número de fillos da familia.
Taxas de lixo no IBI: están os cidadáns informados do que pagan?
CONSUMER EROSKI comprobou que os concellos de Barcelona, Madrid, Valencia, Málaga e Valladolid aumentan o tipo impositivo do IBI co fin de poder eliminar a taxa de recollida do lixo, polo que parte do total do imposto recadado se destina ao pagamento do servizo de recollida do lixo. O que se pretende, parece, é reducir as custas de xestión mantendo os ingresos. Esta decisión é competencia dos consistorios e só se pode adoptar por acordo do pleno municipal. Debido á ausencia nos cinco concellos devanditos da conta detallada do que representa a taxa do lixo dentro do IBI, é imposible coñecer que proporción representa e ata que punto encarece o imposto. Tampouco as taxas do lixo das outras capitais permiten fixar unha estimación válida, xa que as súas contías son moi dispares (van dos 17 aos 148 euros ao ano). O que resulta máis rechamante e menos aceptable para o cidadán que paga os impostos é a escaseza de información. Tal e como aseguran os profesionais na materia, moitos usuarios descoñecen se pagan ou non as taxas do lixo dentro do recibo do IBI, nunha taxa á parte, ou mesmo co recibo da auga.
As 9 claves do IBI
- 1. Xaneiro: pagar a contribución O Imposto de Bens Inmobles págase anualmente e pódese cobrar desde o primeiro día do período impositivo, que coincide co ano natural. É dicir, se se adquire unha vivenda o 10 de xaneiro, a contribución págaa o anterior propietario. Cada concello fixa e determina as datas de pagamento, que poden variar duns consistorios a outros. Algúns permiten o pagamento do IBI en dous prazos semestrais.
- 2. Quen paga o IBI?
/imgs/20061001/img.tema-portada.04.jpg Os suxeitos pasivos, é dicir, a persoa física ou xurídica propietaria do ben inmoble sobre o que recae o imposto. Tamén pagan os titulares dunha concesión administrativa sobre bens inmobles ou sobre os servizos públicos polos que estean afectados. No tocante ao alugueiro, as partes poden acordar no contrato que esta cota a pague o arrendatario.
Cando se adquire un inmoble é obrigatorio presentar declaración, debido á alteración xurídica que se produce no tocante á titularidade sobre o ben. O titular debe presentar o modelo que estableza o Ministerio de Economía e Facenda. De non o facer, imporáselle unha multa. Ademais, se a persoa que transmite o inmoble tivese débitos por este imposto anteriores ao cambio, responderá o adquirinte se non fai cambio de titularidade ante a Dirección do Catastro, se a transmisión non consta en documento ante notario ou se está escrito en rexistro público. Por iso, é moi importante cando se adquire unha vivenda informarse da existencia ou non de débedas pendentes por parte do propietario do inmoble. - 3. Está a súa vivenda exenta? Creáronse certas exencións, unhas de carácter obxectivo e outras subxectivas ou mixtas. Ademais, hainas por períodos limitados, algunhas concédense previa solicitude, mentres que outras se conceden de maneira permanente. Gozan dunha exención permanente determinados bens propiedade da Administración, a Igrexa Católica, a Cruz Vermella, etc.
- 4. Se non está exenta… se cadra pode acollerse a unha bonificación. O artigo 74 da Lei reguladora das facendas locais (RD Lexislativo 2/2004 do 5 de marzo) contempla unhas bonificacións na cota do imposto e a posibilidade de que en determinados casos os Concellos establezan outras (por familia numerosa, utilización de enerxías renovables…). A Lei marca unha redución entre o 50% e o 90% para inmobles que constitúan o obxecto da actividade das empresas de urbanización, construción e promoción inmobiliaria, durante o tempo de urbanización ou de construción e un ano máis a partir do ano de remate das obras. Este prazo non poderá exceder de tres anos desde a data de comezo das obras.
Doutra banda, as VPO poden dispor dunha bonificación do 50% e os bens rústicos das Cooperativas Agrarias e de Explotación Comunitaria da Terra dispoñen de descontos do 95%. Estas tres primeiras bonificacións teñen que ser solicitadas no Concello para resultaren aplicables. Amais das devanditas, teñen unha bonificación do 50% os inmobles situados en Ceuta e en Melilla. - 5. Canto hai que pagar? O cálculo da cantidade que hai que pagar é moi sinxelo. Hai que partir do valor catastral da vivenda, ao que se lle aplica o tipo impositivo ou de gravame que fixa o Concello para ese ano. Ao resultado (cota) aplícanselle as bonificacións que en cada caso correspondan. De todo isto obtense a débeda tributaria. Se a última revisión catastral é posterior a 1997, aplícaselle ao valor catastral un coeficiente redutor do 0,9% o primeiro ano, do 0,8% o segundo, e así ata o décimo, no que a base liquidable é igual ao valor catastral.
Todos os datos
/imgs/20061001/img.tema-portada.05.jpg 6. De onde se obtén o valor catastral? O valor catastral obtense tomando como referencia o valor de mercado. Normalmente, calcúlase aplicando un coeficiente que reduce á metade o valor resultante na ponencia de valores. Nesta valoración téñense en conta a antigüidade da construción, o seu estado de conservación, a localización da finca, etc.- 7. Cada ano págase máis, por que? A cota depende do valor catastral e do tipo impositivo, pero… por que sobe o IBI se nos máis dos casos o tipo impositivo é o mesmo ca en anos anteriores? Aínda que o tipo impositivo sexa o mesmo, o que varía é o valor catastral. As causas que provocan estas alteracións no valor catastral son: a constante evolución dos valores de mercado, a depreciación monetaria, as modificacións da planificación urbanística municipal, como o aumento ou diminución da superficie edificable dun solar, cambio na clasificación ou cualificación do solo, etc.
- 8. Se o seu inmoble ten un novo valor, notificaranllo. As Xerencias Territoriais da Dirección Xeral do Catastro, ou estas a través de entidades locais ou territoriais, son as encargadas de lle notificaren o novo valor catastral do seu ben inmoble. Esta notificación envíase ao domicilio do interesado. Doutra banda, o contribuínte pode solicitar esta información nas oficinas do Catastro ou mediante a Liña Directa do Catastro. Os novos valores serán efectivos no Padrón do Imposto sobre Bens Inmobles do ano seguinte á notificación.
- 9. E se non estou de acordo? Se non se está de acordo coa valoración que se fixo dos bens, o titular pode reclamar a través de dous tipos de recursos dos que terá que elixir un deles. En primeiro lugar, pódese interpor un recurso de reposición ante a Xerencia do Catastro que ditara o acto. Unha segunda posibilidade é presentar unha reclamación económico-administrativa ante o Tribunal Económico-Administrativo.
Independentemente da vía elixida, o prazo para presentar o recurso é dun mes desde a recepción da notificación por parte do Catastro mediante correo certificado entregado en man. O Centro de Xestión Catastral ten como límite para entregar a notificación o 31 de decembro de cada ano. En calquera caso, haxa ou non recurso, o contribuínte ten a obriga de pagar o recibo do IBI; a reclamación vén despois./imgs/20061001/img.tema-portada.06.jpg