Pizza romana e de atún

Masa, queixo e tomate constitúen case o 90%

Analizáronse un total de oito pizzas ultraconxeladas, correspondentes a dúas presentacións: pizzas de atún (conteñen tamén olivas) e pizzas romana, con champiñóns e xamón (ou friame de menor calidade). Elixíronse catro marcas, La Cocinera, Pescanova, Findus e Frudesa, e de cada unha delas estudiáronse mostras destes dous tipos de pizza.
1 Abril de 2000

Masa, queixo e tomate constitúen case o 90%

O formato das pizzas é moi semellante, entre 290 e 315 gramos, e os prezos tampouco difiren moito: desde as 816 pesetas ás que sae o quilo das de Findus ata as 969 pesetas das de La Cocinera.

As pizzas ultraconxeladas son precociñados conservados mediante unha conxelación rápida que preserva as súas características organolépticas (sabor, aroma, textura) e o seu valor nutritivo.

A teor dos resultados da análise, son un producto ben elaborado e etiquetado e en correcto estado sanitario (aínda que dúas mostras evidenciaron contaminación leve). Nutricionalmente son interesantes, pero (polos seus niveis moderadamente altos de sal, graxa e calorías) non tanto coma un primeiro prato convencional (pasta, arroz) baseado en cereais.

Chama a atención que a presencia dos ingredientes que dan nome a estas pizzas é moi modesta. En ningunha pizza de atún o contido deste peixe constitúe nin tan só o 12% do total do producto. E na que menos (La Cocinera), queda nun 6%. Nas pizzas romana, se se suman o xamón ou friame cos champiñóns, na mostra máis xenerosa (Pescanova) representan o 20%. Na que menos (La Cocinera), só o 6%.
Na pizza adoita ser semellante a proporción entre base (elaborada con fariña de trigo, auga, lévedo e sal) e cobertura (queixo, tomate e especias, e mailos ingredientes concretos de cada tipo de pizza). E, en tódolos casos, o queixo e o tomate representan a maior parte da cobertura. A mostra con menos masa (48%) e máis ingredientes nas súas pizzas é Findus e as que máis base (ou masa) empregan son La Cocinera e Frudesa (ó redor do 60%).

Na composición nutricional destacan os hidratos de carbono (22%-30%, segundo as mostras). A graxa e as proteínas constitúen entre o 5% e o 12% do producto. E a fibra representa entre o 1% e o 4,5%. A achega enerxética é importante (entre 170 e 250 calorías por cada 100 gramos), pero non descomedida. O mesmo acontece co sal, nunha proporción próxima ó 0,4%. Nas pizzas romana, Pescanova, Findus e Frudesa inclúen bastante máis xamón e champiñóns ca La Cocinera. Pero só Frudesa usa xamón cocido, xa que no resto o compoñente cárnico é friame de xamón ou de febras de porco, ingredientes menos custosos e de peor calidade. Na pizza de atún, Findus e Frudesa son as que engaden máis atún e olivas. La Cocinera bótalles xarda e atún. Constatouse tamén que a pizza de atún é máis calórica cá romana, e que proporciona menos fibra insoluble, substancia moi interesante na dieta cotiá, xa que axuda á motilidade intestinal e combate o estrinximento.
Nas pizzas Frudesa, a cantidade de graxa (superior ó 10%) é maior ca no resto. E, en consecuencia, a súa achega calórica é tamén maior.

Os catadores, que avaliaron a cantidade na que aparecían os ingredientes, o sabor e a textura (firmeza e carácter crocante da masa), non mostraron preferencias claras entre as diversas mostras e as valoracións foron discretas (ningunha superou os 6 puntos). Frudesa situouse nos dous tipos de pizza entre as mellor valoradas.

Findus é a que presenta a mellor relación calidade-prezo en ámbalas presentacións de pizzas comparadas, xa que as dúas son as que máis ingredientes distintos da masa engaden, figuran entre as menos graxas e calóricas e, ademais, son as máis baratas.

En xeral, as pizzas son masa

As pizzas consisten nunha masa que fai de base e que se elabora con fariña de trigo, auga, lévedo e sal, máis unha cobertura ou gornición composta por diversos ingredientes, característicos de cada variedade. Algúns son fixos, coma o queixo fundido e o tomate ou especias coma o ourego. A pizza romana leva xamón e champiñóns, e a de atún engade este peixe e olivas.

Unha ración destas pizzas (máis ou menos, 75 gramos) proporciona entre 150 e 175 quilocalorías, cantidade semellante á achegada por un primeiro prato de lentellas ou de pasta. Con respecto á distribución da enerxía, procede dun 25%-30% de hidratos de carbono, un 7%-12% de graxas e algo menos de proteínas (7,5%-10%). O contido en graxa vén determinado polos ingredientes da cobertura, de aí que a súa porcentaxe varíe máis. O contido de colesterol destas pizzas é baixo (uns 20 mg/100 g). As proteínas que conteñen poden ser tanto de orixe vexetal (fariña de trigo…) coma animal (queixo, xamón, atún…).
No tocante ós minerais, ó igual ca outros alimentos precociñados, teñen un estimable contido en sal (340 mg/100 g), xunto con cantidades notables de calcio e potasio, e xa menores de ferro e cinc. Así mesmo, achegan vitaminas do complexo B e vitamina C.

Se se compara con outros pratos de cereais, unha ración de pizza achega máis calorías ca unha semellante de arroz ou de pasta, cunha repartición peor da enerxía, xa que a pizza contén máis graxa e menos proteínas e hidratos de carbono.


Pizza romana

Os seus ingredientes son fariña de trigo, auga, lévedo, sal, azucre, tomate ou concentrado de tomate, queixo fundido, un compoñente cárnico (friame de febras de porco en La Cocinera e Pescanova, friame de xamón en Findus, e xamón cocido en Frudesa), champiñóns, aceite vexetal e especias (fundamentalmente ourego) e aromas. Tamén é común a adición de amidón modificado (Findus, La Cocinera) ou amidón de millo (Frudesa e Pescanova). Algunhas marcas inclúen outros ingredientes: proteína láctea (Pescanova), graxa animal (Frudesa), allo en po (Frudesa), glucosa (Frudesa), e caldo deshidratado (Findus). Tamén engaden aditivos (non moitos), coma dextrosa (Findus), emulxente (Pescanova) e antioxidante (Findus).

No referente á proporción na que aparecen os ingredientes, a causa do seu proceso de elaboración, a composición pode variar. No peso da masa, os valores non son exclusivamente masa, xa que esta absorbe parte do peso do tomate e outros ingredientes. Asemade, algúns compoñentes, coma o atún, son difíciles de separar, polo que as proporcións que se indican son aproximadas. En La Cocinera hai máis masa (58%) ca cobertura. En Pescanova e Frudesa tamén, pero de maneira máis equilibrada, mentres que en Findus é maior a proporción de cobertura (53%). A de queixo e tomate é maior en La Cocinera (36%) e Findus (39%) ca en Frudesa (31%) e Pescanova (28%). No tocante ós ingredientes característicos, en Pescanova supoñen un 20% e son, maioritariamente, champiñóns (13%). En Findus e Frudesa constitúen arredor do 15%, con máis proporción de champiñón en Findus e de xamón cocido en Frudesa. En La Cocinera é moito máis baixo (6%) o contido de ingredientes específicos da pizza romana. En La Cocinera e Pescanova o compoñente cárnico é friame de febras de porco e en Findus, friame de xamón. En Frudesa, en cambio, é xamón cocido, compoñente cárnico máis caro e de maior calidade cós usados polas outras tres mostras.

Os resultados analíticos demostran que estas pizzas teñen ó redor dun 55% de auga, e que o nutriente maioritario son os hidratos de carbono (25%). As proteínas atópanse nunha media do 7%, ó igual cás graxas. Frudesa ten (10%) máis graxa cás outras marcas. Polo que se refire á fibra insoluble (fracción da fibra total que non sofre modificación no intestino e axuda a combate-lo estrinximento), achegan unha cantidade importante (de media, o 3%), que no caso de Pescanova é maior pola súa maior proporción de champiñóns.
Son, estas pizzas romana, bastante calóricas, especialmente Frudesa, coas súas 231 calorías por cada 100 gramos. As demais non acadan as 200 calorías e a menos calórica é Pescanova.


Pizza de atún

Comparte os ingredientes xerais da pizza romana. Os característicos son o atún e as olivas. La Cocinera é a única que emprega olivas negras, e xarda xunto co atún. Pescanova, Frudesa e Findus engaden respectivamente, tamén nesta especialidade, proteína láctea, graxa animal e caldo deshidratado. La Cocinera non inclúe amidón. Nos aditivos repítense a dextrosa en Findus, o emulxente en Pescanova, e un antioxidante en Findus. Coma novidades, Findus inclúe vinagre de viño e allo, e La Cocinera un aditivo corrector da acidez. De novo, o maioritario é a masa, que de media supón un 57% do total. O queixo e o tomate conxuntamente constitúen o 32%, mentres que o atún e as olivas supoñen só un 9% da media. Xa no particular, en La Cocinera, Pescanova e Frudesa a relación masa/cobertura é de aproximadamente o 60%/40%. En Findus é diferente (47%/53%), tal e como acontecía coa pizza romana. A maior proporción de queixo e tomate atopouse en Findus (39%), e a menor en Frudesa (25%). No tocante ós ingredientes característicos, Findus leva algo máis (14%), e a maioría é atún. En Frudesa supoñen o 13%, e tamén destaca o atún. En La Cocinera e Pescanova, a proporción destes ingredientes é menor (9%) e a cantidade de atún é maior en Pescanova. Esta variedade de pizza está composta por unha menor proporción de auga (50%) cá romana, e unha proporción algo maior de hidratos de carbono, graxa e proteínas (9%), polo que a súa capacidade enerxética (227 calorías/100 gramos, de media) é tamén superior. Doutra banda, a cantidade de fibra insoluble (1,4% de media) é inferior á da pizza romana. As diferencias fundamentais entre as catro marcas comparadas radican na humidade (máis alta en Findus, cun 54% de auga). De novo, Frudesa ten a maior cantidade de graxa (12%, fronte ó 7%-8% do resto das pizzas de atún). O contido de proteínas é semellante en tódalas mostras e, no que se refire á fibra, La Cocinera (0,8%) presenta algo menos cás demais.


Estado sanitario: correcto pero mellorable

Ó tratarse de alimentos mixtos, con ingredientes de diversos tipos (neste caso, cárnicos e vexetais), os problemas microbiolóxicos que poden presenta-las pizzas proceden tanto de cada ingrediente coma da manipulación dos mesmos. Asemade, ó tratarse dun alimento ultraconxelado, o mantemento da temperatura de conservación (inferior ou igual a -18ºC) é crítico. Pero a pizza vaise someter, no fogar do consumidor, a un tratamento térmico intenso (8 -10 minutos a 200ºC, agás no caso de Frudesa, que recomenda 15-17 minutos) despois de sacala do conxelador, o que diminúe a importancia dunha posible contaminación bacteriana.
A normativa non establece límites microbiolóxicos para as pizzas, e unicamente especifica que debe atoparse libre de patóxenos. Sen embargo, un proxecto do Ministerio de Sanidade establece límites para algúns microorganismos. Se se manexan estes límites, tódalas mostras presentan un correcto estado sanitario. Así e todo, na pizza romana de Frudesa detectouse Listeria monocytogenes, microorganismo patóxeno para certos grupos de poboación, entre eles as mulleres embarazadas e os que teñen un sistema inmunitario baixo de defensas. Agora ben, a listeria atopábase nunha cantidade moi baixa, por baixo dos 10 ufc/gramo. Esta bacteria é relativamente termosensible, polo que cantidades moito maiores cá atopada en Frudesa romana non sobrevivirían a un tratamento térmico coma o que soporta a pizza. Polo tanto, o estado microbiolóxico desta pizza non supón ningún perigo para a saúde do consumidor. No proxecto de norma citado permítense ata 100 ufc/gramo de Listeria nos pratos preparados que se van someter a tratamento térmico. Este proxecto harmoniza criterios con outros países europeos, nos que se permiten ata 100 ufc/gramo de Listeria. Por outra banda, na mesma mostra de Frudesa e na pizza de atún Pescanova atopáronse niveis moderados de aerobios mesófilos, próximos ó límite proposto na norma en proxecto. Trátase de microorganismos que non revisten perigo para a saúde do consumidor pero indican que o estado hixiénico destas dúas mostras é mellorable.


Ben etiquetados

As oito pizzas mostra cumpren as normas relativas á etiquetaxe. Os pesos netos declarados son correctos e os ingredientes aparecen tamén ben indicados. Todos inclúen instruccións para o correcto cociñado dos seus productos, así coma información nutricional. Por outra banda, os alimentos ultraconxelados están suxeitos a normas especiais de etiquetaxe, coma a obriga de indicaren o modo de conservación. Tódalas marcas indican os tempos máximos de conservación no conxelador en función da súa capacidade de conxelación. Indican tamén que non poden volverse conxelar unha vez desconxeladas.

Findus é a única marca que non inclúe a auga entre os seus ingredientes. A norma xeral de etiquetaxe de productos alimentarios sinala que se debe indica-la auga engadida, se esta aparece nunha proporción superior ó 5% do producto acabado. Descoñecemos en qué proporción se engade a auga ó elabora-la masa da pizza, pero supoñemos que excede o 5%. Por outra banda, Frudesa non engade “ultraconxelado” na súa denominación de producto (indica só prato precociñado). Do deseño do envase dedúcese que é un producto ultraconxelado (é un producto elaborado por Frudesa ultraconxelados), pero non o menciona especificamente xunto á denominación do producto.

En síntese

En síntese

x

Un a un

Pizza romana e Pizza de atún

Findus

  • Sae a 816 pesetas o quilo.
  • É a máis barata e presenta a mellor relación calidade-prezo. Menor proporción de base (47%) có resto.
  • A de máis cantidade de ingredientes característicos (15%), sobre todo de champiñón.
  • Erro pouco importante de etiquetado: non inclúe a auga entre os seus ingredientes.
  • Na cata (5 puntos), destacan o sabor a tomate e especias. A súa aparencia non gustou moito.

La Cocinera

  • Sae a 969 pesetas o quilo.
  • A menor proporción (6%) de champiñóns e compoñente cárnica, os ingredientes característicos.
  • Na cata (6 puntos), a aparencia foi ben valorada, xa que os ingredientes aparecen nunha proporción equilibrada. Destacan o sabor da base e do tomate.
  • Textura firme e crocante.

Pescanova

  • Sae a 927 pesetas o quilo.
  • Proporción máxima de ingredientes característicos (20%), sobre todo de champiñón. Ten moita auga (58%), e é a de menos hidratos de carbono (22%).
  • Moita fibra insoluble (4,5%). A menos calórica (169 calorías cada 100 gramos).
  • Na cata (5 puntos), destaca o sabor da base, o queixo e o champiñón, pero ten pouco sabor a ourego.

Frudesa

  • Sae a 984 pesetas o quilo, a máis cara.
  • Boa cantidade de ingredientes característicos, entre os que destaca o xamón (única con xamón cocido, e non friame) fronte ós champiñóns. A máis graxa (10%) e calórica.
  • A única con graxa animal entre os seus ingredientes. Detectouse Listeria monocytogenes, microorganismo patóxeno, pero en cantidades mínimas polo que non supón ningún perigo para a saúde.
  • Na cata (6 puntos), destaca o sabor a queixo e a xamón, e non tanto o do champiñón. A súa textura, firme e crocante.

Findus

  • Sae a 816 pesetas o quilo. É a máis barata e a que presenta mellor relación calidade-prezo.
  • A menor proporción de masa e a maior de ingredientes (14%), entre os cales o atún ten un peso importante (10%).
  • Tamén é a menos calórica. En cata (5 puntos), destacan as notas de tomate e ourego.

La Cocinera

  • Sae a 969 pesetas o quilo.
  • É a única que contén xarda e atún, e olivas negras no canto de verdes. Elevada proporción de hidratos de carbono (31%) e moitas calorías (224 por cada 100 g).
  • En cata (5 puntos), sabor intenso a atún e tomate, pero pouco a ourego. Masa fina e crocante.

Pescanova

  • Sae a 927 pesetas o quilo.
  • Contido proteico importante (10%). Estado microbiolóxico correcto, pero mellorable.
  • Na cata (6 puntos), en aparencia destacaron o queixo e o atún. E o seu sabor era suave e equilibrado. Masa firme e crocante.

Frudesa

  • Sae a 984 pesetas o quilo, a máis cara.
  • A de maior proporción de masa (62%). A de ingredientes característicos é tamén importante (13%), e ofrece a máxima proporción de atún (11%).
  • Pouca humidade (47%) e moitos hidratos de carbono (29%), graxas (12%) e calorías. Única con graxa animal entre os seus ingredientes.
  • En cata (6 puntos), predomina o sabor da base, mentres que en conxunto o sabor é pouco intenso.