Erosketa gida: ore prestatuak

Ore prestatuak: berritzen ari den tradizioa

Osagaien artean, gari irina, ura, landare gantzak, gatza eta legamia ageri dira, eta noizean behin jateko elikagaien sailean sartzen dira
1 urria de 2016
Img alimentacion listado 1147

Ore prestatuak: berritzen ari den tradizioa

Aditu askok azpimarratzen dute elikagaiak etxean prestatzea garrantzitsua dela modu osasungarrian elikatzeko. Elikagai multzo bakoitzetik bi edo hiru errezeta prestatzen jakitea komeni dela diote, eguneroko otorduek ez dezaten asperdurarik eragin eta gure beharrizanak eta gustuak asetzeko gai izan daitezen.

Supermerkatuetan saltzen diren ore prestatuek lagundu egiten dute hori lortzen, tradizioaren lekukoa bildu eta aukera ematen dutelako familian betidanik ohikoak izan diren zaporeekin gozatzeko, eta, gainera, denbora eta energia ugari aurrezteko balio dute.

Tartak, pastelak, enpanadak, quichéak, pizzak eta abar egiteko, orea behar izaten da oinarrian, ore hartzitua edo gabea, gozoa edo ez hain gozoa, eta gainean beste osagai batzuk jartzen zaizkio, frutak, berdurak, barazkiak, haragiak, arrainak eta gaztak, besteren artean. Kontzeptu horrek bilakaera handia izan du denbora igaro ahala, tarte horretan asko aldatu direlako, izan ere, prestatzeko moduak, oreen euren osaera eta joera kulturalak.

Kultura gastronomikoa

Lurralde bakoitzak bere kultura eta gastronomia ditu, eta errezetak, sukaldean erabiltzen diren teknikak eta elikagaiak aurkezteko era aldatu egiten da lurralde batetik bestera. Mediterraneoko zibilizazioaren jatorrian (antzinako Erroma, Grezia, Mesopotamia, Egipto eta Arabia), oreetan erabiltzen zen gantza oliba olioa izaten zen; ale eho batzuekin konbinatzen zuten, eta oinarrizko ore mota bat egiten zuten. Bestalde, pastelen oreak, gaur egun ezagutzen ditugun bezala, Erdi Aroko Europan erabiltzen ziren osagaietatik datoz (gurina, seboa, animalien gantza eta gisakoak erabiltzen zituzten gantz gisa).

Haragiz betetako oreen jatorria ere Erroman dago (adibidez, irinarekin eta oliba olioarekin egina, enpanada erakoa), eta Europa iparraldean eduki zuen bilakaerarik handiena, han lortu baitzuten txerri gantza edo gurina txertatzea, eta horren bidez, orea erabilgarriagoa izaten zen, arrabolarekin errazago zabaltzen zen eta moldera eraman ere bai.

Ore finak eta geruza ugarikoak ere Mediterraneoan sortu ziren (filo masa eta baklava esaterako). Gurutzadetan zebiltzanek sartu zituzten ore gozo horiek Erdi Aroko Europan, eta azkar asko zabaldu ziren. Zehazki, hostorea Errenazimentuan sortu zen, XV. eta XVI. mendeak hartzen dituen garaian, erdi-hostoreek izan zuten bilakaerari esker, adibidez ore hautsiak eta brisa oreak.

Ore izoztuak

Ore izoztuak 50eko hamarkadan agertu ziren kontsumoko produktu gisa, Ameriketako Estatu Batuetan. 1955. urtean masa izoztu bildua egiteko prozesua patentatu zuten, pastelak egiteko erabiltzen zena (gozoak edo gaziak). Herrialde hartako merkatuan gaur egun ere aurki daitezke “latan” datozen oreak, forma emana dutenak eta betetzeko gertu daudenak, edo “stick” edo barretan datozenak.

XXI. mendeko merkatuetan, ore mota horiek guztiak aurki ditzakegu, bai izoztuta eta bai hoztuta, bloke angeluzuzen edo zirkularretan datozenak, betetzeko eta labean egiteko prest. Hortaz, baliabide egokiak dira denbora aurrezteko.

Galiziako enpanada

Espainiako Estatuko kultura gastronomikoan ere bada orean oinarritua dagoen produktu oso adierazgarri bat, Galiziako enpanada hain zuzen. Ez dago argi non eta noiz duen jatorria, baina badirudi mende batzuk atzera egin beharko dugula, arabiarrak Al-andalusen sartu ziren garaira hain zuzen. Arabiar haiek gariz egindako enpanadatxo batzuk egiten zituzten ardikiz beteta, eta beste era batzuetakoak ere bai, gozoak bezala gaziak; elikagai haiek arrakasta izan zuten tokiko kulturan, eta zabalduz eta egokituz joan ziren herrialde batean eta bestean.

Antzinako lehen enpanada haiek ez ziren egun ezagutzen ditugunak bezalakoak; ogiaren antz gehiago izango zuten, agian ogi biribilen modukoak izango ziren, gogorrak beharbada, mamirik gabeak eta elikagai gustagarriz beteak. Baliteke elikagai hartatik etorri izatea enpanada. Bilakaera horren hurrengo pausoa izan zen ogi horiek modu tradizionalean egostea, labean, orea gordinik zegoela eta Galizian ohikoak diren betegarriekin: xouva (sardinatxoak), olagarroa, berberetxoak, haragia…

Ore motak

Etxean ogia egitea, kremazko hostore bat edo pizza pertsonalizatu bat plan gustagarria izaten da beti. Ore prestatuek asko erraztu dezakete lana, nahiz eta horretarako jakin egin behar den zer-nolako ezaugarriak dituzten orerik ohikoenek:

  • Pizzen oreak. Ore hartzituak izaten dira. Legamiak orean sortzen duen gas karbonikoaren ondorio dira (onddo batek sortzen du gas hori). Hartzitzen ari den denboran, hiru halakotu egiten da orearen neurria. Testura guria izaten dute. Nagusiki gari irinarekin egiten dira (irin erdi-indartzaileak esaten zaie), eta beste osagai hauek ere izaten dituzte: ura, landare olioak, gatza eta legamia. Oso erraz landu eta erabiltzeko orea izaten da, batere itsasten ez dena, oso kurruskatsua fin-fin eginez gero, eta igo egiten dena denbora gehiago egonean utzita. Ogia egiteko ohiko makina batekin, 30 minutu aski dira orea prest egon dadin.
  • Hostorea. Hostorea egiteko prozesua konplexu samarra da etxean egiteko. Hosto edo geruza ugariko orea izaten da. Geruza horiek lortzeko, gurin zatiak sartzen dira orearen tartean, eta zapaldu egiten da, tolestu eta hoztu hainbat aldiz. Ez darama legamiarik eta labean sartu ondoren harrotzen da. Beroak urtu egiten du geruza artean dagoen gantza, egin egiten du barrenetik, bereizi egiten du orea eta gorantz zabaltzen; prozesua bukatuta, harro-harroa eta kurruskatsua gelditzen da. Oreari osagai azidoren bat erantsiz gero, adibidez limoi ura edo ozpina, gantza ez da ateratzen oretik eta horrek, ondorioz, testura hobea ematen dio.
  • Ore hautsia. Ore hau erabiltzen da gehien tarta gozo eta gazien oinarriak egiteko. Irin bahetua erabiltzen da egiteko, eta osagai hauek: gatza, azukrea, gantza edo gurina, gorringoak edo arrautzak eta esne hotza edo ura. Osagaiak oso gutxi manipulatu behar dira, elkartu bai baina ez daitezen homogeneizatu. Irin indargeak erabiltzen direnez, ez zaie eransten legamia bizirik, baina bai laberako hautsak eta gasifikatzaileak.
  • Brisa orea. Ore hautsiaren antzekoa da oso, bai egiteko modua eta bai osagaiak ere. Brisa oreak arrautza gutxiago eta gurin gehiago duela, horixe da alde bakarra, eta esnea ere izaten duela batzuetan. Gehienbat te pastak egiteko erabiltzen da. Ore hautsia, brisa orea eta sablé esaten zaiona antzekoak dira osagaietan, eta bakoitzak daraman arrautza eta gurin kopuruak bakarrik bereizten ditu. Nutrizioaren ikuspegitik ere ia ez dago alderik ore horien artean.
  • Enpanadak egiteko orea. Ore hori egiteko, osagai hauek behar izaten dira: irina, gatza, garagardo legamia, azukrea, gantza edo margarina, ur epela eta arrautzak.

Ore prestatuen kontsumoa

Zer leku hartu behar dute dietan

Sektoreak berak iaz argitaratu zituen kontsumo datuek erakusten dutenez, ore izoztuen merkatuak (ogia, opilak, pizzen oinarriak eta beste) beherakada handia izan zuen 2015. urtean (10 milioi kilo saltzeari utzi zion eta 17 milioi euro irabazteari). Zifra txar horiek 2013. urtetik ageri dira.

Pixka bat gehiago zehazte aldera, pizzak egiteko oreen salmenta 3,9 milioikoa izatetik 3,2 milioikoa izatera pasatu zen (%-18), eta hostoreen zifrak ere apaldu egin ziren, bai salmentena eta bai irabaziena ere. “Gainerako oinarri izoztuak” izeneko sailean ere aipagarria izan da beherakada. Aldiz, interesgarria da ikustea zer-nolako emaitzak izan zituzten glutenik gabeko pizzak egiteko oinarriek; horiek gorantz egin dute, nahiz eta ez den nahikoa izan sektore guztiaren beheranzko joera iraultzeko.

Gaur egun, oreak eginda erostea da aukerarik ohikoena. Aukera guztien osagaiak aztertzean (pizza, hostorea, quiché…), begi bistakoa da antzeko osagaiak erabiltzen dituztela marka batzuek eta besteek.

Oreek honako osagai hauek izaten dituzte, hurrenkera honetan emanak gainera (gehien duenetik gutxien duenera zerrendatzen dituzte): gari irina, ura, landare gantza -palma, ekilore olioa, oliba olioa, nabina eta margarina erabiltzen dituzte gehien-, gatza eta legamia. Marka eta ore batzuetan, limoi ura eta alkohola ere izaten dira (E470b egonkortzailea).

Oreak merkaturatzen dituzten enpresarik gehienek konpromisoa dute NAOS Estrategiarekin (Nutrizioa, Ariketa Fisikoa eta Gizentasunaren Prebentzioa sustatzeko Estrategia) eta aintzat hartzen dituzte adingabeei zuzendutako elikagaien Autoarautze Kodea eta Gizentasunaren eta Osasunaren Prebentzioa ere bai (PAOS Kodea). Enpresa horien lorpenetako bat izan da, besteren artean, gatz gutxiago erabiltzea ogia egiteko garaian edo trans gantzak ahalik eta gehiena murriztea opilak, ogiak eta pastelak egiteko orduan, halako gantzik ia ez duten margarinak erabilita.

Produktu horien etorkizuna bermatzeko, I+G+B arloan egin beharko dute aurrera enpresa horiek, eta hobetu egin beharko dituzte osagaiak, nutrizio osaera eta prozesu teknologikoak. Horrela lortuko dute kontsumitzaileek elikagaiei eskatzen diegun kalitatea eta segurtasuna izango duten produktuak egitea.

Oreen osagaiak, banan-banan

Nutrizioaren ikuspegitik zer-nolako interesa dute osagai nagusiek? Eta ikuspegi teknologikotik?:

Irina

Legeak esaten du fin-fin birrindutako produktua dela, gariaren alea eho ondoren lortzen dena (Triticum aestivum edo gari horren eta Triticum durum izenekoaren nahasketa eho ondoren lortzen dena, betiere 4:1eko proportzioan edo 100etik 80ko eta 100etik 20 proportzioan); aleak, gainera, heldua, osasungarria, lehorra eta industrialki garbia izan behar du. Fin-fin birrindutako produktua beste zereal batzuena denean, jatorriko alearen izena erantsi behar zaio irinaren izen generikoari.

Ore horietan guztietan irin finduak erabiltzen dira. Irin horietan, birrindu ondoren, bereizi egiten dituzte zahia eta alearen hozia, eta endospermoa bakarrik ehotzen dute (landare hazidunen enbrioi zakuan eratzen den nutrizio ehuna da). Gehienbat irin zuria erabiltzen da ogi zuria, gailetak, pastelak, pastak… egiteko. Elikadura industriak nahiago izaten du irina findu eta irin hori erabili produktuak egiteko, batez ere gehiago iraunarazten dielako, itxura hobea izaten dutelako eta merkeagoa delako.

  • Hoziak ugari izaten ditu gantz azidoak, eta horiek azkar zaharmintzen dira. Hozia kenduta, handitu egiten da irinaren iraupena.
  • Zuntza duen alderdirik gabe (hozirik eta zahirik gabe, alegia), ale fineko irina lortzen da, kolore homogeneoa duena.
  • Errentagarritasun handiagoa lortzen da hiru gauzak bereizita salduz gero: irin findua batetik, hozitik lortzen den olioa bestetik eta zahia azkenik.

Nutrizioaren ikuspegitik, irin zuriak almidoia izaten du gehien, hau da, kaloria ugariko karbohidratoa, zeinak gutxi izaten dituen mikromantenugaiak eta zuntzik ez batere. Gainera, irina prozesatzean, handitu egiten da elikagai horren indize gluzemikoa (IG, zeinak neurtu egiten baitu karbohidratoak dituzten elikagaiek zein neurritan handitzen duten odoleko glukosa); hortaz, ez litzateke elikagai guztiz gomendagarria herritar guztientzat, eta, bereziki, diabetesa duten pertsonentzat. Ez da gauza bera gertatzen %100 osokoak diren irinekin.

Ura

Ore horietan, 1:3koa izaten da gutxi gorabehera uraren eta irinaren arteko proportzioa (100etik 25ekoa eta 100etik 75ekoa), nahiz eta kalkulu hori ez den guztiz zehatza. Azkenean erantsi zaion ur kopurua zenbait baldintzaren araberakoa izango da, adibidez oreari eman nahi zaion trinkotasunaren araberakoa. Ur gutxi botatzen bazaio, orea gaizki garatuko da labean, eta ur gehiegi botata, berriz, itsaskorra aterako da eta ahuldu egingo da ogia (zapal samarra geldituko da).

Ura funtsezkoa izaten da orea eratzeko orduan, hartzidura garaian, zaporea emateko eta bukaeran behar duen freskotasuna eduki dezan; orea eratzeko orduan, adibidez, uretan disolbatzen dira osagaiak, eta horrek bermatzen du osagai guztiak erantsiko zaizkiola. Horretaz gain, hidratatu egiten ditu almidoiak, eta glutenarekin batean, horrek ematen dio oreari elastikotasuna.

Gantzak

Oreetan gantzak erabiltzea ez da oinarrizko araua, baina ogia beti geldituko da samurragoa eta malguagoa, eta, hortaz, lagungarria izaten da ogiak luzaroago iraun dezan egosi ondoren. Gantzak mantenugai interesgarriak ekar ditzake, adibidez E bitamina edo herdoilaren aurkako zenbait substantzia.

Gantzak, kalitatezkoak badira, aintzat hartzekoak eta osasungarriak izaten dira. Hori dela eta, osagaien zerrendari begiratu bat ematen diogunean, oliba olioa edo hazien olioa duten produktuak hautatu behar ditugu beste edozein gantz mota dutenak baino lehenago. Elikaduraren industriak gantz neutroak erabili nahi izaten ditu, ñabardurarik eta gusturik gabeak, ez dezaten eraginik izan osagai nagusietan. Zoritxarrez, gantzik osasungaitzenek izaten dituzte ezaugarri horiek, adibidez palma olioak, zeinak ugari ematen baititu gantz azido saturatuak (ez dira batere onak bihotz-hodien osasunarentzat).

Plama olioan, gantz azido saturatuak izaten dira %40-48 (palmitikoa nagusiki), gantz azido monosaturatugabeak %37-46 (oleikoa nagusiki) eta gantz azido polisaturatugabeak %10. Ekoizleek gantz horiek erabiltzen dituzte merkeagoak direlako eta gantz hidrogenatuekin egindako produktuek gehiago irauten dutelako supermerkatuetako apalategietan, gantz horiek denbora gehiago behar izaten baitute zaharmintzeko.

Elikagai industrializatuek izaten dituzten gantzei buruz ari garenean, gerta liteke nabina olioa agertzea zerrendan; koltza olioa izendatzeko terminoa da, eta Espainian ia inork ez du erabiltzen. Nabina olioa guztiz baliagarria da eta beste olio batzuk baino askoz ere hobea nutrizioaren ikuspegitik, baina koltza olioak nahiko ospe txarra du gure inguruan.

Legamia

Saccharomces cerevisiae da onddorik ohikoena legamien artean, eta berebiziko garrantzia du okintzan, irina hartzitu eta deskonposatu egiten baitu, eta karbono dioxidoa sortu (ogiaren kasuan). Garagardoa egiteko ere legamia hori erabiltzen da.

Zehatz-mehatz ez dakigu lehenbizikoz noiz erabili zen legamia okintzan, baina badirudi antzinako Egipton dagoeneko erabiltzen zutela, non ama legamia bat sortzen zuten irina eta ura luzaroan hartzitzen utzita. Okintzan, orearen azukre hartzigarriak karbono dioxido bihurtzeko erabiltzen da, eta ogia zabaldu eta handitu egiten du, burbuilak eratuta.

Gida honetan ageri diren ore gehienek badute legamia, adibidez pizzak egiteko oreek. Legamiarik gabeak ere badira, dena den; adibidez hostorea.

Gatza

Ogien eta oreen zaporeari egiten dion ekarpenaz gain, osagai horrek garrantzi handiko beste zeregin batzuk ere betetzen ditu horiek egiteko prozesuan. Doitu egiten du hartzitze prozesua, eta, aldi berean, hobetu egiten du orearen plastikotasuna, irinari gaitasun gehiago ematen baitio hidratatzeko eta, ondorioz, emaitza hobea lortzen da ogia egiteko prozesuan. Lagungarria gertatzen da, halaber, kolore hobea izan dezan eta ogiaren azala finagoa izan dadin. Gatzak, gainera, murriztu egiten du azidoak sortzen dituzten bakterioen jarduna eta kontrolatu egiten du legamiaren jarduna, doitu egiten baitu azukreen kontsumoa eta, ondorioz, azal hobea izaten du produktuak. Gatza eransteko orduan, materia lehorraren %2a izan behar du, gehienez ere.

Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gomendatzen du sodio gutxiago hartu behar dugula, arteria tentsioa murrizteko batetik eta zenbait gaixotasun izateko arriskua ere bai bestetik: bihotz-hodietako gaixotasunak, garun-hodietako istripuak eta kardiopatia koronarioa helduetan. OMEren gomendioa da helduek ez dezatela hartu egunean 2 gramo sodio baino gehiago (bestela esan, egunean 5 gramo gatz gehienez ere).

Ildo horretan, nabarmendu behar da gatz gutxiago (zehazki, sodio gutxiago) hartzeko ez dela aski gatzontzia mahaitik kentzea, sodioa ez baita ageri mahaiko gatzean bakarrik; hainbat elikagaik berez izaten dute gatza, adibidez esneak, esne gainak, arrautzek, haragiak, begetalek eta itsaskiek. Eta zer esanik ez elikagai prozesatuek eta sukaldean erabiltzen diren ongailuek, horiek askoz gehiago izaten dute: ogiek eta oreek, gaileta gaziek, haragi prozesatuek, soja saltsak, arrain saltsak, salda egiteko koskorrek edo pastillek…

Azterketa nutrizionala, proposamen gastronomikoak eta aurrezteko moduak

Nutrizio arloko semaforoa

Ezarri ote daiteke errazio osasungarri bat ore prozesatu horientzat? Pizza egiteko orearen edo hostorearen errazio bat 60-70 gramo artekoa da, nahiz eta markaren batek 42 gramoan jartzen duen. Enpanada errazio bat hartuko bagenu, ordea, gure zatian jango genukeen oreak ez lituzke izango 60 edo 80 gramo baino gutxiago. Haragiz egindako hostore pastelak, bolobanak, pizzak edo enpanadak, berez, kaloria asko ematen dituzten jakiak dira. Gainerako osagaiak kontuan hartu gabe, 160 eta 220 kcal artean eman ditzakete. Pizza, quiché edo pastel gazi baten errazioa, osorik prestatuta, sekula ez da izango 200 edo 250 gramo baino gutxiagokoa.

Kopuru horiek pertsona helduentzat ezartzen dira beti. Baina elikagai horiek oso harrera ona izaten dute haurren artean ere. Gure menuak antolatzean ore horiekin egindako platerak txertatzea erabakitzen badugu, kontuan izan behar dugu zer beste elikagai sartuko dugun ez bakarrik plater horretan, baita aste osoko menua osatzen duten gainerako plateretan ere. Era horretan, bazkaritan kaloria asko hartu badugu (karbohidrato sinple eta gantz ugari), afariak arinagoa izan behar luke, eta begetalei eman leku nagusia platerean.

Hortaz, informazio hori kontuan hartuta, ore horiek noizbehinka jatekoak direla nabarmenduko genuke, ez hilean bitan edo hirutan baino maizago. Eragozpena begi bistakoa da: errezeta tradizionalak kaloria ugarikoak izaten dira eta, gainera, digestio zailekoak ere gerta daitezke. Hori saihesteko, betegarri osasungarriak hauta ditzakegu, eta platera zertxobait arindu, kaloria batzuk kenduta baina gustagarria izaten jarraitzeko moduan:

  • Hostorea ricotta gaztarekin eta gari zainzuriekin
  • Bolobanak txanpiñoi, azenario eta ilar erregosiekin
  • Pizza tomate errearekin, mozarellarekin eta albahakarekin egina
  • Enpanada espinakekin, izokinarekin eta arrautza gogortuarekin

Kontuan hartzea komeni da, elikagaiak prestatzeko orduan, beti dela hobea labean egitea frijitzea baino. Era berean, ore prestatu hauekin plater osasungarriagoak egiteko jakin-mina edukitzeak lagundu egingo digu emaitza hobea lortzen sukaldean, eta lasaixeago erabili ahal izango ditugu denboraz larri gabiltzanean. Etxean egindako pizzak, quichéak, pastelak eta tartak beti izango dira hobeak, zalantzarik gabe.

Elikaduraren eta nutrizioaren arloan, kalitateak asko axola du. Zer-nolako osagaiak erabiliko ditugun kontrolatzea ezinbestekoa da gure plateren nutrizio kalitatea hobetzeko eta modu osasungarrian elikatzeko: oliba olioa erabiltzea palma olioaren ordez, gurina hobestea margarinaren aurretik edo urdaiazpikoa hautatzea haren ordezko bat beharrean, erabaki txiki horiek hobetu egin dezakete gure elikadura.

Aurrez prestatuta dauden platerek, berez, karbohidrato sinple (azukreak) gehiago izaten dute, kalitate apaleko proteinak eta gantzak ere gehiago (haragiaren ordezkoak, palma olioa), zuntz gutxiago eta oso bitamina eta mineral gutxi (B multzoko bitaminak falta izaten dituzte, eta mineraletan, kaltzioa eta burdina besteren artean), eta herdoilaren aurkakoak ere hutsaren hurrengoa. Gatzari dagokionez, nahiz eta elikadura industrian gero eta gehiago murrizten den, beti gatz gehiago edukiko du plater industrial batek etxean egindakoak baino.

Erosketa egiteko gomendioak

Zer-nolako orea komeni zaigu egoera bakoitzean? Hona hemen zenbait gomendio, errezeta motaren eta bazkaltiarren arabera orerik egokiena hautatzeko.


Aperitibo gozoak egiteko.

Hostorea da etxean egiteko orerik zailenetakoa. Eginda erosiz gero (hoztuta edo izoztuta), denbora asko aurrezten da. Zabaldu eta labean eduki ondoren, geruzatan harrotua gelditzen da, eta horixe du, hain zuzen, ohiko itxura. Ore hau egokia da pasteltxo edo tarta barne-beteak egiteko, adibidez pastel kremarekin eta esne gain harrotuarekin beteta dauden hostore tartak. Hostorearekin egiten diren errezetarik ezagunenen artean, croissantak eta napolitanak nabarmentzen dira.

Aperitibo gaziak egiteko.

Brisa oreak edo ore hautsiak dira egokienak. Hostorearen antzekoak izaten dira, baina zabaldu eta labean eduki ondoren, hauek ez dira harrotzen; gaileta bat balira bezala gelditzen dira. Oinarri zurrunak dira, banakako tartaletak egiteko erabil daitezkeenak edo, molde handiagoetan eginez gero, ezin egokiagoak dira tarta gazien oinarri gisa (baita tarta gozoentzat ere).

Diabetikoentzat.

Diabetesa duten pertsonetan, garrantzitsua izaten da ez gainditzea karbohidrato errazioak. Hortaz, ore hauek oso noizbehinka jan behar lituzkete. Erabili nahi izanez gero, arreta handiz irakurri behar da osagaien zerrenda eta azukre erantsirik ez duten oreak hautatu behar dira. Eta hautatzen hasita, osoko irinarekin egindako oreak hauta balitezke eta kalitatezko gantzak dituztenak, hainbat hobeto.

Zeliakoentzat (glutenik gabeak edo 10 z/m baino gutxiago dutenak) .

Batez ere, pizzak egiteko oreak saltzen dituzte zeliakoentzat. Berariaz arlo horretan aritzen diren marka industrialek badituzte halakoak salgai. Gari irinez egindako oreak baino bakanago erabiltzekoak dira. Osagaien artean, azukrea erantsiak ager daitezke, kalitate apaleko gantzak eta gari irinarekin egindako oreetan baino askoz ere gehigarri gehiago. Glutenik gabeko produktu bat oso produktu prozesatua izan daiteke eta, beraz, ez du esan nahi beti “osasungarria” denik.

Pisu gehiegi dutenentzat.

Aukera onargarriak izan daitezke, baina noizbehinka janez gero. Kalitatezko osagaiak dituztenak hautatzea komeni da, eta osoko irinekin eginak daudenak, errazio batekin asetasun irudipen handiagoa izan dezagun. Elikadura arina izatea nahi badugu, ore horiek lagunduko dituzten gainerako osagaiak landare jatorrikoak izatea komeni da, eta saltsa sinpleak erabiltzea. Gogoan hartu behar da, bestalde, plater horiek laguntzeko edaririk onena ura izaten dela.

Aurrezteko aholkuak

Ore prestatuen prezioa aldatu egiten da etxe edo marka batetik bestera, eta dieta berezien sailekoak direnek ere beste prezio bat izaten dute. Glutenik ez dutenak, adibidez, batez bestekoaren gainetik dabiltza.

Erosketa egiteko orduan, kontuan hartu behar da formatu familiarrekin dezente aurrezten dela. Aurkezpen modu hori oso aintzat hartzekoa da familia ugarientzat eta etxean gonbidatuak ditugunerako. Orea izoztua bada, egokia izan daiteke kide gutxiagoko familientzat, aukera ematen baitu zati bat erabili eta gainerako beste baterako gordetzeko.

Ore prestatuen nutrizio profila dela eta, oso noizbehinka jatea komeni da, eta, horregatik, hileko aurrekontua ez da oso handia izango. Hala ere, prestatu ditugun saskiei erreparatzen badiegu, ohartuko gara aldeak oso nabarmenak izan daitezkeela aukera batzuen eta besteen artean.

Saski horiek egiteko, familia mota bat baino gehiago hartu dugu kontuan, eta errazioa 65 gramoan jarri dugu.