Orratz osasun-emaileak, beren muga eta guzti
Energi kontua
Akupuntura zer den ulertzeko Txinako medikuntza tradizionalaren oinarriak ezagutu behar dira: egin dezagun kontu, gure organismo osoan kanaletan barna zirkulatzen duen bizi-energiaren –ki deritzona- desorekaren ondorio dela gaixotasuna. Mendebaldekoontzat, gaixotasuna sintomekin batera agertzen eta tratatzen da baina txinatarrentzat faserik garrantzizkoena sintomak azaldu aurretikoak dira, energiaren desorekaren ondorez erresistentzia ahulena izan denean. Akupuntorearen zeregina, hortaz, diagnostiko zuzena egin, energi fluxua aldarazi deneko tokiak determinatu eta, horietan eraginez, oreka berrezartzea da.
Puntuak eta meridianoak
Giza gorputzeko akupuntura-puntuak 14 multzotan sailkatzen dira. Multzo bereko puntuak lotzen dituen lerroari meridiano deritzo. Horietatik 12 aldebikoak dira, hots, sei gorputzaren eskuinean dautza eta beste seiak ezkerrean; gainerako biak erdialdeko lerroan daude. Meridiano bakoitzaren ibilbide zehatza bi bidetatik doa: barne-bidetik (organo batean abiagune izaki, gorputza zeharkatzen du, bertan bigarren bidearekin -kanpo-bidearekin- bat eginez; akupuntura-puntuan amaitzen da eta barne-bidearekin konektatzen da, ostera abiagunera itzultzen delarik; hortaz, meridianoa zirkuitu itxiaren gisakoa da. Meridianoa kasuan kasuko abiaguneak bataiatzen du: birikakoa, heste lodikoa, barekoa, bihotzekoa, etc.
Nerbio-sistemaren baitan eragina
Akupunturako meridianoak ez datoz bat hemen ezagutzen ditugun estruktura anatomikoekin baina errealak direla frogatua dago: larruazaleko erresistentzia elektrikoaren neurketek eta puntuen ehun eta zelulen estruktura mikroskopikoaren analisiek egiaztatu dutenez, zona horiek gainerakoak ez bezalakoak dira.
Bestetik, horien funtzionamendu zehatza oraino ezagutzen ez dugun arren, badakigu akupunturak nerbio-sistemaren baitan eragiten duela, endorfinen eta beste hainbat substantzia analgesikoren eta immunologia sistemako zelulen jarduera bizkortuz. Ikerlan batzuek frogatu dutenez, akupunturak garuneko kimika aldarazten du, neurotransmisoreen eta hormonen liberazioan eragiten baitu eta organismoaren sentsazio eta funtzio nahigabekoekin (immunologia alorreko erreakzioak, odol fluxua, zainetako presioa&) loturiko nerbio-sistemaren parte batzuetan eragina izaten duelako. Dena den, organismoan eragitea ahalbideratzen duten barne-mekanismoak zein diren oraino jakinkizun dugu.
Ezagutza eta esku trebea
Akupuntura praktikatzeko, gaia sakon ezagutzea, eskarmentu luzea edukitzea eta esku-trebezia handiaren jabe izatea beharrezkoak direnez, geure burua akupuntore baten eskuetan jartzeko erabakia hartutakoan, kontu handiz ibili beharko dugu. Arrakasta erdiesteko aukerak direla eta, akupuntore onak zintzo jokatu behar du pazientearekin: terapia guztiekin gertatzen den legez, akupuntura ere ez da konponbide unibertsala, baditu bere kontraindikazio eta mugak ere.
Mina arintze kontuetan, eraginkortasun handikoa
Akupunturaren aplikazio terapeutikoak hamaika badira ere, kontuan izan behar da teknika horrek ezin ordezka dezakeela, gehienetan, ez kirurgia, ez antibiotikoa, ezta txertoa ere. Inori ez litzaioke bururatuko apendizitis edo kolezistitis akutu bat akupunturaz tratatzea; beste hainbat gaitzen tratamenduan, aldiz, (ziatika, zefalea, sinusitisa, etc.) emaitza onak jasotzen dira. Alergiek eraginiko gaitzetan, endokrinoaren disfuntzioetan, menstruazioaren aurreko sindromean, dismenorrean eta antzekoetan ere emaitza onuragarriak erakutsi izan ditu.
Aplikazio-eremu nagusietako bat, mina arintzea du: alor horretan eraginkortasun handia erakutsi du akupunturak eta, aspaldion, anestesian baliatzen ari dira. Lunbalgia kasuetan akupunturak ongi funtzionatzen omen du baina teknika horren mesedeak ez dira horren nabarmenak bizkarreko minak tratatzean: hauetan elektropunturak -orratzak korronte elektrikoekin erabiltzea- eraginkortasun handiagoa erakutsi du.
Zefalea edo burukominetan emaitzak onak dira, are jatorri muskularreko zefaleetan ere. Migraina kasuetan, berriz, alde eta kontrako emaitzak ikusi dira: ikerlanen batek horren eraginkortasuna auzitan jotzen badu ere beste batzuek eraginkortasun handikotzat jotzen dute, krisien maiztasuna urritu egiten baitu. Ebakuntza ondorengo minak arintzeko ere eraginkortasun handikoa da. Artrosien tratamenduan -aldaka eta belaunekoetan, batik bat- akupunturaren eraginkortasuna ikerlan askok segurtatzen dute. Artritis reumatoidean, berriz, ez dirudi oso eraginkorra denik. Fibromialgia sendatzeaz ari garela, akupunturaren eraginkortasuna ikerlan batek auzitan jarri duen arren, akupuntore batzuek emaitza onak izan dituztela diote.
Altzairua, zilarra, urrea…
Akupunturan jarduteko lanabesak itxura eta tamaina desberdinetako orratzak dira; hauek altzairuzkoak ohi diren arren, hainbat eragin terapeutiko egotziak dauzkaten beste metalezkoak ere baliatzen dituzte teknikari batzuek. Egun erabili eta botatzekoak baliatzen dira, gaixotasun infekziosoen (hepatitisa, hiesa, etc.) kutsadurari saihets egiteko.
Zentimetro bakarretik seira artekoak
Eskuarki orratza zentimetro bat, bi edo hiru sartzen da gorputzean, baina meridiano batzuetan sakonago sar daiteke, bospasei zentimetrotaraino. Hor dagoela, orratza maneiatu egin dezake fakultatiboak: altxatu edo jaitsi, biratu, dardararazi, etc., eragiten ari den sintoma edo gaixotasunaren arabera.
Orratzak hor minutu batzuk edo orduak eman ditzake. Espainian normalena minutu batzuk edukitzea da. Horri batzuek akupuntura azkarra deritzote eta, maiz, orratza sakon sartu beharra dago. Saioen kopurua ere gaitzak agintzen du: sei gutxienez eta hamabost edo hogeiraino izan daitezke.
Historia pittin bat
Txina bezain zaharra da akupuntura: Kristo jaio baino 4.000 urte lehenago praktikatzen zen eta gure aroko VI. mendean Japonian eta Korean sartu zen. Artean, txinatarrek medikuntzaz oso-oso ezagutza aurreratuak zituzten: organoak eta beren funtzioak sakon ezagutzen zituzten, kirurgia biziki garatua zebilen eta, harritzekoa bada ere, gure aroko X. mendean, kimikariek prestaturiko hormonazko produktuak hartzen zituzten. Horiek ez dira, hortaz, magoak, berriketariak edo ezjakinak. Beraiek erakutsi duten jakinduriak txinatar medikuntza tradizionalaren aurreko errespetua eskatzen digu eta, noski, akupuntura alternatibazko medikuntza gisa hartzea edo, bera abala dezaketen ikerlan zientifikorik ezean edo bere emaitzak plazebo-efektuen ondorio direla adieraztearren bera baztertzea ez da bidezko.
Medikuntza alorrean txinatar zientziak mendebaldekoari egin dizkion ekarpenak berebizikoak izan dira. Aipa dezagun, adibidez, erreserpinaren (hipertentsioaren tratamenduan ematen den Rauwolfiaen printzipio aktiboa) erabilera, sukarra arintzeko bainu hotzak hartzea, hidroterapiaren hastapena eta, batez ere, Europan baino askoz ere lehenago Txinan baliatu ziren baztangaren birus motelduen bidezko immunizazioa.