GOAZEN EROSKETA EGITERA NUTRI-SCOREK LAGUNDUTA

GOAZEN EROSKETA EGITERA NUTRI-SCOREK LAGUNDUTA

Urtarriletik aurrera, erosketa saskian sartzen ditugun produktuek nolako kalitatea duten jakitea errazagoa izango da Eroskiren saltokietan Nutri-Score etiketari esker, osatu egingo baitu ontziek lehendik ematen duten informazioa. Orain, ongi erabiltzen ikastea komeni zaigu, erabakirik osasungarrienak har ditzagun erosketak egiteko garaian. Pilar Galan doktorea zuzendari atxikia da Nutrizio arloko Epidemiologia Ikertzeko Taldean (EREN), eta, hain zuzen, talde horrek landu du nutrizio arloko etiketa berri hori. Haren laguntzarekin, zalantza batzuk argituko ditugu.

ELIKAGAI DEBEKATURIK EZ

Nutri-Score etiketarekin ez da elikagairik baztertzen. “Kontsumitzaileak D edo E saileko produktu bat hauta dezake, zeinak ez baitu edukiko nutrizio kalitaterik osasungarriena, edo balorazio hobea duen beste produktu bat aukeratu dezake, A, B edo C letrei dagozkien koloreak daramatzana etiketan (berdetik horirakoak)”, azaldu du Pilar Galanek. Baina garrantzitsuena da informazio hori azkar eta garbi eskuratzeko modua izan dezala, eta horregatik ageri da etiketa ontziaren aurreko aldean. “Hori bai, kalitate apalagoko produktua hautatzen bada, gogoan izan behar da kopuru txikiagoetan jan behar dela eta aukera osasungarriagoak baino maiztasun txikiagoarekin”, azaldu du.

GARDENTASUN HANDIAGOA.

Sistema berri horrek kontsumitzaileentzat dakarren gauzarik garrantzitsuena da erosketak egiteko erabakietan eragin dezakeela, eta, beraz, itxuraz antzekoak diren hainbat aukeraren artean, erraztu egin dezakeela osasungarriena hautatzea. “Begiratu batean bereizi daiteke nolako nutrizio kalitatea duten marka desberdinetako produktu antzekoek edo, sail desberdinetakoak izanik ere, antzeko une eta egoeretan jaten direnek”, adierazi du adituak. Ez da kondenatzen elikagairik, baina gardentasuna eskaintzen du logotipo sinple, intuitibo eta azkar interpretatzen den batekin.

ZERGATIK DA ONA?

Kode kromatikoetan oinarritua dago sailkapen berria, eta elikagaien nutrizio kalitateari buruzko informazioa ematen du, kontuan hartuta zenbat osagai dituen osasunerako kaltegarriak (azukreak, gantz saturatuak, kaloriak eta gatza) eta zenbat onuragarriak (frutak eta berdurak, lekaleak, fruitu lehor oskoldunak, zuntza eta proteinak, zeinak zeharka adierazten duten zenbat bitamina eta mineral daukaten produktu horiek). “Zientifikoki frogatua dago elementu horiek zeregin garrantzitsua dutela arrisku faktore gisa eta babes gisa gaixotasun kroniko batzuetan: diabetesa, gizentasuna, bihotzhodietako gaixotasunak edo minbizia”, azaldu du Galanek. Nutri-Score etiketak sintetizatu egiten ditu elementu horiek guztiak kolore bat eta letra bat konbinatuz, errazagoa izan dadin irakurtzea.

EZ AHAZTU OSAGAI ZERRENDARI BEGIRATZEA.

Oso erabilgarria izanagatik ere, kontuan hartu behar da sistema hori borondatezkoa dela (nahi duenak bakarrik erabiliko du), eta ontziek lehengo informazio berbera ematen dutela orain ere nutrizio ezaugarrien gainean; hortaz, beti komeni da horri begiratzea. Zuhurtzia printzipioa kontuan hartuta, “lehentasuna eman diezaiekegu etiketan gehigarri zerrenda laburrena duten elikagaiei eta, ahal dela, bat bera ere ez dutenei, eta Bio ikur ofiziala dutenak ere hautatu behar genituzke”, adierazi du Galanek. Eta, jakina, gogoan izan behar genuke, edozein sistemaren gainetik, elikagai freskoek izan behar dutela ugarienak gure dietan, adibidez frutek eta berdurek.

NAHIZ ETA OSASUNGARRIA IZAN, EZ GALDU NEURRIRIK.

Kolore berdea edo horia duten elikagaiek (A, B eta C letrak ageri dituzte) nutrizio kalitate hobea izaten dute sail horretakoen artean, eta lehentasuna eman behar zaie. Kopuru handiagoetan eta maiztasun handiagoarekin jan daitezke sailkapen kaskarragoa dutenak baino. Baina horrek ez du esan nahi inolako mugarik gabe jan daitezkeela: “Erabil dezagun beti zentzua! D edo E letra daramaten elikagaiak ez dira sistematikoki baztertu behar erosketa saskitik, baina maiztasun txikiagoarekin eta zati txikiagoetan jan behar dira”, ohartarazi du Galanek. Azken helburua izango litzateke aukera osasungarriagoak egitea, baina erosketa guztiak ez du zertan egon A eta B mailako elikagaiz osatua. “Era horretan, ongi jabetu ahalko dira elikagaiek egiaz nolako nutrizio kalitatea duten, eta nutrizio profil kaskarrena dutenen kontsumoa murriztera bideratu ahalko dute erosketa”, nabarmendu du.

MAIZTASUNAK ETA TAMAINAK BADUTE GARRANTZIA.

Koipekiak dituzten produktu batzuek sailkapen txarra daukate, adibidez gaztek. Horrekin, kontsumitzaileari adierazi nahi zaio ez direla jan behar maiztasun handiarekin edo zati handietan, baina ez du esan nahi gure dietatik kendu egin behar direnik. “Nutri-Score bezain etiketa ulergarriarekin, kontsumitzaileak bere beharrizanen arabera hauta ditzake produktuak, eta aukera ematen dio maiztasuna eta errazioen neurria epaitzeko”, adierazi du. Haren esanetan, sistema horrek ez du balio esateko elikagai jakin bat onuragarria edo kaltegarria den osasunerako, hori kantitatearen eta maiztasunaren araberakoa izango baita.

GOMENDAGARRIA, BAINA EZ NAHITAEZKOA.

Eraginkorra den arren, Nutri-Score ezartzeko erabakia, eta berdin ontzien aurrealdean nutrizio arloko informazioa ematen duten gainerako logoak ezartzekoa ere, ez daiteke izan nahitaez bete beharrekoa gobernuentzat, Europako legediak ez baitu uzten. Hori dela eta, “ekoizle eta banatzaile jakin batzuek Nutri-Score erabiltzea beren elikagaietan, gardentasunaren aldeko konpromisoaren erakusgarri da, egiten eta saltzen dituzten produktuen nutrizio kalitatearen berri eman nahi dutelako. Jarri nahi ez dutenean, kontsumitzaileei esaten ari zaizkie ezkutatu egin nahi dituztela gauza batzuk”, azpimarratu du Galanek.

Gosaritako zerealak hautatzeko gakoak

• Osoko arroz puztua, El Granero Integral. Olo malutak bezala, azukre eta gatz erantsirik gabeko zerealak dira. Gainera, osokoak izaki, proteina gehiago daukate.

• Choco Bills Eroski. Azukre erantsi dezente duten arren, nutrizio kalitatea orekatu egiten dute proteinek eta zuntzak.

• Special K Kellogg’s. A eta B adibideek baino zuntz gehiago duen arren, azukre gehiago ere baduenez (%15) eta gatza ere bai erantsita, apaldu egiten da nutrizio kalitatea.

• Choco Flakes Callejeros. Kopuru handietan dauzka azukreak eta kalitate eskaseko gantz saturatuak. Ez dauka zuntz askorik beste batzuekin alderatuta.

Nutri-Score etiketaren balorazioak Open Food Facts izeneko datu baseak eskainiak dira; gune irekia eta kooperatiboa da, eta mundu osoko elikagaiei buruzko informazioa biltzen du.

ASKARI GARAIRAKO ARGIBIDE BATZUK

• Anana bere zukuan. Zukua ez da hartzen, eta, hortaz, fruta oso bat da, ezer erantsi gabe.

• Fruitu lehor frijituak eta/edo gaziak. Frijitzean gantzak eta / edo gatza eransten dietenez, apaldu egiten da horien nutrizio kalitatea. Aukerarik onena (A) naturalak jatea da, edo gatzik gabe txigortuta daudenak.

• Limoizko jogurta, Danone. Zaporezkoek azukre erantsiak daramatzate, eta horrek murriztu egiten du horien nutrizio kalitatea.

• Finíssimas indioilarra, Campofrío. Nahiz eta haragi zuriko hestebetea izan (gantz eta kaloria gutxikoa), gatz dezente darama. Gainera, proteinak kenduta, ez dauka onuragarritzat jotzen den beste osagairik (zuntza, fruta, berdura, lekaleak edo fruitu lehorrak).

• Kit Kat. Produktu ultraprozesatua da, eta horiexek daukate nutrizio kalitate eskasena: ugari izaten dituzte kalitate apaleko gantzak, azukre erantsiak eta gatza.

Nutri-Score etiketaren balorazioak Open Food Facts izeneko datu baseak eskainiak dira; gune irekia eta kooperatiboa da, eta mundu osoko elikagaiei buruzko informazioa biltzen du.