Gasolina, gasolioa, elektrikoa… Kalean dago eztabaida. Zuk zer gomendatzen duzu?
Aukerarik onena da gidariaren beharrei, aurrekontuari eta gustuari gehien egoitzen zaiona, eta emango dion erabilera ere kontuan hartu behar da. Gasolinazko auto bat gomendatuko diot urtean 15.000 kilometro baino gehiago egiten ez dituenari, erdiak hirian eta erdiak errepidean. Eta diesel bat edo gasarekin dabilena (natural konprimatua edo petrolio likidotua) 20.000 eta 30.000 kilometro artean egiten dituenari, gehien hirien artean.
Eta batez ere hirian erabiliko badugu?
Orduan, aukera ona izan daiteke elektrikoa. Baina erregaiarekin dabilen autoa oraindik ere askoz errentagarriagoa da ekonomikoki. Eta berria denean, zirkulazioari jarritako mugek ez liokete eragingo, ez behintzat lehenbiziko zortzi edo hamar urteetan, eta hain zuzen hori izaten dute amortizatzeko epea.
Eta bidaia asko egingo baditut, zer-nolako modeloa aukeratuko dut?
Diesel bat (baita zergetan iragarri dituzten igoerekin ere) edo gasarekin dabilen bat (natural konprimatua edo petrolio likidotua) 20.000 eta 30.000 kilometro artean egingo badituzu, gehienbat hirien artean.
Baina erregai bidezko autoen erronka nagusietakoa isuriak murriztea da.
Zalantzarik gabe. Baina murrizketak egiazkoa izan behar du eta, gainera, kontsumitzaileek berriz ere konfiantza hartu behar dute dieselgate izeneko eskandaluen ondotik marka batzuek manipulatu egin dituzte kutsadura neurtzeko gailuak.
Espainian zergatik jaitsi dira dieselen salmentak?
Alde batetik, kontsumitzaileek konfiantza galdu dutelako ibilgailu mota horretan dieselgatearen ondorioz. Bestetik, dieselari zergak asko igoko zaizkiola argitaratu da han eta hemen, eta horrek zalantza eragin du. Baina, batez ere, politikariek adierazpen arduragabeak egin dituztelako eta dieselaren bukaera iragarri dutelako, datarik jarri gabe eta berregituratzeko planik ezarri gabe. Baita zenbait udalek eta erkidegok zirkulazioari jarri nahi dizkioten mugek ere, argitu gabe, gainera, kutsaduraren arazoa ez direla dieselak, baizik eta auto zaharrak eta gaizki mantenduta daudenak.
Hain zuzen, Espainiako eta Europako hiri nagusiek mugatu egin dute autorik kutsatzaileenen erabilera, bereziki gasolinazko eta diesel erako auto zaharrena.
Neurri horien aldekoa naiz, aitzakiarik gabe jo behar delako kutsadura mailak ahalik eta gehiena murriztera eta airearen kalitatea hobetzera. Baina berregituratze plan argiekin lagunduta joan behar dute, kontsumitzaileei gauzak errazte aldera.
Zure ustez, goranzko joeran jarraituko al du elektrikoak eta iritsiko al da gasolinazkoen eta dieselaren lekua hartzera?
Bai, baina urte batzuk beharko ditu oraindik. Oraindik ez dago behar adina baldintza auto elektrikoa erakargarriagoa izan dadin errekuntza bidezkoa baino. Hori gerta dadin, merkeagoa izan behar du. Ibilgailu elektriko bat %80 garestiagoa da errekuntza bidezko baliokide bat baino; erabiltzaileak aparkatzeko leku bat eduki behar du (Espainian %30ek baino ez daukate) eta kargatzeko prozesua ez da eraginkorra. Auto diesel bati minutu batean sartzen zaion erregaiarekin 100 kilometro egin ditzake, eta elektriko batek, berriz, kilometro bakarra egingo luke. Gainera, kargatzeko sare publikoa oso urria da eta kargalekuak instalatzeko inbertsioa ez da aski erakargarria, kargen kudeatzaileak ez duelako lortzen bere kapitala modu egokian itzultzea. Hala ere, auto elektrikoak bere alde dauka 150 urteko teknologia, eta mantentze kostuak %40 txikiagoak dira errekuntza bidezko batenak baino: adibidez, ez dira hausten ez banaketa uhala, eta ezta katalizagailua, partikulen iragazkiak, aldagailu kutxa edo enbragea ere. Eta kilometro bakoitzaren kostua hiru eta sei aldiz merkeagoa da diesel edo gasolinazko batena baino.
Elektrikoaren aldekoek ziurtatzen dute, ibilgailu bat erostea garestiagoa izan arren -ez dira jaisten 20.000 euroetatik -, denborarekin amortizatu egiten dela mantentze lanen eta erregaiaren prezio apala dela eta. Azken batean, baieztatzen dute ohiko autoak inbertsio handiagoa eskatzen duela.
Europako Auto-gidarien Elkarteko zerbitzu ekonomikoek egindako kalkuluetan ez da berresten baieztapen hori, eta frogatu egiten da gasolinazko ibilgailu batek kilometro bakoitzeko duen kostua (amortizatuen kostuak sartuta) errentagarriagoa dela elektriko baliokide batena baino. Eta hori garajean leku bat izateko ordaindu behar dena sartu gabe, hori ere beharrezkoa baita.
Zure ustez, iritsi al da auto elektriko bat erosteko garaia?
Bai, baina merkatuko arlo oso txiki batentzat baino ez: erabat hirian ibiltzen diren gidariak, eta banaketa txikiak egiten dituzten enpresa eta autonomoak.
Zure iritziz, beraz, auto elektrikoa ez dago prestatuta auto tradizionala erabat ordezkatzeko.
Gaur-gaurkoz, ez. Hori gerta dadin, joan den mendean Henry Ford-ek serieko ekoizpenarekin abiarazi zuen fenomeno berak gertatu behar du: 1909. urtean Ford T batek 600 dolar balio zuen; handik hamabost urtera, 250era jaitsi zen prezioa. Gainera, handitu egin behar du baterien iraupenak, kargatzeko guneen sare publikoa ere ugaritu egin behar da, eta bateratu egin behar dira konektore motak.
Gaur egun zer-nolako abantailak ditu erregai bidezko auto tradizional bat hautatzeak, gasolinazkoa edo diesela, auto elektriko baten aldean?
Prezioa, autonomia eta hornidura guneak. Askoz merkeagoak dira, askoz kilometro gehiago egin ditzakete kargatu gabe eta gasolina zerbitzuguneak nonahi aurkituko dituzu Europan.
Autokritika pixka bat eskatuko dizut: gaur egun zein da erregai bidezko auto bat erostearen arazo nagusia elektriko baten ordez?
Zalantzarik gabe, kutsadura, baina baita ezinegona ere, noiz arte erabili ahalko diren ez jakiteak eragin duena. Horrek zera dakar: auto horien balioa inolako arrazoirik gabe gutxitzea bigarren eskuko merkatuan.
Gomendatuko al zenituzke gasarekin dabiltzan autoak?
Bai, 30.000 kilometro inguru egiten dituen erabiltzailearentzat, baldin eta hornigai hori duen zerbitzugune bat gertu badauka. Gasik gabe gelditzen bazara kargatzeko lekurik gertu ez daukazulako, gasolinazko bigarren depositua erabilita moldatuko zinateke.