A tecnoloxía ao servizo dos maiores

A tecnoloxía ao servizo dos maiores

A miúdo adoitamos asociar a tecnoloxía só cos máis novos. Parece que o uso de apps que vaian máis aló de redes sociais como WhatsApp e Facebook queda reservado aos que naceron, como se adoita dicir, “case aprendidos”. Aínda que é certo que eses nativos dixitais teñen máis experiencia, os tempos cambian. As persoas maiores xa se benefician dos avances tecnolóxicos, tanto se son usuarios activos –recorren a ela de forma voluntaria no seu día a día– como pasivos –os seus familiares ensínanlles nocións básicas, por utilidade ou seguridade–.

A fenda dixital redúcese aos poucos: o 14 % dos maiores de 65 anos utiliza semanalmente a mensaxaría instantánea para comunicarse cos seres queridos, segundo recentes estudos. Se algo tan simple como enviar un whatsapp rompe a barreira do illamento na terceira idade e lle resta preocupación aos familiares, que teñen maior capacidade para comunicarse cos seus maiores de forma rápida e sinxela, é fácil imaxinar cantos aspectos se poden simplificar grazas á tecnoloxía.

Para o futuro

Consciente de que cun teléfono móbil intelixente todo é posible, a Comisión Europea xa presenta a tecnoloxía como unha aliada para o envellecemento do futuro, un horizonte no que se albisca aos maiores da man das ferramentas tecnolóxicas máis innovadoras para vivir con máxima calidade e menos perigos. A lóxica evolución bota unha man: mentres en 2008, 7 de cada 100 maiores utilizaban Internet, en 2018 eran 47 de cada 100.

Ao envellecer, as nosas capacidades sensoriais e motoras, antes ou despois, vense afectadas. Tendemos a perder agudeza visual e escoitamos moitas menos frecuencias de sons que antes. A estes cambios físicos adóitanselle sumar a perda de memoria, unha das afectacións que máis adoita preocupar aos familiares, especialmente se esa persoa vive soa. Non é fácil sentir esa perda de seguridade que os fai dependentes. Nesta situación, a meta das persoas maiores é conseguir a autonomía suficiente para gozar dun maior espazo de liberdade e independencia persoal. Vivir sen preocupacións.

A evolución demográfica esixirao: en 2025, uns 800 millóns de persoas no mundo serán maiores de 65 anos, segundo a ONU. Isto indica a probabilidade de que a pirámide demográfica termine por inverterse case por completo. Un cambio substancial para o que a sociedade debe estar preparada se quere garantir unha vellez en positivo e polo que a Axenda Dixital 2020 quere afrontar os grandes retos da vellez –dependencia, soidade, demencia e problemas de saúde– a través da e-saúde e a telemedicina, fomentando un envellecemento activo no que os maiores poidan ser independentes e levar a súa vida da forma máis fácil posible.

Como ven este cambio os seus protagonistas? 

O Centro de Referencia Estatal de Autonomía Personal y Ayudas Técnicas (Ceapad) indica que a maioría está de acordo en que as ferramentas dixitais lles proporcionan autonomía, seguridade, saúde e comunicación; catro aspectos especialmente importantes para o seu benestar físico e mental. Para os maiores, a tecnoloxía é unha aliada se lles axuda a estar máis tranquilos, cómodos e, sobre todo, seguros. Esa é a base. Despois entran en xogo o papel da comunicación e o dereito á información: necesitan conectar coa realidade e explorala. É fundamental que todo avance lles permita manterse en contacto cos seus, unha necesidade evidenciada pola pandemia que, dun día a outro, os deixou sen apoios físicos e emocionais ao seu alcance.

Na actualidade existen centos de ferramentas dixitais para promocionar a saúde e o benestar na terceira idade. En canto á asistencia, tanto institucións públicas como empresas desenvolveron na última década decenas de ferramentas para axilizar o contacto cos servizos médicos e sociais desde o sofá.

No día a día dos maiores, os dispositivos con xeolocalización, as ferramentas médicas (como os medidores intelixentes de glicosa) ou as apps de saúde fomentan a súa autoxestión e apoderamento, así como a tranquilidade dos seus familiares ou coidadores. A tecnoloxía está ao seu servizo e cada vez hai propostas máis accesibles para afrontar a vellez desde esta perspectiva. É o momento de aproveitala. Por que non empezar agora? Nas seguintes páxinas facemos unha selección das apps e ferramentas máis útiles.

‘Apps’ e dispositivos para dependentes // Seguridade

Glympse, Safe365 y Life360 // Xeolocalización e seguridade na rúa

• Para que serve. Comparten a localización GPS con familiares autorizados en tempo real, ademais de calcular o tempo estimado de chegada e a velocidade da viaxe. Permiten prolongar ou acurtar o tempo de monitorización. Safe 365 e Life360 permiten configurar zonas seguras (aquelas que habitualmente percorre o usuario) e envían notificacións cando estas se abandonan.
• Compatibilidade. Android e iPhone.
• Dificultade de uso. Media. Os familiares deben axudar a incluír os contactos de urxencia, as zonas seguras, destinos comúns e outros aspectos. Posteriormente, abonda con que o usuario leve o móbil para rexistrar a súa localización en tempo real.
  • Vantaxes. Son fáciles de utilizar unha vez se coñece o seu funcionamento.
  • Inconvenientes. En xeral non son moi intuitivas, xa que os maiores necesitarán a axuda dun familiar.
• Prezo. Gratuítas.

Red Panic Button // Estar alerta en todo momento

• Para que serve. Envía un SMS a un número de teléfono rexistrado con só pulsar un botón. Proporciona a localización real do usuario. Permite crear un acceso directo para atopalo máis rápido e pode vincularse a redes sociais para que envíe a mensaxe de axuda en forma de mensaxe de voz, imaxe ou vídeo.
• Compatibilidade. Android e iPhone.
• Dificultade de uso. Baixa. É suficiente con abrila para acceder directamente ao botón. Só require rexistrar o contacto de urxencia.
  • Vantaxes. É sinxela e intuitiva. Utiliza a cobertura para enviar SMS, polo que non require que o usuario dispoña de internet no móbil. Pode conectarse a un reloxo intelixente.
  • Inconvenientes. A versión gratuíta ten un límite de contactos rexistrados, inclúe anuncios e só permite pedir axuda a través de SMS.
• Prezo. Gratuíta, salvo se se queren eliminar os anuncios ou activar a función de axuda en redes sociais.

Beprevent // Por un fogar máis intelixente 

• Para que serve. Consiste nunha serie de parches que se colocan en obxectos estratéxicos da casa (a neveira, o mando da tele, o interruptor da luz, a vitrocerámica, a porta ou a caixa de medicinas) conectados a un receptor para facelos intelixentes e así detectar a frecuencia de uso de cada obxecto. Isto permite atopar posibles alteracións na rutina do usuario. Envía alertas de cada acción e rexistra un historial cada día.
• Compatibilidade. Android.
• Dificultade de uso. Baixa.
  • Vantaxes. Non require acción por parte do usuario. Permítelles aos familiares saber que ocorre no seu fogar sen resultar invasivos. Non necesita wifi.
  • Inconvenientes. Mínimos. Hai que pensar ben onde situar os sensores.
• Prezo. 180 € (Inclúe: dispositivo central, cargador, 5 sensores, 5 pilas e guía de instalación).

Watchseniors // Vixilancia case ubicua

• Para que serve. Un reloxo intelixente con xeolocalización, seguimento de rutas, chamadas a contactos, botón SOS, perímetro de seguridade, podómetro, termómetro e presión arterial. Permite visualizar toda a información desde a app.
• Compatibilidade. Android e iPhone.
• Dificultade de uso. Media. Só é necesario introducir os axustes na app, pero a posta en marcha e sincronización do reloxo é algo complexa.
  • Vantaxes. Non require que o usuario dispoña de smartphone. As configuracións poden facerse desde a app, polo que o pode facer un familiar.
  • Inconvenientes. Para que o dispositivo funcione é necesario introducir unha tarxeta SIM con datos (100 megas son suficientes).
• Prezo. De 60 a 84 € dependendo das utilidades. Os máis baratos contan con xeolocalización, seguimento de rutas, chamadas, botón SOS e perímetro de seguridade.

Medisafe, Alarma de Medicina y Pillboxie // Aplicacións que dosifican os fármacos

• Para que serve. Estas tres apps son a alternativa virtual aos estoxo das pastillass intelixentes. Avisan de cando tomar os medicamentos e informan aos familiares. En Alarma de Medicina poden rexistrarse datos médicos como a presión arterial ou o azucre en sangue.
• Compatibilidade. Medisafe (Android e iPhone), Alarma de Medicina (Android) e Pillboxie (iPhone).
• Dificultade de uso. Media. Varía dependendo da app. As gratuítas poden incluír anuncios que dificulten o seu uso e visualización.
  • Vantaxes. Son relativamente intuitivas e emiten avisos sonoros. Os familiares poden facer un seguimento a distancia.
  • Inconvenientes. Son útiles en casos nos que o usuario saiba manter a súa medicación regular, sen dobres doses ou falta de tomas. No caso contrario aconséllase un estoxo das pastillas intelixente.
• Prezo. Medisafe e Alarma de Medicina (Gratuítas), Pillboxie (0,79 €).

‘Apps’ e dispositivos para dependentes // Comunicación

Storytel // Os libros, ata cando falla a vista

• Para que serve.  É a maior plataforma de audiolibros de España. Permite engadir notas ás lecturas, filtrar por categorías ou idiomas e recomendar lecturas a amigos. Poden descargarse libros offline.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Baixa. Hai que rexistrarse e familiarizarse coa interface. Unha vez que se elixe libro ábrese un reprodutor similar ao das apps de música.
  • Vantaxes. Ideal para que as persoas con visibilidade reducida e aquelas que non se senten áxiles lendo poidan seguir accedendo á cultura. O feito de que o audiolibro apareza nun reprodutor moi similar aos de música fai moito máis rápida a comprensión desta app. 
  • Inconvenientes. Necesítase unha boa capacidade auditiva. Só se pode acceder aos libros mentres se pague: unha vez eliminado o pago mensual, desaparecen da app.
• Prezo.  12,99 euros ao mes. Proba gratuíta durante 14 días.

Ultimate Volume Booster y Booster Equalizer // Para escoitar todo en todo momento

• Para que serven. Estas dúas aplicacións permiten que o móbil soe máis alto, superando os límites de emisión de son do fabricante tanto en chamadas como en alarmas e notificacións.
• Compatibilidade. Volume Booster (Android) e Booster Equalizer (iPhone)
• Dificultade de uso. Baixa. Aínda que require axustes, o usuario non ten que facer nada unha vez instalada.
  • Vantaxes. Adaptan calquera teléfono á capacidade auditiva do usuario. 
  • Inconvenientes. Pode resultar molesto en lugares pechados.
• Prezo. Gratuítas. 

Wiser y BIG Launcher // O imprescindible, pero ‘ao grande’

• Para que serven. Ideais para persoas con visión reducida. Fan máis accesible a interface do móbil, ampliando iconas e fontes, ademais de ofrecer unha versión máis simplificada do marcador de teléfono, contactos ou apps.
• Compatibilidade. Wiser (Android) e Big Launcher (Android). 
• Dificultade de uso. Baixa
  • Vantaxes. Aínda que requiren dunha instalación e configuración previas, resultan ideais para as persoas maiores porque lles permite ter a man as aplicacións que necesitan, con iconas e fontes de gran tamaño. 
  • Inconvenientes. Este tipo de aplicacións só están dispoñibles para Android. Apple non permite o uso de programas de terceiros sobre o seu sistema. No entanto, os dispositivos Apple contan con algunhas preferencias de accesibilidade como un lector de pantalla, entradas en braille, zoom a pantalla e modo escuro.
• Prezo. Gratuítas.

‘Apps’ e dispositivos para dependentes // Saúde

mySugr // Bo aliado para controlar a diabetes 

• Para que serve. App para controlar a diabetes deseñada por persoas con diabetes. Permite rexistrar os niveis de glicosa, comidas, medicación e actividade. Pode sincronizarse con glicómetros intelixentes para automatizar o gardado dos parámetros. Inclúe un calculador de bolo de insulina e a posibilidade de xerar informes en PDF.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Media. Hai que rexistrarse e familiarizarse co seu uso, xa que inclúe numerosas funcionalidades. A interface é fácil e intuitiva.
  • Vantaxes. Permite automatizar todos os parámetros glicémicos para facer un seguimento máis detallado. 
  • Inconvenientes. Se non se ten un glicómetro intelixente, os datos deben introducirse a man. Isto pode resultar difícil para algunhas persoas.
• Prezo. Gratuíta nas funcionalidades básicas. A versión Pro, 2,99 € ao mes ou 27,99 € ao ano.

Silincode SOS // Os datos médicos, sempre á man 

• Para que serven. Pulseira de diferentes cores e tallas cun código QR para acceder aos datos persoais e médicos do usuario: nome, fotografía, teléfono de urxencia, alerxias, grupo sanguíneo e máis. Pode indicarse se leva marcapasos, a medicación actual e o historial médico. A información actualízase desde o ordenador.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Media. Require acceder a unha web externa para introducir os datos.
  • Vantaxes. Non precisa de ningunha acción por parte do usuario. A información é accesible desde calquera teléfono. Permite incluír información adicional máis aló do básico. 
  • Inconvenientes. Ao ser unha pulseira, pode esquecerse na casa. Quen proporcione a axuda ten que saber utilizar o lector QR do seu móbil.
• Prezo. 8,50 €. 

Pulsómetros // Co corazón no pulso 

• Para que serven. Miden o ritmo cardíaco e envían os datos a aplicacións que rexistran as medicións 24 horas e realizan informes diarios e, ademais, contan con GPS.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Baixa. Non require acción por parte do usuario máis aló da posible consulta de información na app, aínda que disto pode encargarse un familiar.
  • Vantaxes. É ideal para monitorizar as constantes vitais do usuario en todo momento. Algúns ofrecen establecer alarmas en caso de picos cardíacos inusuais. A maior parte deles rexistran as rutas en PDF, o que permite xeolocalizar o usuario en caso de accidente ou desorientación.  
  • Inconvenientes. Ao tratarse dunha pulseira, pódese quitar e deixar esquecida en calquera lugar.
• Prezo.  Entre 40 e 60 euros.

Daylio // Unha guía para a saúde mental

• Para que serven. Mide o estado de ánimo a diario e as actividades realizadas durante o día para elaborar un calendario sobre a evolución do usuario. Tamén permite deixar notas e recordatorios.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso.  Baixa. A súa interface está baseada en emoticonas para seleccionar as emocións e as actividades.
  • Vantaxes. Trátase dunha aplicación moi útil para persoas con ansiedade e depresión. A elaboración de informes mensuais é ideal para facer un seguimento do estado emocional por parte de familiares ou médicos. 
  • Inconvenientes. Necesítase ser moi constante co rexistro das emocións para ter uns datos fiables.
• Prezo. Gratuíta. Para eliminar anuncios, crear estados de ánimo personalizados e descargar rexistros require un pago único integrado de 2,99 euros.

Lumosity, Fit Brains Trainer y Words With Friends // Exercicios cognitivos

• Para que serven.  Apps que exercitan a memoria a través de xogos de concentración, axilidade mental, percepción visual, memoria…
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Media-alta. Estas aplicacións son útiles para persoas relativamente autónomas e cun bo coñecemento da tecnoloxía, posto que cada xogo ten a súa interface e proceso propios.
  • Vantaxes. Constitúe unha boa forma de exercitar a memoria e a axilidade desde a comodidade de casa. Que Words With Friends permita xogar con amigos é un punto moi a favor, xa que os motiva a seguir exercitándose. 
  • Inconvenientes. Só poderán utilizalas os maiores con certo coñecemento do smartphone e autonomía.
• Prezo. Gratuítas, aínda que inclúen anuncios.

‘Apps’ e dispositivos para dependentes // Autonomía

TickTick // Para que non se esqueza de nada 

• Para que serve.  Para elaborar listas de tarefas e recordatorios, incluíndo aniversario e días especiais. Os familiares ou coidadores poden iniciar sesión desde o seu móbil e introducir as citas no caso de que o usuario non poida entender ben a app.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Media. A interface é bastante clara, aínda que hai que familiarizarse con ela para entender como funciona. Os recordatorios aparecerán directamente como notificación coa pantalla bloqueada.
  • Vantaxes. Permite crear categorías, darlles prioridade a certos recordatorios e introducir as tarefas directamente por voz, o que facilita moito o seu uso. 
  • Inconvenientes. As funcionalidades máis útiles son de pago. A versión gratuíta inclúe demasiados anuncios e limitacións.
• Prezo. Gratuíta, pero con funcionalidades básicas. Para o resto, subscrición por 28 euros ao ano.

Rosita // O adestrador persoal, na casa 

• Para que serve. Funciona como un adestrador persoal e contén rutinas de exercicio na casa especificamente deseñadas para maiores de 60 anos. Inclúe ioga para maiores, baile en salón para persoas con mobilidade reducida, pilates para artrite… ademais doutros exercicios adaptados a distintas patoloxías.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Baixa. É moi intuitiva e ten acceso directo aos exercicios.
  • Vantaxes. Selecciona as actividades en base ao nivel de actividade, de dor, de fraxilidade, de patoloxías e de peso. Moitas das clases son en directo e realizadas por monitores maiores. Pode conectarse directamente á televisión para que a visualización sexa mellor. Inclúe un charla de intelixencia artificial que proporciona consellos para mellorar o estilo de vida. 
  • Inconvenientes. Para conectar o móbil ao televisor ou un Chromecast seguramente se necesitará a axuda dun familiar.
• Prezo. Gratuíta. 

ReHand // Sentinela do estado físico

• Para que serve. Rehabilitación a través da tableta. Deseñada por fisioterapeutas, permite practicar numerosos e intuitivos exercicios dependendo da lesión.
• Compatibilidade. Android e iPhone. 
• Dificultade de uso. Media. Require introducir información sobre o estado físico do paciente e rexistrar un usuario.
  • Vantaxes. É unha aplicación ideal para practicar exercicios de rehabilitación desde a comodidade do fogar. O feito de que estea deseñada por expertos sanitarios dálle máis credibilidade e efectividade aos exercicios. 
  • Inconvenientes. Que os usuarios só poidan ter unha versión de proba dificulta moito a súa utilidade.
• Prezo. É unha versión demo gratuíta. Pasado o período de proba debe ser adquirida por un profesional que lle dea acceso ao paciente.