Nova etiqueta energètica: eficiència de la A a la G

Aquest mes de novembre, alguns països de la Unió Europea –com ara Espanya– estrenen etiquetes d’eficiència energètica per als electrodomèstics. Desapareixen les divisions de la classe A per donar la benvinguda a una nova escala fins a la G. Una bona ajuda a l’hora de renovar els aparells.
1 Novembre de 2020
GettyImages 168253589

Nova etiqueta energètica: eficiència de la A a la G

Des que es va implantar el 1995, l’etiqueta energètica de la Unió Europa (UE) ha ajudat els consumidors a buscar i seleccionar productes més eficients. L’èxit d’aquests 25 anys ha estat indubtable: el 85% dels consumidors europeus la reconeixen i la utilitzen quan van a comprar, segons dades de la UE.

L’esquema d’etiquetatge actual inclou sis classes energètiques, que van de la A a la D. Aquesta escala té etiquetes mixtes, perquè la classe A es divideix en A+++, A++ i A+. Els avanços en innovació han fet que la majoria dels productes que hi ha al mercat es trobin avui en aquestes dues o tres primeres categories. Això pot dificultar la tasca de distingir els productes més eficients (els que gastin menys a generar un kW de consum energètic). Per exemple, es podria pensar que un frigorífic de la classe A+ és un dels més eficients quan la realitat és la contrària, perquè ja s’han eliminat del mercat els de les categories inferiors.

Canvis en les etiquetes

Per tal de facilitar la compra als consumidors i que prenguin una decisió més informada, la UE ha decidit actualitzar les categories i introduir diversos canvis: s’eliminen els tres signes més (+++) que acompanyen la A i s’amplia l’escala fins a la G. Sí que es mantenen les barres horitzontals de colors on la A, la més eficient, serà de color verd i la G, la menys, tindrà color vermell. Hem de tenir en compte que, quan s’introdueixi la nova etiqueta a les botigues, no hi haurà productes que pertanyin a la classe A. Aquesta categoria es mantindrà buida per deixar espai a la innovació i a la millora. Per tant, els electrodomèstics més eficients, que actualment se situen en la A+++, passaran a ser de classe B o C. A més, per a evitar qualsevol altre canvi en l’escala, els criteris de les classes A a G seran revisats periòdicament en funció de l’evolució del mercat.

Quan entren en vigor?

Novembre de 2020 és el mes en què els fabricants han d’incloure la nova etiqueta, tot i que no s’exposarà encara al públic. Les dues classificacions conviuran fins a l’1 de març de 2021, que serà quan els consumidors europeus podran veure l’etiquetatge actualitzat a les botigues físiques i en línia. Però no tots els productes seran reescalats en aquesta primera etapa. El canvi afectarà, de moment, cinc tipus d’electrodomèstics: rentadores i rentadores-assecadores, frigorífics, rentaplats, bombetes i televisors. La resta dels productes, com són aires condicionats, assecadores, estufes o calderes, hauran d’estar adaptats abans del 2 d’agost de 2030, segons es detalla en el reglament europeu sobre aquest etiquetatge.

Estalvi per als consumidors

L’objectiu principal és que aquest etiquetatge serveixi de guia per a l’estalvi d’energia de les cases europees. Els consumidors podran notar el canvi a les butxaques, ja que la compra d’electrodomèstics més eficients equival a un estalvi directe de diners. Per exemple, si tenim en compte el consum d’energia i aigua en 10 anys, entre una rentadora de classe B (antiga A+++) i una C (antiga B) l’estalvi pot ser fins de 500 euros en una dècada. En el cas d’optar per un televisor de classe B (antiga A++) enfront d’un de categoria C, l’estalvi serà de 270 euros durant la seva vida útil, segons dades del projecte Label 2020, creat per a donar a conèixer aquest nou etiquetatge.

Radiografia d’un canvi

Informació comuna a tots els electrodomèstics

1. Codi QR, amb aquest codi els consumidors podran obtenir informació addicional oficial (no comercial) escanejant-lo amb un telèfon. Aquest element és nou. La base de dades estarà accessible a partir del març de 2021 i, entre les seves funcionalitats, permetrà comparar les dades entre productes i calcular els costos d’ús. 2. Nom del proveïdor o de la marca. 3. Identificador del model de producte. 4. Escala d’eficiència energètica de la A (els més eficients) a la G. Estem acostumats a trobar a les botigues molts electrodomèstics de classe A (+, ++ o +++). Això ja no serà així. De bon començament no hi haurà productes de la classe A. La intenció és deixar aquesta categoria buida per donar espai al desenvolupament tecnològic. Els productes més eficients i amb les etiquetes antigues que apareixen com a A+++ es correspondran (aproximadament) amb les noves classes B o C. 5. Classificació energètica del producte. Es basa en un índex d’eficiència energètica que té en compte el consum anual d’energia i el consum en cada programa.

Rentaplats 

1. Consum d’energia (kWh) estimat per a 100 cicles (amb programa ECO). 2. Capacitat: nombre de coberts. 6 coberts és l’ideal per a dues persones. Entre 6 i 12, per a cases de quatre membres. 3. Consum d’aigua en litres per cicle (amb el programa ECO). 4. Durada del programa ECO en hores: minuts. 5. El soroll que produeix en decibels. Com a novetat, el soroll es classifica en una escala de la A a la D.   Lavavajillas gal

Rentadora 

1. Consum energètic ponderat per 100 cicles (kWh). 2. Capacitat de càrrega del programa ECO. Es recomanes rentadores de fins a 8 kg per a llars d’1-2 persones. Per a famílies de 4 membres, de 8 kg. 3. Durada del programa “Eco 40-60” (hores: minuts). 4. Consum d’aigua ponderat per cicle (litres). 5. Classe d’eficiència del centrifugat. 6. El soroll en decibels (de la A a la D).

Lavavajillas

Frigorífic

1. Consum energètic anual (kWh). 2. Capacitat del congelador (litres). 3. Capacitat del refrigerador (litres). Es recomana calcular una capacitat de 60 litres per persona. Així, una família de 2 membres necessitaria un frigorífic de 120 litres entre nevera i congelador, mentre que una casa de 4 persones necessitarà 240 litres. 4. El soroll que produeix en decibels en una escala de la A a la D.

Frigo

Televisors 

1. Consum energètic en el mode d’imatge estàndard (SDR, standard dynamic range) per 1.000 hores (kWh). 2. Consum energètic en alta resolució (HDR, high dynamic range) per 1.000 hores (kWh). 3. Mida de la pantalla en centímetres i polzades. Resolució horitzontal i vertical en píxels.

Tele

Font: Projecte Label 2020 i elaboració pròpia a partir de recomanacions d’associacions de consumidors i entitats com IDAE.

Marina Gros, experta en eficiencia enerxética de Ecodes

“Unha clase máis eficiente de frigorífico supón o aforro de máis de 400 euros”

Marina Gros é biotecnóloga e responsable de Políticas Públicas e Gobernanza Climática en Ecodes, Ecología y Desarrollo, unha organización sen ánimo de lucro que traballa cara a un desenvolvemento sostible. Esta entidade é un dos 20 socios europeos do proxecto Label 2020. Preguntámoslle polas vantaxes do novo etiquetado e polos nosos hábitos enerxéticos.

Que é Label 2020?

É un proxecto con financiamento europeo cuxo obxectivo é axudar e harmonizar a transición ao novo etiquetado enerxético. Estas novas etiquetas afectarán a unha gran variedade de actores, desde fabricantes, administracións públicas (implicadas no cambio de normativa), distribuidores e ata os propios consumidores. Label 2020 acompañarase dunha gran campaña de comunicación que se vai desenvolver en 16 países europeos para dar a coñecer e facilitar este cambio.

Por que se cambia precisamente agora?

O etiquetado enerxético europeo foi creado fai 25 anos e, durante este tempo, tivo un gran impacto. Por unha banda, os consumidores puideron elixir de forma informada os produtos máis eficientes. Pero tamén serviu para impulsar o desenvolvemento e a innovación por parte dos fabricantes. Este sistema non está obsoleto, pero chegou a un punto no que as etiquetas máis eficientes poden xerar certa confusión. Xa que logo, vaise facer un novo escalado para crear unha nova xeración de etiquetado enerxético máis claro.

Para o consumidor, ten algunha vantaxe respecto ao anterior etiquetado?

Este novo escalado vai facer que sexa un sistema máis transparente. Así, os consumidores poderán informarse e comparar máis facilmente uns produtos con outros e elixir os máis eficientes. Tamén poderán escoller os que máis se adecúen ás súas necesidades, porque as novas etiquetas inclúen información importante para coñecer a utilizabilidade do produto. Por exemplo, no caso dunha lavadora, saberemos canto ruído emite ou canto dura o programa ECO antes de comprala.

Realmente axudan estas etiquetas a aforrar enerxía?

Os produtos eficientes consomen menos enerxía ao ser utilizados e, polo tanto, a repercusión na factura da luz do consumidor é directa e positiva. Ademais, teñen un menor impacto ambiental, que se pode apreciar na diminución dos gases de efecto invernadoiro que emiten.

Canto aforra un consumidor se, por exemplo, compra un electrodoméstico A fronte a outro cunha clasificación menor?

Os frigoríficos menos eficientes que hai agora mesmo no mercado pertencen á clase A+. Se comparamos un frigorífico A+++ que sexa combi, cunha capacidade de 200 litros na parte de frigorífico e 100 na de conxelador, cun das mesmas características, pero A+, o consumidor aforrará 1.500 kWh. Se se toma como referencia o prezo medio europeo do quilowatt, que é 0,27 kWh, supoñería un aforro na factura de 405 euros en toda a vida útil do electrodoméstico.

Existe algún cálculo aproximado do impacto que terá o novo etiquetado no aforro enerxético global?

Segundo as estimacións da Comisión Europea, calcúlase que o aforro podería ser de 38 tWh [terawatt hora] ata 2030. É dicir, en 10 anos aforraríase a enerxía equivalente ao consumo anual de toda Hungría.

Cal é a partida de gasto enerxético máis grande nos fogares?

En xeral, a partida máis grande adoitan ser os sistemas de calefacción e de refrixeración, aínda que depende da zona climática. E, precisamente, estes non serán escalados de novo nesta primeira fase. A eficiencia dos aparellos que temos en casa é clave. Pero, para aforrar, tamén é importante desenvolver hábitos eficientes de utilización. Podo ter un frigorífico moi eficiente, pero se o fixo a unha temperatura superior á que necesito, deixa de selo; ou podo comprar un frigorífico con capacidade para unha familia de catro ou cinco persoas cando convivo só ou coa miña parella. Ademais, é importante que o noso fogar estea ben illado, tanto para o verán como para o inverno, porque reduciremos o uso de calefacción e aire acondicionado.

Cal é a materia pendente dos fogares españois?

O parque de vivendas en España é, en xeral, bastante antigo e ineficiente. E as súas caldeiras, tamén. Ademais, temos aparellos eléctricos que consomen moito.

Á hora de contratar o servizo dunha compañía de electricidade, en que aspectos nos debemos fixar?

O primeiro aspecto que debemos ter en conta é a potencia contratada. Trátase dunha cota fixa que pagamos con independencia do consumo, polo que é imprescindible que estea axustada ao noso consumo e sexa adecuada coas nosas necesidades, e non maior. Tamén podemos acollernos á tarifa do mercado regulado polo goberno ou PVPC (Prezo Voluntario para o Pequeno Consumidor), dispoñible para os usuarios cunha potencia eléctrica inferior a 10 kW. Tamén podemos comprobar se temos acceso ao bono social.

A tarifa eléctrica nocturna supón algún tipo de aforro?

Si, tamén é importante a discriminación horaria. Trátase dunha tarifa na que o prezo do quilowatt hora se divide en dúas franxas: nas horas punta págase máis que nas horas val. Se o consumidor se pode organizar para poñer lavadoras ou lavalouzas en horario val, notarase na factura da luz. Ata se é imposible, hai que recordar que os grandes electrodomésticos están enchufados día e noite, polo que unha gran parte do día estarán no horario máis barato. Sexa como sexa, a discriminación horaria adoita ser moi beneficiosa para todo tipo de fogares.

Como aforrar enerxía na casa

Os fogares españois consomen a quinta parte de toda a enerxía empregada no país. Pequenos xestos en todas as estancias axudarannos a reducir este gasto. Apunta.

Aire acondicionado 

As instalacións centralizadas (condutos instalados no falso teito) son moito máis eficientes. Consellos para aforrar:

  • Fixa a temperatura de refrixeración en 26 °C.
  • Cando acendas o aire acondicionado, non o axustes a unha temperatura máis baixa do normal: non arrefriará a casa máis rápido e provoca un consumo excesivo e innecesario.
  • Un ventilador, preferentemente de teito, pode ser suficiente para manter o confort.
  • Podes aforrar ata un 60 % de enerxía instalando toldos nas fiestras e illando adecuadamente os teitos e muros.

Lámpadas e iluminación 

A luz é unha das necesidades máis importantes dun fogar e supón unha quinta parte do noso consumo eléctrico total. Consellos para aforrar:

  • Considera colocar dispositivos auxiliares para o control da iluminación: detectores de presenza, temporizadores…
  • Non deixes luces acesas en habitacións onde non esteas.

Televisor

É o segundo dispositivo que máis consome, ata un 7,5 % de todos os electrodomésticos. Consellos para aforrar:

  • Non deixes o aparello en modo de espera (stand by). Conecta todos os equipos (televisores, DVD, TDT…) asociados a un ladrón ou base de conexión múltiple. Serache máis sinxelo apagalo. Con estas accións poderás conseguir aforros superiores a 40 € anuais.

Frigorífico

Se o gasto de todos os electrodomésticos é o 45 % de todo o consumo do fogar, o frigorífico representa o 18 %. É dicir, é o que máis enerxía consome polo seu uso constante. Consellos para aforrar:

  • Non compres un equipo máis grande do que necesitas.
  • Non introduzas alimentos quentes na neveira. Se os deixas arrefriar fóra, aforrarás enerxía.
  • Limpa, polo menos unha vez ao ano, a parte traseira do aparello.

Microondas

Case as ¾ partes dos fogares españois contan cun forno microondas, que non dispón de etiqueta enerxética. Consellos para aforrar:

  • Utilizar un microondas en lugar dun forno convencional supón un aforro dun 60 % de enerxía.

Pequenos electrodomésticos

Secador de pelo, frixideira, batedor, torradora, ferro de pasar… Polo xeral , os pequenos electrodomésticos que realizan accións mecánicas, como bater ou cortar en anacos, teñen potencias baixas. Con todo, os que producen calor (ferro de pasar, torradora…) contan con potencias maiores e dan lugar a consumos importantes. Consellos para aforrar:

  • Optimiza o uso dos aparellos eléctricos. Por exemplo, se a túa torradora é de dúas fendas, pona sempre con dúas tostadas.
  • Pasa o ferro en grandes cantidades de roupa dunha vez para aproveitar a enerxía que se gasta no quentamento.

Forno

É un gran consumidor de enerxía, xa que xera calor a altas temperaturas en pouco tempo. Pero o seu consumo no fogar non é dos maiores, xa que se utiliza con menos frecuencia. Consellos para aforrar:

  • Non abras o forno innecesariamente para revisar a comida. Cada vez que se fai, pérdese un mínimo do 20 % da enerxía acumulada.
  • Apaga o aparello pouco antes de finalizar a cocción: a calor residual será suficiente para acabar.

Lavalouza

En moitas ocasións o uso deste electrodoméstico é máis económico (en auga e enerxía) que o lavado tradicional a man, a condición de que se utilice cando estea cheo. Consellos para aforrar:

  • Limpar o filtro e revisar os niveis de abrillantador e sal. De xeito periódico mellora o rendemento.
  • Non é necesario aclarar a vaixela antes de metela, só retirar os restos sólidos. Esta acción pode comprometer a eficiencia dos sensores de sucidade que determinan a cantidade de auga que se usa.

Cocción

En xeral, as cociñas eléctricas son menos eficientes que as de gas. Consellos para aforrar:

  • Xestiona con criterio os recursos á hora de cociñar. Utilízaos por orde de prioridade: primeiro, o microondas; logo, a ola a presión e, para rematar, o forno.
  • Procura que o tamaño do fondo dos recipientes sexa lixeiramente maior que a zona de cocción para aproveitalos ao máximo.
  • Cociña cun recipiente con tapa: axudarache a aforrar ata un 25 % de enerxía.

Lavadora

É o terceiro electrodoméstico que máis enerxía consome. En xeral, póñense entre 3 e 5 lavadoras á semana. Consellos para aforrar:

  • No lavado, aplica programas de baixa temperatura. Consomen menos ao reducir a enerxía utilizada.
  • Elixe unha lavadora termoeficiente: reduce o tempo de quentamento da auga, o que supón un 25 % menos de tempo no lavado e se traduce nun aforro de enerxía.

Fonte: Guía da Enerxía de IDAE (Instituto para a Diversificación e o Aforro da Enerxía).