Erosketa gida: moldeko ogia

Moldeko ogia: mamirik samurrena

Produktu eroso eta erabilgarri honek ez dauka ohiko ogiak baino kaloria gehiago, baina osoko bertsioa jatea komeni da, eta produktu osasungarriekin laguntzea, gatz ugari izaten baitu
1 iraila de 2017
Img alimentacion listado 1217

Moldeko ogia: mamirik samurrena

Gizakiok 3.000 urte baino gehiago daramatza gu ogia jaten. Hain zuzen, zereal hartzituarekin egindako produktu hori izan da dietaren oinarria kultura askotan. Ogi barrak ere antzekoak izaten ziren herrialde gehienetan, Mediterraneo inguruan izan ezik, non beti izan den ogi zapalak egiteko ohitura. Baina guztia aldatu egin zen Otto Rohwedder estatubatuar ingeniariak makina bat asmatu zuenean ogia xerratan mozteko. Irauli egin zuen ogiaren ekoizpena eta merkaturatzeko modua.

XX. mendearen hasieran izan zen, Ameriketako Estatu Batuetan. Garai hartan, handiak izaten ziren ogi barrak, eta azal gogorra izaten zuten, mami guria zaintzeko. Bezeroak maiz kexatzen ziren, zaila egiten zitzaiela ogia zatitzea eta kontserbatzea, eta Rohwedder-ek makina bat asmatu zuen xerrak egiteko, okinek moztuta sal zitzaten ogi barrak. 1927. urtean, egina zeukan “ogia mozteko” makinaren prototipoa; moztu ez ezik, gainera, paper argizariztatuan bildu ere egiten zuen hobeto kontserbatzeko. Handik urtebetera, patentatu egin zuen asmakizuna. Moldeko ogi xerratua agudo egin zen ospetsu herrialde hartan, eta salmentak %2.000 handitu ziren. 1930eko hamarkada hasierarako, moldeko ogia zen ogi ekoizpenaren %80; Estatu Batuetako okindegi guztiek zeukaten gisa hartako makina bat. Denborarekin, zenbait enpresak hobetu egin zituzten kontserbatzeko eta ontziratzeko metodoak, eta kontsumitzaileen beharrizanetara ezin hobeto moldatzen zen produktu bat eskaintzeko modua egin zuten.

Espainiako Estatuan beti izan da tradizio handia ogiaren inguruan. Orain dela 50 urte hasi zen moldeko ogiaren ekoizpena, eta gaur egun, dozenaka enpresa handi aritzen dira moldeko ogi freskoa egunero egiten eta Estatu guztira zabaltzen.

Ekoizteko prozesua

Betiko ogitegien jardunean beste ezaugarri batzuek agintzen dute: oso ongi ezagutzen eta zaintzen dituzte lehengaiak, eta artisau eran egiten dituzte ogia hartzitzeko eta labean egiteko prozesuak; moldeko ogiaren helburua, berriz, arazo bat konpontzea da: otorduak prestatzeko denbora falta, batez ere gosari eta askarietan. Eta produktu eroso eta erabilgarri batekin egiten du, zeinak egun batzuk irauten baitu fresko. Hain zuzen, ezaugarri horiexek bilatzen ditu kontsumitzaileak.

Baina bi ogi motak egiteko ekoizpen prozesua ez da hain desberdina ere. Moldeko ogiarena oso mekanizatua dela, horixe da alde nagusia. Oinarrizko osagaiak berdin-berdinak dira: ura, irina, legamia eta gatza. Eta gero beste batzuk eransten zaizkie, produktuak gehiago iraun dezan, adibidez kontserbagarri naturalak eta artifizialak, eta azukre kopuru handiagoa (moldeko ogiari). Baimenduta dauden gehigarriak guztiz seguruak dira, eta lagundu egiten dute produktuaren nutrizio ezaugarriak iraunarazten eta hobetu egiten dute segurtasun mikrobiologikoa.

Gehien erabiltzen den gari irinak -indar irina- gluten ugari izaten du (pisu guztiaren %11 baino gehiago ere izan dezake), eta horrek lagundu egiten du testura harro-harroa sortzen, nahiz eta, horretarako, bizitasun eta indar handiagoarekin egin behar den orea. Garagar eta olo irinek, berriz, gluten gutxiago izaten dute eta CO2a atxikitzeko gaitasun gutxiago; hori dela eta, zereal horiekin ez dira lortzen hain ore harroak.

Osagai guztiak fabrikara edo lantegira heldu eta aztertu egiten dira, pisatu eta errezetak agintzen duen neurrian eransten zaizkio. Ondoren, osagaiak nahasi eta orea egiten da; ore hori pisu bereko ataletan zatitzen da gero, eta moldeetan jartzen da; hortxe bertan hartzitzen dira, eta estalita sartzen dira labean. Moldetik atera ondotik, hoztu egin behar izaten dira, moztu eta poltsetan sartu saltokietara banatzeko.

Ogi motak
  • Baserrikoa. Trinkoa eta samurra izaten da. Betiko ogiaren itxura izaten du, azala ongi egosita eta irineztatua duela. Ama orearekin egiten da, eta gariarena ez den beste irin kopuru txikiak eransten zaizkio (malta, zekalea…). Ogi biribil edo biribil erdi gisa aurkezten da, osorik eta xerratua, baita barran ere, betiko moldeko ogiaren itxurarekin. Xerrak handiagoak edo lodiagoak izaten dira moldeko ogi normalarenak baino. Ohiko ogiaren testura eta zapore handiagoa izaten du, ama orea erabiltzen delako eta egurrezko labean egosten delako. Ezaugarri sentsorial horiek ez dute egiten ogia osasungarriagoa izatea: beste ogi batzuk baino garestiagoa izaten da, eta gehienean irin finduak erabiltzen dituzte, eta ez ale osoarekin eginak; hori dela eta, funtsezkoa da etiketa ongi irakurtzea.
  • Naturala. Erronka gisa hasi zen. Izan ere, kontsumitzaileek osagai osasungarriekin egindako ogia eskatzen baitzuten, eta gaur egun, zenbait markak ogi naturalak eskaintzen dituzte, irina, ura, legamia, olio pittin bat (oliba edo ekilorea) eta gatza baino ez daramatenak, nahiz eta badiren ama orearekin eta soja irinarekin eginak ere. Baina osagai naturalak edukitzeak horixe baino ez du esan nahi, zeren kaloriei begiratuko bagenie (asko izaten dute) eta zuntzari eta mikromantenugaiei (gutxi), ez lirateke izango ogirik gomendagarrienak.
  • Azalik gabea. Marka handiek badakite etxe askotan baztertu egiten dela ogiaren ertza, eta azalik gabeko ogia egiteari ekin zioten, errazago murtxikatzen dena. Handik gutxira, ertz trinkoa baina hain gogorra nahi ez zutenentzat, azal samurreko moldeko ogia sortu zuten. Erraz murtxikatzeak, ordea, badu alde txar bat ere: gehiago jateko arriskua izaten da eta asetasun gutxiago eragitekoa. Adituek ez dute gomendatzen elikagai guriegiak eta oso birrinduak jatea, non eta patologiaren batek horretara behartzen ez duen.
  • Ama orearekin egindako ogia. Mami harroa duten ogiak egiteko, legamia industriala erabiltzea izaten da ohikoena, baina ama orea ere erabil daiteke horren ordez (kontsumitzaileen begietara, gainera, naturalagoa eta osasungarriagoa da). Irina eta ura nahasiz egiten da ama orea; zenbait egunez uzten da hartzitu dadin, eta bakterio azido-laktiko eta legamia ugariko orea lortzen da. Mikroorganismo horien jardunak zenbait konposatu sorrarazten ditu, eta ogia digerigarriagoa izaten da. Baina ez da hori faktore bakarra. Kontuan hartu behar dira, halaber, zenbat ore erabili den, erabili diren gainerako irinek zer-nolako kalitatea duten eta ogia egiteko prozesua bera nolako izan den.

Zenbait ikerketa egiten ari dira ore mota horrek osasunari zer-nolako onurak egiten dizkion zehazteko. Oraingoz, gauza jakina da hartzitzeko unean sortzen diren produktuek (maltosa eta fitasa) ez diotela balio handiagoa ematen ogiari, biak ere desagertu egiten baitira ogia labean sartzean eta murtxikatzean.

  • Panes enriquecidos. Modu industrialean egindako ogiak kopuru handi samarretan izaten dute esnea edo esne hautsa, eta horrek handitu egiten die lisina kantitatea. Eta ogi batzuk elikagai funtzional gisa ere har daitezke, bitaminak eransten dizkietenez: “ogi aberastuak” dira.

Bestalde, zenbait produktu nahasi egin daitezke irinarekin eta, era horretan, ogi ekoizpenari etekin gehiago atera. “Ogia hobetzekoak” esaten zaie horiei. Entzimak daude horien artean, adibidez amilasa, zeina hartzidura hobetzeko eransten den eta ogiak itxura homogeneoagoa eduki dezan. Fitasa fungikoa ere erabiltzen da, azido fitiko gutxiago izan dezan. Eta amilasa ere gehitzen zaio, aldatu egiten baititu ezaugarri fisikoak eta kimikoak (azukre konplexuak degradatu eta azukre sinple bihurtzen ditu), eta, ondorioz, mamia samurragoa gelditzen da. Herdoilaren aurkako gehigarriak ere erabiltzen dira ogiaren ezaugarriak ahalik eta egonkorrenak izan daitezen. Horretaz gain, ohikoa izaten da oreari azido askorbikoa (C bitamina) eranstea ere, ogiaren ezaugarri fisikoak indartzeko; baita lezitina ere, emultsionatzaile gisa; eta kaltzio propionatoa fungizida gisa, ez dadin onddorik sortu.

Nutrizio arloko analisia

Zer leku hartu behar du dietan

Ogia garrantzi handiko elikagaia izan da urritasun garaietan. Eta elikadura arloko piramidean lehen lekuan ageri da gainera, zerealekin eta lekaleekin batean. Ogiak ematen dituen karbohidrato konplexuen bidez, egunaren buruan hartu behar denaren laurdena eskuratu behar genuke; hau da, egunean zehar lasai samar jan daiteke, baina arreta jarri behar zaio erabiltzen diren irinen eta beste osagaien kalitateari, eta hautatzen hasita, osoko irin gehien dutenak hautatzea komeni da.

Moldeko ogia beste plater batzuk laguntzeko izaten da askotan, eta jateko prest dauden xerretan etorri ohi da. Funtsezkoa izaten da sandwichak egiteko, txigorkiak prestatzeko (xerra bakarra jarri eta elikagai gozoekin edo gaziekin lagunduta), eta baita kanapeak eta frantziar txigorkiak egiteko ere.

Baina moldeko ogia ez da sandwichetan bakarrik erabiltzen dena. Osaera berdintsua dutelako, talde honetan sartzen dira beste hauek ere: esnezko ogia, hanburgerrena, ogi arin biribilak edo bagel delakoak.

Eguneko errazio egoki bat 50 gramokoa litzateke moldeko ogian, bi xerra ingurukoa alegia. Baina dieta orekatzeko gakoa ogi on bat hautatzea da, eta osasungarria den betegarri batekin laguntzea, zeinak begetalak eta kalitate oneko proteinak izan behar lituzkeen; ez lirateke hartu behar, bestalde, produktu azukretsuek eta haragiaren eratorri oso prozesatuak.

Nutrizio arloko analisia

Gantza

Moldeko ogiak %2 eta %6 artean izaten du gantza, markaren arabera, eta ohiko ogiak %1,5, baina horrek ez du esan nahi moldekoak kaloria gehiago duenik. Olio mota bat baino gehiago erabiltzen dute: oliba olioa, ekilore olioa, soja olioa, palma olioa edo gantz hidrogenatuak edo partzialki hidrogenatuak. Batzuek gurina eta esne gantzak ere izaten dituzte, baina gero eta bakanago erabiltzen dira animalia jatorriko gantzak.

Ogiaren ezaugarri sentsorialentzat, funtsezko osagaia dira gantzak. Ogirik garestienetan oliba olioa erabiltzen dute, eta merkeenetan kalitate apalagokoak, adibidez palma olioa, zeinak gizentasun eta gehiegizko pisua areagotzea dakarren maiz samar hartuz gero.

Gatza

Gatzaren zeregina, alde batetik, ogiaren beraren zaporea eta lurrina indartzea da, eta, bestetik, orearen azken testurari eragitea. Gatzak, gainera, onddoak desagerrarazteko ere balio du hein batean, eta luzatu egiten du ogiaren iraupena eta lagundu egiten du azalari kolorea ematen.

Moldeko ogi batzuetan muga-mugan dabil sodio kantitatea. Horregatik da garrantzitsua ogia laguntzeko elikagaiak ez izatea gaziak, adibidez hestebeteak, zeren platerak, azkenerako, kopuru handi eta desegokietan emango bailuke osagai hori.

Kaloriak

Ohiko ogiak bezainbeste kaloria ematen du moldekoak, baina badira gehiago ematen dutenak ere (azukre eta gantz gehiago dutenak). Moldeko ogi zuriak 270 kaloria izaten ditu 100 gramo bakoitzeko. Nutrizio arloko semaforoan aztertu ditugun ogiak 225 eta 296 kaloria artean dabiltza 100 gramo bakoitzeko.

Zuntza

Gutxi finduta dauden irinekin egindako ogiek zuntz gehiago ematen diote dietari, eta horrek lagundu egiten du hesteetako igarotze prozesua arautzen eta idorreria murrizten, eta, gainera, on egiten dio bihotz-hodietako sistemari. Osoko moldeko ogiaren zuntza ez da disolbagarria eta ez hartzigarria ere, eta, ondorioz, lasaigarriagoa gertatzen da hesteentzat. Hautatzeko garaian, ez da komeni aukeratzea osoko irina %75 baino gutxiago dutenak, nahiz eta ogi mota horretan zaila den halakorik aurkitzea.

Nutrizioaren ikuspegitik, “osoko alearekin eginak” (“de grano antero”) eta “osoko produktuak” (“produktu integral”) gauza bera izan behar lukete, baina ez da hala. Osoko elikagaiak egiteko, ale osoak erabili behar lirateke, ehota, baina ogi batzuetan garia eho eta zahiaren %25 erabiltzen dute, eta irin findua %75. Nahasketa hori legezkoa da, baina ez du zerikusirik egiaz osokoak diren elikagaiek dakartzaten onurekin, zeren zahi kopuru txiki horretan ez baita izaten hozirik, eta hain justu hortxe izaten dira fitokimikoak eta osasunari on egiten dioten beste substantzia batzuk.

Hezetasuna

Ura ezinbesteko osagaia da ogia egiteko, altibatu egiten baititu irinaren proteinak, oreak testura guri eta moldagarria har dezan. Gainera, oreari eransten zaizkion substantzien disolbagarri gisa jarduten du, eta beharrezkoa da hartzidura abian jartzeko. Baina ura duenez, gerta daiteke ogiari onddoak agertzea denborarekin. Onddoen aurka gehien erabiltzen den gehigarrietako bat kaltzio propionatoa da (E-282).

Moldeko ogiak beste osagai likido batzuk ere izan ditzake: esnea, gurinaren gazura, ardoa, garagardoa eta baita ozpinarekin egindako nahasturak ere.

Karbohidratoak

Ogiak karbohidrato konplexuak ematen ditu, gehien-gehienak almidoi erakoak. Almidoia izaten da irinak duen pisuaren %70. Haren zeregina izaten da hezetasuna modu homogeneoan banatzea orea egiteko garaian, eta oreari egitura erdisolidoa ematea.

Ogi zuria irin finduarekin egina egoten da (zerealaren almidoiarekin bakarrik), eta, hortaz, kalitate apalagoa izaten du osoko irinarekin eginda dagoenak baino, eta mikromantenugai gutxiko elikagaia da. Digestioa azkarrago egiten zaio ogi zuriari eta asetasun urriagoa ematen du, 2,3 gramo zuntz besterik ez baitu 100 gramo bakoitzeko.

Azukrea

Legamiak aktibatzeko erabiltzen da moldeko ogian, kontserbagarri gisa eta azalari kolorea eta testura emateko. Moldeko ogi zuriak azukre gehiago izaten du ohiko ogiak baino (0,9 eta 1,5 gramo artean 100 gramo bakoitzeko).

Beste osagai batzuk

Moldeko ogiak izaten dituen mikromantenugaien artean, honako hauek ageri dira: kaltzioa, burdina, selenioa, potasioa eta fosforoa. Proteina batzuk ere izaten ditu (9 gramo ere bai zenbaitetan, 100 gramo bakoitzeko), baina kalitate apalekoak dira nutrizioaren ikuspegitik, ez baitaramatzate aminoazido esentzial guztiak. Zerealen hozia daramaten irinekin egindako ogiek B multzoko bi bitamina izaten dituzte: tiamina eta niazina. Ogi horrek, gainera, azido folikoa ere izaten du, eta karotenoide batzuk ere bai.

Nutrizio arloko semaforoa

Merkatuan era askotako moldeko ogiak daude, gustu guztiak asetzeko modukoak. Ogia egiteko erabili den edo erabili diren irinetan dago horien sekretua; hortaz, bat edo bestea aukeratu aurretik, komeni da osagaien inguruko informazioa eskuratzea. Irinik egokiena osokoa da, kopuru handiagoetan ematen dituelako zuntza, mineralak eta bitaminak; asetasun irudipena ere handiagoa eragiten du irin mota horrek, eta indize gluzemiko apalagoa dauka. Gutxien komeni dena irin findua da, ehotzeko prozesuan kendu egiten baitizkiote zahia eta hozia. Osagaien zerrendan agertzen da, garrantziaren arabera ordenatuta, zer-nolako irinak erabili diren, eta osokoak diren edo ez ere esaten da. Zerrenda horretan, ia beti agertuko da garia, eta bakanago bestelako irin batzuk. Horretaz gain, garrantzitsua da kontuan hartzea, ogia edozein zerealen izenarekin aurkezten dela ere (adibidez, “oloz egindako ogia” edo “chiaz eta kinoaz egindako ogia”), beti etiketara joan behar dela hori egiaztatzera.

Moldeko ogiak zertxobait kaloria gehiago izaten du barrakoak baino, gantz eta azukre gehiago daukalako, baina aldea 20 kcl ingurukoa baino ez da 100 gramo bakoitzeko. Azukre kopurua dezente handiagoa da moldeko ogian, batez ere glutenik ez dutenetan.

Fruitu lehorrekin eta haziekin egindako ogiak are gantzatsuagoak eta kaloria gehiagokoak dira, osagai horiek berez dituzten gantzen eraginez. Baina horrek ez du esan nahi besteak baino osasungaitzagoak direla, guztiz bestela: izaera hobeko lipidoak dituzte, gantz horiek ez baitira saturatuak. Glutenik gabeko ogietan, berriz, ugariagoak dira gantz saturatuak.

Ogiaren gatz kopurua jaitsi egin da azken urteetan, eta okintzaren arloko eragileak eta Espainiako Osasun Ministerioa lankidetzan aritu dira horretan. Hala ere, gatz dezente duen elikagaia izaten jarraitzen du ogiak (ogi zuriak eta artisau erakoek dute gehien).

Zein ogi da osasungarriena

Osoko ogiak edo integralak aleak dituen hiru zatiak atxikitzen ditu: zahia (kanpoko aldea), hozia (alearen ernamuina) eta endospermoa (almidoia) eta irin finduarekin egindako ogi zuria baino osasungarriagoa da. B multzoko bitaminak ditu, azido folikoa, E bitamina, fosforoa, zinka, magnesioa, gantz azido esentzialak eta herdoilaren aurkakoak. Horretaz gain, zuntza ere ugari izaten du (6 gramo 100 gramo bakoitzeko), eta horrek aseago sentiarazten gaitu otordutik otordura.

Ogi batzuk “zuntz ugarikoa” (“rico en fibra”) etiketarekin saltzen dira, baina bereizi egin behar dira zahiarekin aberastuta daudenak batetik eta osokoak bestetik (ale osoarekin eginak). Lehenbizikoek irin finduak izaten dituzte, zahiarekin aberastuak, baina ez dute izaten hoziak ematen duen mikromantenugairik. Produktuak araudia bete dezan, gutxienez 3 gramo zuntz eduki behar ditu 100 gramo bakoitzeko. Horrela, bada, osoko ogi on bat aurkitzeko, lehenik etiketa irakurri beharra dago eta osagaien zerrendan lehen lekuan osoko irina dakarrena hautatu.

Eta nutrizioaren ikuspegitik ogi horiek are gehiago hobetzeko, gero eta ohikoagoa da haziak eranstea, edo haziekin egindako irinak edo fruitu lehorrak: chia, mitxoleta, kinoa, sesamoa, lihoa, intxaurrak, ekilore haziak, kalabaza haziak…

Janko eta aurrezkiko gomendioak

Erosketa egiteko gomendioak

Gosaltzeko ogirik onena.

Zer jarriko dugu txigorkiaren gainean? Arrautza nahaski bat edo tomate xerra batzuk joango badira, trinko samarra izango den ogia beharko da: baserrikoa litzateke aukera onena, ama orearekin eta osoko zerealekin egina, eta haziekin aberastua. Egokiak izango lirateke, halaber, espeltaz, oloz edo zekalez egindako ogiak ere, osokoak jakina, txigortu eta gurinez edo oliba olioz laguntzeko. Eta xerra lodiak izanez gero, frantziar txigorkiak edo torradak egin daitezke zartagin batean, esnetan blaitu (kanelaz eta banillaz lurrinduta) eta arrautza irabiatutan pasatu ondoren.

Sandwichak egiteko onena.

Barrenean jarri nahi denak emango digu erantzuna. Oso trinkoa bada, osagai bat baino gehiagokoa eta horietako bat hezea (tomatea, ensaladilla, humusa…), ogiak ez luke izan behar oso guria, bestela apurtu egingo da eta; hortaz, baserriko ogia hautatu behar litzateke edo zereal anitzekoa, azal eta guzti datorrena. Sandwich bat mistoa bada, egokiena litzateke ogi xerra ez izatea oso lodia, gazta arazorik gabe urtu dadin; aukera egokia izan daiteke ogi zuri naturala, azalik gabea edo ertz gurikoa. Eta ohiko ogitartekoak, adibidez izokin ketua eta gazta krematsua daramatzana, bagel direlakoetan egiten dira (hobe osokoak badira).

Gehien irauten duena.

Zaporea aintzat hartuta, baserrikoek eta naturalek irabazten dute, baina moldeko ogietan gehien irauten duena betiko ogi zuria da. Hala ere, ogia hautatzeko orduan, ez luke iraupenak izan behar lehenbiziko irizpidea, edozein ogik irauten baitu astebete inguru. Nolanahi ere, erosteko orduan kontsumo data gomendatuari edo iraungitze-datari begiratzea izaten da onena, eta epe luzeena eskaintzen duena hautatzea.

Glutenik gabeko ogirik onena.

Glutenarekin zerikusia duten nahasmenduak dituzten pertsonek kendu egin behar dituzte dietatik zenbait zereal, adibidez garia, garagarra, zekalea, oloa eta horien espezie eta hibrido guztiak (espelta, kamuta edo tririkalea). Gaur egun, dena den, badira glutenik gabeko irinekin egindako ogiak, adibidez arroz irinarekin edo arto irinarekin. Bestelako lurrina, testura, zaporea eta ezaugarri sentsorialak izaten dituzte, zaila baita ohiko ogien biskoelastikotasuna lortzen; baina antzeko testurak lortzeko helburuz, batzuek xantana goma izaten dute, emultsionatzaileak, agar-agarra eta garrofin goma. Nutrizioaren ikuspegitik, gehienak ez dira oso ogi orekatuak, eta askoz karbohidrato gehiago izaten dute. Hori dela eta, produktuaren etiketa aztertzea komeni da, eta ikustea ea ohiko ogiaren antzeko mantenugaiak ematen dituen eta antzeko neurrietan.

Askaltzeko onena.

Osoko irinarekin egindakoa litzateke beti onena, izan gari irinarekin egina edo beste zereal batzuekin (oloa, tritordeuma edo espelta). Ogi kantitatea murrizteko, txigorki bakarra jar daiteke, eta gainean, hainbat aukera: gaztanbera, jogurta, fruitu lehorren eta hazien krema eta [a href=”http://frutas.consumer.es/””>ddituzten pertsonek kendu egin behar dituzte dietatik zenbait zereal, adibidez garia, garagarra, zekalea, oloa eta horien espezie eta hibrido guztiak (espelta, kamuta edo tririkalea). Gaur egun, dena den, badira glutenik gabeko irinekin egindako ogiak, adibidez arroz irinarekin edo arto irinarekin. Bestelako lurrina, testura, zaporea eta ezaugarri sentsorialak izaten dituzte, zaila baita ohiko ogien biskoelastikotasuna lortzen; baina antzeko testurak lortzeko helburuz, batzuek xantana goma izaten dute, emultsionatzaileak, agar-agarra eta garrofin goma. Nutrizioaren ikuspegitik, gehienak ez dira oso ogi orekatuak, eta askoz karbohidrato gehiago izaten dute. Hori dela eta, produktuaren etiketa aztertzea komeni da, eta ikustea ea ohiko ogiaren antzeko mantenugaiak ematen dituen eta antzeko neurrietan.

Askaltzeko onena.

Osoko irinarekin egindakoa litzateke beti onena, izan gari irinarekin egina edo beste zereal batzuekin (oloa, tritordeuma edo espelta). Ogi kantitatea murrizteko, txigorki bakarra jar daiteke, eta gainean, hainbat aukera: gaztanbera, jogurta, fruitu lehorren eta hazien krema eta [a href=”http://frutas.consumer.es/”fruta[/a], adibidez banana, kiwia, ahabiak, marrubiak edo mugurdiak. Eta txikienentzat, azalik gabeko osoko ogia jar daiteke betegarri gaziarekin, adibidez atuna, arrautza gogortua, garbantzu humusa, gazta eta tomatea, urdaiazpikoa…

Aurrezteko aholkuak

Saltokiek amu eta eskaintza ugari izaten dituzte moldeko ogiak dauden apaletan: hazidunak, glutenik gabeak, zekalez eginak, osokoak, azalik gabeak… Itxura batean, guztiak dira onak baino hobeak, eta poltsa gardenetan etorri ohi direnez, elikagaia ikusi egin daiteke eta itxuraren arabera aukeratu. Baina nola asmatu hainbeste aukeraren artean? Eta, batez ere, nola aurreztu?

  • Kontuan hartu behar den lehenbiziko alderdia hauxe da: moldeko ogiak zenbat eta prozesu gehiago hartu, hainbat eta garestiagoa izango da. Azalik gabeko ogia, adibidez, normala baino garestiagoa da. Era berean, zenbat eta osagai gehiago eduki ogiak (haziak, fruitu lehorrak…), orduan eta garestiagoak horiek ere.
  • Markek, neurriek eta osagai motek ere eragiten dute azken prezioan. Oliba olioa daraman ogi bat garestiagoa izango da ekilore olioa edo palma olioa daraman ogia baino. Familientzako formatuarekin edo aurrezteko formatuarekin merkeagoa ateratzen da erosketa, eta marka batetik bestera ere badago aldea.
  • Glutenik gabeko ogiak ere dezente garestiagoak dira gari irinez eginda daudenak baino, osagaiak eurak garestiak direlako eta segurtasun maila handia eskatzen duelako ekoizpen prozesuak.
  • Urtearen buruan diru asko samar aurreztu daiteke era bateko ogiak edo bestekoak hautatu, eta hori argi ikusten da erosketa saskiak alderatuta. Hala ere, prezioak alderatzen hasiko bagara, antzeko ezaugarriak dituzten produktuen artean egin behar da. Hau da, osoko ogi baten eta ogi zuri baten artean dagoen aldea kontuan hartuta aukeratu beharrean, edo ogi azaldun baten eta azalik gabeko baten arteko alderaketa egin behar beharrean, egokiagoa da norberak zer-nolako ogi mota nahi duen bereiztea eta aukerarik onena bilatzea, prezioari bakarrik begiratuta edo kalitate-prezioak kontuan hartuta.
Moldeko ogia kontserbatzeko trikimailuak

Moldeko ogia egoki gordeta, ez du jasaten aldaketa fisiko eta kimikorik mikroorganismoen eraginez, zeinak aldatu egiten baitituzte ezaugarri organoleptikoak (lurrina eta testura), ogia freskoa ez dela sumatzeraino. Izan ere, ogia etxean gordeta dugula, mamia gogortzen eta lehortzen joaten da.

Baina badira moduak luzaroago iraun dezan. Horietako bat da berezko ontzian edo zorroan gordetzea, ixteko gailuaren ordez (grapa edo alanbrea) pintza bat jarrita, eta leku fresko eta lehorrean uztea. Oihalezko poltsa batean ere sartu daiteke giroko tenperaturan (15º C eta 25º C artean); ehunez egindako poltsak ezin hobeak dira ogiaren barne hezetasunari eusteko, “arnasa” hartzen uzten baitiote, eta ez dute azkartzen lizunak sortzeko prozesua.

Moldeko ogia hobeto kontserbatzen da pieza osorik erosten bada eta norberak behar duenean mozten badu, lehenbiziko eta azken xerrak erabilita barra edo ogi biribilaren erdiko hezetasuna mantentzeko.

Ez da komeni hozkailuan sartzea; egia da horrela atzeratu egiten dela lizunak agertzea, baina hondatu egiten du ogiaren testura.Eta, jakina, errespetatu egin behar da kontsumo data gomendatua, eta ogiari lizun arrastoren bat ikusiz gero, bota egin behar da.