Diskotik Sarera
Digital denak alor guztietan irabazten dio partida analogiko denari, askoz ere errazkiago garraia daitekeelako eta nonahi gozatzeko aukera ematen duelako. Beste nonbait lan egin nahi dugunean mudantza-kamioiari deitzea beharrezkoa ez den legez (garrantzizko guztia ordenagailu eramankorrean kabitzen baita) disko-jogailua edo, areago, disc-man bera ere ez da gainean eraman beharrik, musika autobusean, trenean edo oinez entzun ahal izateko.
Beatles-en produkzioaren bikoa botoi batean
Arestian eginiko MP3 artxiboen erreproduzitzaile baten sustapenean, beren “mini” modeloan (79 euro kostatzen zena) Beatles-en diskografia osoaren bikoitza kabitzen dela zioen, harro-harro esan ere. Botoi itxura duen modelo horretan Gigabyte bat musika digital gorde daiteke; Liverpool-eko laukote haren diskografia osoak 500 Megabyte betetzen du, hots, ezta CD-ROM bat ere. Harrigarriena, ordea, beste hau da: erreproduzitzaile gama horretako modelorik handienak 60 Gigabyte musika gorde eta erreproduzi dezake (40 egun baino gehiago musika etengabe entzunez…). Eta ez da goi-gamako telefono mugikorra (Blackberry soil bat) baino handiagorik, ezta garestiagorik ere, 400 euro inguru kostatzen delako.
Antzina gela osoak (“musikako gela” ohikoa) betetzen zituzten disko-bilduma zabalak egun poltsa bateko traste guztien artean dantzan dabiltza edo txamarrako sakelan txartelen ondoan datza lo, isilik. Gaitasun handiko erreproduzitzaile batean (60 Gigabyte) 20.000 edo 30.000 abesti edo doinu sartzen dira, hots, 1.400 edo 1.500 disko. Aski da “kaskoak” jartzea, diskografia luze hori entzuteko, autobusaren zain gaudela edo oinez norabait goazela. Areago, erreproduzitzailea konektatzeko larakoa fabrikatik dakarte auto askok.
Erritmoa, airean
Betidanik esan da musika airean barrena uhinetan doala. Interneten musika digitala era guztietako harietan zehar doa, erraz joan ere. Horixe da, seguruenik, gehien partekatzen den Sareko edukia, irudiarekin batera. Interneterako sarbidea dagoen tokian, oso litekeena da bi lagun edo gehiago doinuak partekatzen egotea, auditorio berean balira bezala. Gainera, doinu horiek (disko konpaktuetatik kopiatuak, esate baterako) dauzkan disko gogor edo ordenagailua konektatu eta, musika kanal jakin batzuen arabera partekatzeko, diseinaturiko programetako bat aktibatzea bezain erraza da: Peer to Peer (P2P) alegia: ingelesezko esakune horrek “berdinen arteko kanala” esan nahi du gutxi gorabehera. Bi ezagunenak eMule eta BitTorrent dira: kanal hauek kanta bat nahi duen erabiltzailea eta abesti hori daukana elkartzen dituzte (berdin dio bien arteko distantzia zein den). Sagu-klik batzuk eginez ezar daiteke P2P Sare bat: hortik barrena ibili ahal izango dira bilatu ditugun albumak eta, aldi berean, geure disko gogorretik beste erabiltzaile batzuek interesatzen zaizkien musikak aterako dituzte. Espainiako banda zabaleko konexioei esker, disko batek minutu gutxi batzuk beharko ditu helmugara iristeko. Benetan arina musika digitala!
Online musikaren negozioa
Musika-trukatze honen parte handi bat musika-industriatik at egiten denez, artista askok ez dute kobratzen lehenago diskoekin irabazten zuten diru hura. Dena den, sarean ere badira musika-dendak: formatu digitalean (MP3 eta gainerakoak) salduz ere dirua irabaz daitekeela frogatzen du horrek. Izan ere, konpainia handi denak bertan dira dagoeneko. Orain, eztabaida bestelakoa da: doinu digital horiek kopiaren kontrako sistema eduki behar duten ala ez, erabiltzaileek gerora askatasun osoz kopia ez ditzaten, alegia. Adiera horretan, herrialde batzuetako legeriak kopiaren aurkako sistemak legez kontrakotzat hartzen ditu eta beste batzuetan, berriz, arauak lausoagoak dira. Kopiaren aurkako sistema (Eskubide Digitalen Kudeatzailea edo, ingelesezko sigletan, DRM) exijitzen diote disko-konpainia eskergek hauen doinuak Interneten saldu nahi dituen zeinahi dendari. Konpainia independenteek, aldiz, ez dute DRM exijitzen beren musika online saldu ahal izateko.
P2P sistemekin eroso sentitzen ez den erabiltzailea (dela bere musika gogokoena eskuratzeko modu zuzen eta errazagoa baliatu nahi duelako, dela bere dirua artistenganaino heltzea nahiago duelako) doinuak ordaindu beharreko musika digitaleko deskarga-atarietan erosteko aukera dauka. Hona hemen ezagunenak: